Natuurorganisaties
vrezen wildgroei
3
reportage
og even geduld,
en zijn droom
komt uit. Dan
staat in de lande
rijen, langs de Ho
ge Duvekotsweg
bij Aagtekerke, op
eens een gloednieuwe boerderij. Met
zo'n 140 koeien in de weir
De afgelopen decennia kwamen in
Zeeland steeds meer oude boerderij
en leeg te staan, schreeuwend om een
andere bestemming. Die tijd lijkt
voorbij. Als het aan Jannes Jakobsen
(32) uit Nieuw- en Sint Joosland ligt,
krijgt het boerderijenbestand op Wal
cheren er zelfs een nieuwkomer bij.
Ietwat verscholen achter het lover
langs de Hoge Duvekotsweg, even
links van de weg waarmee je van Aag
tekerke naar Grijpskerke rijdt, bouwt
hij straks een gloednieuwe boerderij:
een melkveehouderij met 51 hectare
grond er omheen, goed voor 140
koeien. Daarmee gaat een droom in
vervulling die Jakobsen al koestert
sinds hij als kleuter zijn vader koeien
zag melken. „Toen wist ik al wat ik
wilde worden. Melkveehouder!".
Maar de tijd zat niet mee. Europa
baadde in een melkplas, en de boter
puilde de pakhuizen uit. Om aan de
overproductie een eind te maken,
werd de melkveehouderij aan banden
gelegd. Sinds 1983 krijgen boeren die
te veel melk leveren, hoge boetes.
Komend jaar komt daar een eind aan.
Vanaf 1 april 2015 is de melkquotering
van de baan. Jakobsen zag dat jaren ge
len al aankomen. „Ik dacht, dat kan
wel eens mijn kans worden."
Maar koeienboer, dat wordt je niet zo
maar. Het aantal dieren dat je mag
houden blijft aan strikte regels gebon
den, ingevoerd ter bescherming van
milieu en landschap. Zo is niet alleen
voldoende stalruimte nodig, maar
vooral ook grond om mest uit te rij
den.
Nu wilde het toeval dat hij bij Aagte
kerke, waar al wat land in familiebezit
was, met enige regelmaat stukken
grond bij kon kopen of pachten. Over
acht maanden moet daar zijn boerde
rij staan. De financiering is zo goed
als rond. Maar voor de eerste spa de
grond in kan, moet een woud aan pro
cedures worden doorlopen.
Zo moet de gemeente Veere het be
stemmingsplan wijzigen, een bouw
vergunning verlenen en de gevolgen
meewegen voor milieu en landschap.
Veere is bereid daar haast mee te ma
ken, in die zin dat alle procedures ge
lijktijdig worden doorlopen en op el
kaar afgestemd.
Een nieuwe boerderij in open land
schap, dat kan alleen wanneer elders
schuren worden gesloopt of bouwmo
gelijkheden geschrapt. Daar heeft Ja
kobsen een deal voor gesloten met de
eigenaar van een boerderij bij Seroos-
kerke. Die laat oude schuren slopen
en nieuwbouwmogelijkheden varen.
Zelf levert Jakobsen aan de Vrijheids-
weg bij Grijpskerke ook bouwmoge
lijkheden in.
„Ja, er komt wat bij kijken", knikt Ja
kobsen. „Tien maanden ben ik er nu
al mee bezig, zeven dagen in de
week." Ondertussen heeft hij nog wel
wat anders omhanden: fokken van
jongvee, en koeien insemineren. Hij
werkt nu nog vanuit een boerderij bij
Nieuw- en Sint Joosland die hij als an-
ti-kraakobject in gebruik kreeg van de
gemeente Middelburg. Die wil er ooit
een bedrijventerrein aanleggen.
Vrijwel alle grond rondom de nieuwe
boerderij komt in gebruik als weiland.
Misschien dat hij er ook nog enkele
hectare maïs gaat verbouwen. Met de
mest kan hij goeddeels terecht op ei
gen land. Verder kan hij die afvoeren
naar landerijen van familie of akker
bouwers in de omgeving.
