Miljoenen Chinezen zijn rond hun 50ste al met
pensioen. Ze brengen de dag door met lumme
len en luieren. Intussen stijgt het pensioente
kort. Maar praten over het verhogen van de pen
sioenleeftijd is als vloeken in de kerk.
buitenland
Fan Jiandong (45) wil
niet meer werken als
hij 60 is. „Nooit", zegt
hij. „Ik houd niet van
werken."
Die ochtend heeft hij in
de miljoenenstad
Jianxin rondgereden om de gratis
stadsfletsen te controleren. In zijn
blauwe uniformblouse gaat hij aan de
keukentafel zitten. Met één oog houdt
hij op zijn laptop de aandelenkoersen
in de gaten. Het is dat hij een baan no
dig heeft, maar het liefst zou hij zijn
geld verdienen in de effectenhandel.
Fan Jiandong heeft een zogeheten
hukou, een stedelijk pensioenplan.
Over een jaar of vijf mag hij aan zijn
pensioen gaan denken. Dat is veel te
vroeg, zeiden de Wereldbank en de In
ternationale Arbeidsorganisatie al in
2009. Op verzoek van het Chinese mi
nisterie van Arbeid en Sociale Zeker
heid gaven ze advies over de broodno
dige hervormingen van de arbeids
markt. Gemiddeld gaan Chinezen op
hun 53e met pensioen. Dat leek in
i960 een redelijke leeftijd toen een
Chinees gemiddeld niet ouder werd
dan 43. De levensverwachting steeg
echter toen de Chinezen het de decen
nia erna beter kregen. In 1970 werden
ze gemiddeld 62 jaar en in 2010 al 75
jaar. Op dit moment is 9 procent van
de Chinezen ouder dan 65, in 2050 zal
dat bijna een kwart zijn, terwijl de
omvang van de werkende bevolking
nagenoeg gelijk blijft. „Een onhoudba
re situatie", vindt Wang Dewen, eco
noom bij de Wereldbank in Beijing.
„De huidige pensioenregeling legt
een veel te hoge druk op het budget
voor sociale zekerheid." Onder gelijk
blijvende omstandigheden heeft Chi
na in 2050 een tekort in de pensioen
pot ter grote van 90 procent van het
Bruto Nationaal Product. Dat zou
neerkomen op een bedrag van omge
rekend meer dan 40 biljoen (40 met
12 nullen) dollar.
Het advies was in 2009 om de pen
sioenleeftijd geleidelijk te verhogen,
ieder decennium een stapje. Sinds
dien ligt het debat nagenoeg stil. On
getwijfeld wordt achter de schermen
nagedacht over het omvangrijke pro
bleem dat op de loer ligt. Maar op so
ciale media wordt fel gereageerd op ie
der hervormingsgeluid, ondanks dat
de overheid om de hete brij heen
draait. Wel werden de pensioenen,
die jaren geleden bevroren waren,
met 10 procent verhoogd. „Een wille
keurige zet in plaats van een door
dacht mechanisme", aldus Dewen
Wang in staatskrant China Daily. Ver
volgens werd het eenkindbeleid ver
soepeld voor stellen van wie beide
partners enig kind zijn.
Het is bestrijding van symptomen,
want iedereen weet wat er echt moet
gebeuren. Hoogleraar beleid en mana
gement Yang Yansui gooide de knup
pel in het hoenderhok. „Begrijp me
niet verkeerd: ik stel niet voor het pen
sioen uit te stellen, maar wel de leef
tijd te verhogen waarop mensen pen
sioen ontvangen." Met andere woor
den: wel met pensioen op je 50ste, zo
als afgesproken, maar pas een uitke
ring op je 65e.
Yang Yansui deed haar voorstel in een
televisieprogramma. „Wat moeten
mensen dan doen tussen hun 50ste
en hun 65e?", reageerde de presenta
tor verbaasd. De beleidsvoorstellen
daarvoor worden nog geschreven, ver
telde Yang. Maar ze had wel alvast een
paar ideeën: „Mannen kunnen vrijwil
lig gaan tuinieren voor bejaardente
huizen, vrouwen kunnen de was
doen voor ouderen. Perfect!" Want er
is niets mis met vrijwilligerswerk,
vindt Yang. „Zorgen voor ouderen is
een noodzakelijk onderdeel van het
overgangsproces dat mensen van een
jaar of 50, 60 doorlopen."
Waar mensen in de tussenliggende
vijftien jaar van moeten leven, vertel
de de hoogleraar niet. De regering in
éê'lk krijg genoeg
pensioen om van
rond te komen
Oudere inwoners
van Beijing begin
nen de dag met
een uurtje tai-chi
in het Hemelse
Tempel Park.
foto Sean Gallagher/
National Geogra
phic Society/Corbis
door Eefje Rammeloo
Wang Jianying (59)
