Monuta heeft team voor
bijzondere uitvaarten paraat
'Je kunt ceremonie één
66 Ik weet niet hoe het met
jullie zit, maar die rouwdag
gisteren heeft me goed gedaan.
Iets minder verslagen en boos.
66 Ik vind het curieus. Dat
zo'n stoet rouwwagens over de
rijkswegen rijdt en door nieuws-
helikopters gevolgd wordt.
66 Wij hebben last van het
CSI-complex. Dit is niet, zoals op
tv, in een kwartiertje geregeld.
4 VLIEGRAMP MH17
VLIEGRAMP MALAYSIA AIRLINES
66 Ik had niet verwacht dat
de mensen zó blij zouden
zijn met dat wat we doen
Nederland leeft massaal mee met
MH17. „Goed dat er ontwikkeling
zit in collectieve rouw."
Kristian van Tuijl
jaap van Ginneken, psycholoog
Arie de Bruijn, hoofd identificatie
team MH17
Monuta kreeg van de regering de
opdracht de lichamen van de laat
ste slachtoffers te vervoeren van
Eindhoven naar Hilversum en
voor de kisten te zorgen. Voor de
transporten moesten alleen al
tientallen rouwauto's worden in
gezet. Volgens Nora Nowee van
Monuta is dat geen probleem.
„We hebben zelf auto's, we lenen
ze bij collega's en huren ze bij par
ticuliere rouwvervoerbedrijven.
Het is absoluut niet zo dat andere
uitvaarten worden uitgesteld om
dat we deze auto's voor het ver
voer van de rampslachtoffers no
dig hebben."
Het team bestaat uit vijftien uit
vaartverzorgers die speciaal zijn
opgeleid. Nowee: „Bij een uitvaart
van een lid van het Koninklijk
Huis gelden bepaalde protocollen.
Deze mensen kennen die en kun
nen dus snel en adequaat hande
len. Dat geldt ook voor rampen
als die waarmee we nu van doen
hebben. Het gaat erom te weten
hoe je de logistiek snel regelt, we
ten hoe je geëmotioneerde nabe
staanden opvangt, begeleidt en
uitleg geeft. Ook moet je details
kennen, bijvoorbeeld wanneer de
Lastpost gespeeld moet worden."
Monuta is niet de vanzelfspreken
de verzorger van de uiteindelijke
uitvaarten. „Het besluit daarover
ligt uiteraard bij de nabestaanden.
We willen hen daarin ook niet
beïnvloeden. Onze mensen in
Eindhoven dragen daarom ook
geen kleding waaruit blijkt dat ze
voor Monuta werken."
De indrukwekkende ceremonies
rondom de repatriëring van de
stoffelijke overschotten van
vlucht MH17 kwamen in welge
teld één middag en één avond tot
stand. „Je kunt het maar een keer
doen. En dan moet het ook goed",
zegt kolonel-vlieger Johan van
Soest, commandant van de Vlieg
basis Eindhoven.
„Dinsdagmiddag om één uur kre
gen we de definitieve bevestiging.
Alle benodigde expertises zijn
toen direct bij elkaar geroepen: po
litie, brandweer, ambulances, on
ze eigen vervoersorganisatie, ons
dienstencentrum én een uitvaart
organisatie. Ook de ministeries
van Buitenlandse Zaken en Veilig
heid en Justitie schoven aan. Het
overleg duurde de hele middag,
waarna alle partijen hun deel van
de organisatie hebben uitgevoerd.
Uitvaartorganisatie Monuta is di
rect gaan bellen en had aan het
eind van de avond zestig rouw-
AMSTERDAM - De collectieve, socia
le rouw is wijdverbreid na de
ramp met MH17. Een theoloog,
aalmoezenier en psycholoog ver
klaren.
„Een stille tocht is een vorm van
gedeelde smart. Het maakt niet
uit of het om een ramp gaat of
om het rouwen om een overleden
grootouder: het is altijd beter het
samen te dragen. Woensdag hoor
de ik dat er ook trots is, trots op
Nederland. Dat we als beschaafd
land de lichamen een waardige
aankomst in Nederland hebben
gegeven, terwijl het allemaal snel
en semi-spontaan geregeld moest
worden. Dat we niet meteen be
gonnen zijn met terugschieten. Ik
denk dat mensen daar een natio
nalistisch gevoel bij krijgen, van
de goede soort. Het is een soort
onbekommerd 'wij zijn'. Je wordt
met z'n allen herinnerd aan de
breekbaarheid van het leven: me
mento mori.