Jakobsen heeft de volle steun van zijn
partner Marjolijn Essenburg die gespe
cialiseerd is in dierenverzorging. „Ik
heb hem meteen beloofd: als de melk
veehouderij je droom is,.dan gaan we
ervoor!" Enthousiast beaamt ze dat
het de bedoeling is weidemelk te pro
duceren. Voor de dieren wordt een
h-alf open stal gebouwd, zodat ze ge
woon in de buitenlucht staan, maar
wel beschut en overdekt. Maar die stal
zal meestal leeg zijn, want de koeien
lopen zo veel mogelijk in de wei. Dat
heeft niet alleen met dierenwelzijn te
maken, ook met passie: „Want een
koe hoort buiten te staan."
Zeeland herbergt steeds meer
koeien. Zowel op stal als in de
wei. Terwijl Nederlands melk
veestapel sinds de eeuwwisse
ling niet of nauwelijks groei
de, nam die in Zeeland met
bijna de helft toe. Vooral de
laatste jaren zit de groei er
flink in, afgelopen jaar zelfs
met acht procent.
Oorzaak? De afschaffing, per
15 april 2015, van de Europese
heffing op te veel geproduceer
de melk. Melkveehouders lo
pen daar op vooruit. Ze laten
extra stalruimte bouwen en
nemen meer grond in gebruik.
Zeeland biedt daarvoor nog
veel ruimte. De provincie her
bergt nog steeds maar een frac
tie van Nederlands melkveesta
pel: 0,9 procent rond de eeuw
wisseling; 1,3 procent nu.
Ook de hoge melkprijs wak
kert de investeringsdrift aan.
Zozeer dat de Nederlandse
melkveehouders hun quota af
gelopen jaar fors overschre
den. Ze namen daarbij 130 mil
joen euro boete voor lief.
Deskundigen houden het er
op dat Nederland de komende
jaren twintig procent meer
melk produceert. In Zeeland is
die prognose nu al ver over
schreden. Natuurorganisaties
waarschuwen voor wildgroei,
ten koste van milieu en dieren
welzijn. Ook de intensieve var
kenshouderij kijkt met lede
ogen toe. „Wij worden tegen
gewerkt, maar de melkveehou
derij krijgt vrij baan", heet het
in die kringen. ZLTO-vertegen-
woordiger Johan Brouwers uit
Ossenisse, behorend tot de
Brabantse melkveehouders
zo'n zes jaar terug al naar Zee
land verkasten, pareert die kri
tiek. Hij benadrukt dat je in
Zeeland geen mega-stallen
mag bouwen, en dat melkvee
houders pas mogen uitbreiden
wanneer voldoende landbouw
grond voorhanden is voor het
uitrijden van mest. Dat leidt
niet alleen tot samenwerking
met akkerbouwers, ook tot stij
gende grondprijzen. „Toen ik
zes jaar geleden naar Zeeland
kwam, kon je hier vijf hectare
kopen voor drie in Brabant.
„Inmiddels is die grond min
stens zo duur."
i I je mag pas meer
melkkoeien houden,
wanneer je grond
genoeg hebt
ZATERDAG 9 AUGUSTUS 2014
xiOOO
Grasland en groenvoedsel-
gewassen in Zeeland
Van 2000 tot 2013
gestegen van ca.
22.000 ha naar
27.000 ha
x1000 ha
Op de landerijen
aan de Hoge Du-
vekotseweg bij
Aagtekerke wil
Jannes Jakobsen,
met zijn partner
Marjolijn Essen-
burg, een melk
veehouderij begin
nen. Een deel van
de 140 Holstein
Frisian koeien die
hij bij zijn nog te
bouwen boerderij
wil gaan houden,
loopt daar nu al
als anderhalfjaar
oude pinken in de
wei.
Fotografie: Lex de
Meester
Aantal koeien in Zeeland
Van 2000 tot 2013
gestegen
van140.000 naar
200.000 koeien
1 1 1 1 1 1 1
2013j
