SPECTRUM 9
Joost Bosman is
sinds vorig jaar
correspondent
voor deze krant
in Rusland.
Daarvoor werk
te hij als eindre
dacteur bij De
Persdienst.
Nederlandse collega's en vrienden",
zegt Irina.
Op het treinstationnetje van Torez
zijn de eerste Nederlandse forensisch
experts aangekomen. Zij bekijken de
koelwagens waarin de eerste ongeveer
tweehonderd lichamen naar Charkov
zullen worden vervoerd. Het is bloed
heet en onder de journalisten hangt
een opgewonden sfeer. Maar iedereen
beseft tegelijkertijd wat er in die wa
gens ligt. Op het plein voor het sta
tion staan gewapende rebellen. Maar
ook echte militairen, en dat zijn in dit
gebied geen Oekraïense jongens. Het
zijn precies dezelfde figuren als in
maart op de Krim. Dat bleken uitein
delijk Russen te zijn. Duiken die hier
nu ook op? Een zoveelste aanwijzing
- geen bewijs - dat Rusland zich ac
tief met Oost-Oekraïne bemoeit.
Dinsdag 22 juli
We proberen naar Charkov te komen
om de trein met lichamen, die 's
nachts uit Donetsk is vertrokken, op
te wachten. Het zal een lange, moeiza
me rit worden om nog iets te zien van
de wagons die om 12.00 uur 's mid
dags zullen arriveren. Maar we zijn de
stad nog niet uit of de chauffeur be
sluit terug te keren. Er wordt gevoch
ten op de weg naar Charkov, bij Kon-
stantinovka en Artjomsk. Er is geen
doorkomen aan.
Woensdag 23 juli
De burgemeester van het plaatsje Ro-
sipnoje hurkt neer op de plek waar de
cockpit van MH17 ligt. Vóór hem lig
gen de door zijn dorpelingen gebrach
te bloemen, kaarsen en foto's. Hij was
als een van de eersten op de plaats
van de ramp. Een Nederlands televi
sieteam haalt hem voor de camera.
Op de vraag of hij nog iets tegen de
nabestaanden van de Nederlandse
slachtoffers wil zeggen, breekt hij.
Een dikke traan hangt aan zijn neus.
„We hebben hier al zoveel ellende
meegemaakt. In 1976 een mijnramp,
negentien doden. De burgeroorlog en
nu dit weer", snottert de burgervader.
Ineens voel ik zelf ook tranen opwel
len. De kleine, donkere man toont
zich ongewild zo kwetsbaar, ik klop
hem in het voorbij gaan op de schou
der. Als klein teken van begrip.
Vrijdag 25 juli
Op het terrasbalkon van het hotel zijn
in de verte de inslagen van de Oe->
kraïense artillerie hoorbaar. Met foto
graaf Pjotr praat ik over de vraag wat
je krantenlezers wel en niet aan ellen
de toont. Pjotr gaat daarin heel ver.
„Ik heb alle lichamen gefotografeerd",
zegt hij met enige stoerheid. „Als je
echt wilt dat een oorlog afloopt, moet
je haar ergste verschrikkingen tonen.
Alleen dan zullen burgers hun regerin
gen onder druk zetten actie te onder
nemen." Maar hoe zit het met de pri
vacy van de slachtoffers? „De doden
zijn dood. Het gaat erom hoe de leven
den verder moeten, zonder oorlog",
stelt Pjotr hardvochtig. Hij stuurt de
link met zijn foto's. Tot op heden heb
ik ze niet bekeken.
Zaterdag 26 juli
Hissen de grauwe, zwartgeblakerde
wrakstukken in Grabovo staan Jerzy
en Angel Dyczynski uit Australië, om
geven door een clubje verslaggevers
en fotografen. Ze zijn de eerste nabe
staanden van slachtoffers die hier
neerstrijken. Vier dagen hebben ze er
over gedaan om de omgeving te bezoe
ken waar hun 25-jarige dochter Fati-
ma om het leven is gekomen. Althans,
zo luidt het officieel.
„Wij denken dat ze het heeft over
leefd", zegt Angela hoopvol. „Ze was
in goede conditie en bovendien: ze
was een zweefvliegster." De verslagge- •*-
vers kijken Angela peinzend aan en
beseffen dat de Dyczynski's, logischer
wijs, nog volop in de ontkenningsfase
zitten. Maar Angela weet het zeker:
„Fatima ligt in coma."
Dinsdag 29 juli
De OVSE, de Nederlandse forensisch
experts en de marechaussee wachten
net als gisteren op vertrek naar het
rampgebied. Maar opnieuw kunnen 4».
ze er niet heen. De gevechten zijn te
hevig. En opnieuw zijn er onderhan
delingen tussen de OVSE, de rebellen
en een Russische vertegenwoordiger.
„Die verlopen keihard", weet com
mandant Kees Kuijs van de mare
chaussee. Hij verbijt zich. „Of het nou
een staakt-het-vuren heet of niet, kan
me niet schelen. Als de omstandighe
den maar zodanig zijn, dat we ons
werk kunnen doen. Ik ben hier op
een humanitaire missie. De lichamen
moeten terug naar de families."
Woensdag 30 juli
Aankomst met de nachttrein in Kiev.
De stad is alweer maandenlang rustig.
Voor de zoveelste keer loop ik over
het Onafhankelijkheidsplein, de Maj-
dan, waar de Oekraïense opstand in
november vorig jaar begon. Toen was
het ijskoud, nu bloedheet. De tenten
staan er nog, maar het plein heeft nu
meer weg van een kermis. Hande
laren verkopen plaatjes, vlaggetjes en
andere parafernalia die herinneren
aan de revolutie tegen de verdreven
president Viktor Janoekovitsj. Kiev is
een vriendelijke stad, zeker in de zo
mer. Maar ineens besef je, als het hier
niet was losgegaan vorig jaar, hadden
de inzittenden van vlucht MH17 waar
schijnlijk nog geleefd.
Die gedachte doet me een moment
duizelen. Dan loop ik verder.
Ti reageren?
ZATERDAG 2 AUGUSTUS 2014
'Vertel je
collega's dat
het ons spij t
V spectrum@depersdienst.nl