Tegelijkertijd is een voorzichtige
vorm van relativering op z'n
plaats, denk ik. Dit heeft iets dis
proportioneels. Ik hoop dat zo'n
rouwdag ons ook mag doen in
zien dat dit soort dingen continu
aan de gang zijn. Misschien niet
door een vliegtuigramp, maar wel
door kogels of landmijnen of ziek
tes."
Legeraalmoezenier tijdens de Hercules
ramp op vliegbasis Eindhoven in 1996.
„Het was voor mij zowel bijzon
der als bizar dat die Hercules met
zestien lichamen woensdag aan
kwam en over de plek vloog waar
achttien jaar geleden een ramp
met eenzelfde toestel plaatsvond.
In 1996 liepen hele dorpen die jon
gens verloren hadden, uit. Nu zie
ik datzelfde, maar dan massaler.
Het zijn allemaal uitingen van on
macht: die prachtige kerkdienst
in Amersfoort, bloemen voor hui
zen van weggerukte families.
We zoeken naar rituelen en sym
bolen om onze onmacht, woede,
onbegrip en vooral ook medele
ven uit te drukken. Ik denk wel
dat de nabestaanden nu vooral be
zig zijn met: 'Wanneer kan ik
mijn dierbaren weer zien?' Uitein
delijk komt er een punt, als het
meeste voorbij is, dat ze terugkij
ken en zien dat het hele land ver
bondenheid toonde. Dat komt op
z'n tijd. Nota bene op de maan
dag voor de ramp met MH17, wa
ren de nabestaanden van de Her
culesramp bijeen voor de achttien
de herdenking. De lotgenoten ver
tellen elkaar nog steeds die verha
len. Niemand die dat vervelend
vindt, terwijl de rest van de we
reld is doorgegaan. Een stichting
zoals zij hebben, kan de nabe
staanden van MH17 ook helpen.
Als groep sta je sterker."
„Ik vind het curieus. Dat zo'n
stoet rouwwagens over de rijkswe
gen rijdt en door nieuwshelikop-
ters gevolgd wordt. En dat men
sen dan langs de route staan. Men
sen willen hun verdriet en mede
leven vormgeven en daar kan dit
bij helpen. Maar er is over nage
dacht. Iemand heeft gezegd: we
gaan die mensen niet collectief
vervoeren, we trommelen veertig
rouwauto's op. Het is goed dat er
ontwikkeling zit in collectieve
rouw.
Je ziet vaker bij grote gebeurtenis
sen - zoals vorig jaar toen Julian
en Ruben verdwenen - dat het
privéverdriet van mensen reso
neert met een ramp. Het kan de
verwerking in hun eigen rouwpro
ces helpen. De collectiviteit van
de rouw rond MH17 geeft voor de
nabestaanden wat betekenis aan
de zinloosheid."
clillp lnr*hl" ren 'nDel^werd§ehouc*en-Daar
door Peter Leunissen
APELDOORN - Uitvaartverzekeraar
Monuta heeft een speciaal team
'bijzondere uitvaarten' paraat, dat
ingezet kan worden bij begrafenis
sen van leden van het Koninklijk
Huis of bij een dramatische gebeur
tenis zoals de opvang van de licha
men van de slachtoffers van vlucht
MH17.
door Rob Burg
EINDHOVEN - Een draaiboek voor
de ceremonies ontbrak. Dat is er
simpelweg niet voor dit soort onge
kende operaties. Ongekend qua
aard én omvang.
Johan van Soest, kolonel-vlieger
'Er is ook trots
op Nederland'
door Koen Verhelst
Frank Bosman
Cultuurtheoloog en werkzaam
aan de Universiteit Tilburg.
Martien Agterberg
Jaap van Ginneken
Massapsycholoog, voorheen
werkzaam aan de Universiteit
van Amsterdam.
TV^ Y\ PTY Vïll DELFT - Kinderen zijn hevig geëmotio-
lldllt.ll HIJ neerd tijdens een stille tocht die giste-
jllllt IAJvJ.ll werden vooral drie passagiers van
