I
3
I
Heeft Nederland zijn momentum gemist?
I
I
V
4 VLIEGRAMP MH17
VLIEGRAMP MALAYSIA AIRLINES
X
X
OVSE observeert grens
Locatie spullen onbekend Strategische voorstad valt
F
cp
KIEV - OVSE-waarnemers gaan twee grens
posten tussen Oost-Oekraïne en Rusland
24 uur per dag in de gaten houden. De on
derzoekers willen zien wie de grens over
steken en wat daar verder gebeurt. De
waarnemers blijven er drie maanden.
mm
DONETSK - Er is nog geen bevestiging van al
le locaties waar spullen zijn opgeslagen
van de slachtoffers van de vliegtuigcrash.
Veel spullen zouden liggen in een mortua
rium in Donetsk en in een trein, aldus mis
sieleider Pieter-Jaap Aalbersberg.
KIEV - Oekraïne claimt een belangrijke voor
stad van de rebellenhoofdstad Donetsk te
hebben heroverd. Avdiivka is in handen
van het regeringsleger gevallen, meldt het
Oekraïense crisiscentrum in Kiev, dat de
strijd tegen de rebellen coördineert.
v
MISSIE OEKRAÏNE
DEN HAAG - De tijd tikt door. Met
de dag wordt het onveiliger rond
de plek waar precies twee weken
geleden toestel MH17 van Malay
sia Airlines neerstortte. De ko
mende dagen zal het waarschijn
lijk weer niet lukken om licha
men en spullen van slachtoffers
te bergen, zo temperde missielei
der Pieter-Jaap Aalbersberg giste
ren al de verwachtingen.
Heeft Nederland direct na de
vliegtuigcrash zijn momentum ge
mist? Tijdens het Tweede Kamer
debat dat deze week over de vlieg
ramp werd gehouden was het al
leen voormalig PW'er Louis Bon-
tes die openlijk die vraag op
wierp. Volgens hem moest het ka
binetsbeleid getypeerd worden
als 'too little, too late'. Hij kreeg
geen bijval voor die stelling, zelfs
niet van altijd kabinetskritische
partijen als de SP. „Je kunt achter
af vragen stellen: hadden we niet
dit of dat. Maar het is gegaan zo
als het is gegaan. De regering
heeft zijn best gedaan de slachtof
fers naar Nederland te brengen",
reageert SP-Kamerlid Jasper van
Dijk, daags na het debat.
Bontes raakt desalniettemin aan
Nederland heeft bewust de
weg van voorzichtigheid
gekozen, van niet nog meer
slachtoffers maken.
een gevoelig punt. Iedereen heeft
kunnen zien hoe OVSE-waarne-
mers - weliswaar met veel moeite
- toegang tot de rampplek kregen,
hoe journalisten ér rondliepen en
hoe Australische en Maleisische
experts ook al enkele dagen na de
crash op verkenning gingen. In de
verte klonk mortiergeweld, maar
niet zo dichtbij als nu.
Nederland koos de weg van voor
zichtigheid. Alles was erop ge
richt niet nog meer slachtoffers te
maken. Gevolg: weinig zichtbaar
heid op de rampplek zelf. „Toch is
die langzamere, koninklijke weg
de beste", reageert defensiedes-
kundige Ko Colijn van instituut
Clingendael. De OVSE kan uitein
delijk op de rampplek rondlopen,
maar alleen omdat het een van de
weinige door zowel Rusland als
Oekraïne erkende onafhankelijke
organisaties is. Zelfs aan Rode
Kruis-medewerkers kunnen vol
gens Colijn geen veiligheidsgaran
ties gegeven worden. „Als Neder
land moet je niet met rebellen wil
len onderhandelen. Het volgende
moment willen ze met je op de fo
to. We weten allemaal wat dat
voor gedoe kan geven." Hij ziet
weinig gemiste kansen. „Wat is er
over van de spierballentaal van de
Australiërs? Die blazen nu ook de
aftocht. Zomaar daar iemand naar
toe sturen, zonder veiligheidsga
ranties, is een zelfmoordactie."
We hebben moeite te
erkennen dat we speelbal
van gewapend conflict zijn
geworden, zegt Ko Colijn.
We hebben moeite om te erken
nen dat we speelbal zijn gewor
den van een gewapend conflict,
meent Colijn. Die speelbal zijn
we ironisch genoeg door zo neu
traal mogelijk naar Oekraïne te
gaan, zonder de strijdende par
tijen voor de voeten te willen lo
pen. „Als je je als gijzelaar opstelt,
word je ook gegijzeld. Het is heel
frustrerend, maar een andere weg
is niet mogelijk. Prioriteit num
mer één van het kabinet is, te
recht, de lichamen en spullen te
rughalen. Maar daar zit eigenlijk
een nog belangrijkere prioriteit
voor, prioriteit nul. Die is: rust en
stabiliteit in die regio. Vanuit het
perspectief van de slachtoffers is
dat niet iets wat we nu hardop
roepen. Maar het belang van niet
provoceren en verder escaleren
staat eigenlijk voorop."
