I
I
I
i
I
Huiselijk geweld laat sporen na. Fysiek en emotioneel
blijven slachtoffers getekend achter. Het verhaal van
Rachelle Verhage, een vrouw met een missie.
66
28 ZEELAND
HUISELIJK GEWELD
gp
Met haar sprankelende
ogen straalt ze een en al
levenskracht en vrolijk
heid uit. De Middelburg
se Rachelle Verhage zit
lekker in haar vel en dat
is jarenlang anders ge
weest. Haar debuutroman Feniksvrouw ver
haalt over haar relatie met haar ex-man, waar
in geweld regelmatig de toon zette.
Gezeten aan de lange leeftafel in haar woning
nipt ze van haar thee en weegt haar antwoor
den. Af en toe voorzichtig maar in alles eerlijk
naar zichzelf. Hoe pijnlijk ook. Rachelle is de
laatste jaren de confrontatie met zichzelf aan
gegaan. Een weerslag van dat proces is in haar
boek te vinden.
De Middelburgse schreef met Feniksvrouw niet
alleen een nare periode van zich af. Ze wil te
vens het taboe, wat er naar haar gevoel nog
steeds rust op huiselijk geweld, verder door
breken. Het bespreekbaar maken. Daarom
geeft ze nu bijvoorbeeld lezingen. Zoals don
derdag 2 oktober in de Vlissingse bibliotheek
(19.30 uur). „Dat is de jaarlijkse Internationale
Dag van de Geweldloosheid. Dat past eigen
lijk goed bij wat ik wil uitdragen. Ik ben ook
in overleg met de HZ en in september geef ik
een lezing voor de Rotary."
Rachelle verweefde in haar debuut haar eigen
verhaal met dat van twee andere vrouwen die
eveneens slachtoffer waren van een man die
het geweld in huis niet schuwde. Fysiek, maar
ook emotioneel. De littekens op lijf en ziel
zijn vaak diep. Angsten en pijn. Zo kampt Ra
chelle nog steeds met de gevolgen van haar
mishandelingen; een gebroken pols die nooit
meer heelt.
„Dat blijft een zwak punt. Het was letterlijk
ook pijnlijk om dit boek te schrijven. Maar
niet alleen mijn pols deed pijn. Alle verdriet,
woede en verbijstering kwamen terug. Ik heb
veel, heel veel tranen gelaten. Het schrijven
was erg intensief. Ik moest in de uithoeken
van mijn ziel zoeken om dingen terug te ha
len. Pijnlijke momenten, maar ook gelukkige
momenten. Want die waren er natuurlijk ook.
Het was een pijnlijk, confronterende spiegel
die ik mezelf voorhield. Keihard vaak, maar
wel louterend. Uiteindelijk... Soms had ik het
gevoel dat het over iemand anders ging. 'Was
ik dat echt?' 'Was ik echt zo onzeker?'
Plotseling word ik door twee sterke handen opge
tild. De handen zijn zo sterk dat ik mezelf niet kan
losworstelen. 'Olaf ik ben het, Anouk', smeek ik,
maar hij gaat voor me staan en kijkt me aan alsof
ik en vreemde ben. Hz; slaat me vol in het gezicht
waardoor ik achterover val. Alsof ik niet besta
loopt Olaf de kamer uit en laat mij achter.
„Landelijke campagnes als 'het houdt niet op,
niet vanzelf zijn natuurlijk goed, maar ik wil
verder. Ik wil het bespreekbaar maken. Huise
lijk geweld komt vaak voor. Veel vaker dan je
denkt, het is onzichtbaar. Het gebeurt achter
de voordeur. En het slachtoffer weet het goed
te verbergen. De blauwe plekken zijn altijd
veroorzaakt door 'ongelukjes'. Ik wil mensen
daar bewust van maken. De signalen zijn, als
je ze herkent, op te pikken. Want ze zijn er,
ondanks het feit dat een vrouw in die situatie
niet zal toegeven dat ze mishandeld wordt. Ze
wil niet weg. Ze wil de relatie wel, maar het
geweld niet. Mensen zijn ook vaak opgelucht
als je zegt dat je van de trap bent gevallen.
Dan is er voor hen niets aan de hand.
Zo stom, ik heb een ongelukje gehad gisteravond
lieg ik recht in haar gezicht en voel mijn wangen
rood worden.
O, een ongeluk. Wat dan?
Van de trap gevallen met de wasmand. Daarom
zie ik zo bont en blauw.