MAANDAG
MAANDAG
Emotionele speech Tim
mermans bij VN. Resolu
tie over veilige toegang
rampplek aangenomen.
Nederlandse forensisch
experts verkennen voor
het eerst onder begelei
ding OVSE rampplek en
station met koelwagons
vol lichamen. Die mogen
niet weg. Onderzoeks
raad kan rampplek niet
bereiken.
DINSDAG
WOENSDAG
DINSDAG.
Trein met lichamen slacht
offers MH17 komt aan in
Charkov. Maleisiërs on
derhandelden daarover
met rebellen. Zwarte do
zen door Maleisiërs over
handigd aan onderzoe
kers. Nederland krijgt lei
ding over repratriëring
slachtoffers. OVSE meldt:
nog lichamen op ramp
plek.
ENSDAG
Dag van nationale rouw.
Eerste 40 lijkkisten naar
Eindhoven. Rutte en Tim
mermans wonen ceremo
nie bij. Koningspaar, nabe
staanden ook. Onder
zoeksraad Nederland
krijgt leiding over onder
zoek oorzaak crash.
DONDERDAG
Vlucht MH17, met aan
boord 298 passagiers,
stort neer in Oekraïens
separatistengebied. Jour
nalisten en plaatselijke
hulpdiensten bereiken
rampplek. Eerste aanwij
zingen dat vliegtuig is
neergehaald met raket.
DONDERDAG
Timmermans naar Kiev
om afspraak over Neder
landse leiding afwikkeling
vliegramp te formalise
ren. Australische en Malei
sische onderzoekers bekij
ken niet eerder gevonden
wrakstukken. Timmer
mans hoopvol over mede
werking rebellen. Rutte
zegt 40 ongewapende
marechaussees en 23
extra experts te sturen.
VRIJDAG
Rebellen 'garanderen' vol
ledige toegang rampplek.
OVSE-waarnemers arrive
ren per helikopter. Bewe
gingsvrijheid ingeperkt.
Journalisten kunnen wel
vrij rondlopen. Minister
Frans Timmermans naar
Oekraïne, evenals een
handvol Nederlandse on
derzoekers en forensisch
experts.
VRIJDAG
Rutte kondigt aan dat er
een 'fragiel bestand' is be
reikt over staakt-het-vu-
ren rond de rampplek.
OVSE voert namens Ne
derland onderhandelin
gen met rebellen. Neder
landse en Australische ex
perts weer even bij ramp
plek. Timmermans be
zoekt het forensisch
team in Charkov.
ZATERDAG
Maleisiërs en Britten ook
naar Kiev. OVSE weer te
gengewerkt bij rampplek.
Berichten over verstoring
crashsite. Timmermans
'furieus'. Experts kunnen
'veilig naar rampplek', al
dus Timmermans. Hij
keert terug.
ZONDAG
Plaatselijke hulpdiensten
bergen meer dan 200
stoffelijke overschotten
en vervoeren die naar sta
tion in separatistenplaats
Torez. Rutte heeft 'indrin
gend' gesprek met Poe-
tin. Timmermans reist
naar VN in New York.
ZATERDAG
Australische ouders van
slachtoffer bezoeken de
rampplek. Marechaussee
wacht nadere instructies
in Charkov af. Experts en
OVSE op weg naar ramp
plek tegengehouden. On
derhandelingen over gro
te politiemissie.
ZONDAG
OVSE ziet samen met ex
perts af van tocht naar
rampplek vanwege be
schietingen in regio. Oek
raïne wil crashsite herove
ren. Kabinet besluit: geen
militaire missie. Wel
meer onderzoekers en
marechaussees. Missie,
gericht op terugbrengen
van zoveel mogelijk
slachtoffers, duurt 'hoog
stens drie weken'.
MAANDAG
Nieuwe poging mare
chaussee en experts om
rampplek te bezoeken
strandt. Onderweg kwa
men er waarschuwingen
over gevechtèn, in de ver
te explosies. OVSE is vast
besloten om iedere dag
weer poging te wagen.
Wagon met bezittingen
slachtoffers wacht nog
steeds op station in To
rez.
DINSDAG
Beschietingen rond ramp
plek. Burgers in omge
ving gedood. Rutte en
Timmermans doen klem
mend beroep op Oekraï
ne. Weer te veel gevaar
om op de rampplek naar
lichamen te zoeken.
WOENSDAG
Beschietingen Oekraïne
en rebellen in gebied
rond rampplek weer he
vig. OVSE-konvooi ge
stopt. Voor de vierde
keer missie van Neder
landse en Australische ex
perts tegengehouden.
Team van experts en ma
rechaussees blijft vanuit
hotel in Donetsk, op 80
kilometer afstand van
rampplek, wachten.
DONDERDAG
Weinig hoop op snelle
progressie. Toch poging
nummer vijf om honderd
onderzoekers, experts en
marechaussees op ramp
plek te krijgen. OVSE
leidt wederom missie.
VRIJDAG
ZATERDAG
ZONDAG
X:
ACHTERGROND
door Niki van der Naald
en Sandra Donker