Kind, die blauwe plekken gaan wel weer weg. Heb
je verder niets gebroken, roept ze opgelucht.
„Voor een vrouw in een gewelddadige relatie
is steun zo ontzettend belangrijk. Een vang
net rondom haar is van het allergrootste be
lang. Een netwerk van vrienden die aangeven
dat wat er gebeurt niet goed is, maar dat ze er
voor haar zijn. Een vrouw weghalen uit zo'n
relatie werkt niet. Dat moet ze zelf willen.
Politie of hulpverlener aan de deur kan ave
rechts werken. Want als die deur eenmaal
dicht is en zij is weer alleen met haar partner,
kan het helemaal fout lopen. Hulpverleners
zouden eigenlijk achter het netwerk moeten
komen. Als ze veilig ergens anders zit. Maar
dat kan pas als ze zelf de kracht vindt om weg
te-gaan en dan ook zeker weet dat ze ergens te
recht kan. Dat is zó nodig. Ik had ook zo'n stel
vrienden die mij steunde. Zij voelden dat het
niet goed zat. Toen ik uiteindelijk wegging,
kon ik bij hen terecht."
Feniksvrouw is geschreven als roman met een
actueel thema. „Ik heb mijn persoonlijke erva
ringen gebruikt, maar ook de verhalen van de
andere twee vrouwen. Het is zeker geen auto
biografie. De ouders in het boek zijn bijvoor
beeld heel anders dan de mijne. Het doet me
dan ook nog steeds pijn dat ik in die tijd daar
niet met mijn ouders over sprak. Ik heb ze in
feite voorgelogen door te doen alsof er niets
aan de hand was. Zij begrijpen dat heel goed
en steunen me nu aan alle kanten, maar toch.
Ik heb mijn ex leren kennen in Middelburg.
Een bekende en gewilde vrijgezel was het. Ik
dacht echt dat hij de man voor mij was. Ik was
onzeker en dat was mijn zwakte. Voelde me
vaak een buitenstaander, had weinig aanslui
ting bij anderen. Dat heeft hij goed aange
voeld en gebruikt. Ik weet niet of hij me be
wust heeft uitgezocht, maar achteraf zou dat
Het
schrijven
was heftig.
Ik ben naar
uithoeken
van mijn
ziel gegaan
om dingen
terug
te halen
kunnen. En ik was een makkelijk slachtoffer.
Ik wilde alleen maar goed doen, hem tevre
den stellen, zorgen dat hij niet boos werd.
Elke man kan gered worden met de liefde van de
juiste vrouw en ik wil graag deze vrouw zijn.
Een zin die vaker terug komt in het boek.
„Het is een bekend verhaal. Bij andere vrou
wen hoor je in grote lijnen hetzelfde. Onzeker
heid, isolatie en geweld zonder concrete aan
leiding. Maar altijd 'goed' willen doen als
vrouw.
We verhuisden op een gegeven moment naar
Kampen. Daar was ik geïsoleerd van alles en
iedereen. Ik had ook geen baan meer. Ik werd
hoe langer hoe afhankelijker van hem. Hij
hield me ook klein. Hij zei vaak, 'je bent zo
klein, ik kan je makkelijk in m'n binnenzak
stoppen'. Ik was zijn bezit. Ik had de signalen
zelf eerder kunnen herkennen. Ik moest op
een speciale manier het bed opmaken; koken,
het eten op tafel zetten enzovoorts."
Ondanks haar verdriet, boosheid en angst
maakt ze klip en klaar duidelijk dat dit boek
geen wraakoefening is. „Ik heb geen behoefte
om hem terug te pakken. Dat is zinloos. Ik
gun hem nog steeds alle geluk van de wereld.
De echte man, niet die zwaar getraumatiseer
de militair. Niet de man die mij pijn heeft ge
daan. De man die diep van binnen lief en
goed is. Hij is niet als beest geboren en slecht
gebleven. Na maanden uitzending naar
Bosnië kwam hij weer terug in Nederland.
Met alle onverwerkte beelden en ervaringen.
Hij kon dat niet aan. Nazorg was er nauwe
lijks. Als hij zichzelf was, dan was het een lie
ve, fijne man. Daar ben ik voor gevallen. Zijn
geweld naar mij gebeurde tijdens een soort
black-outs.
'Ik weet echt niet wat er gebeurde Anouk', zegt hij
serieus.
Mijn huid heeft alle kleuren van de regenboog. Hij
schrikt zichtbaar. 'Heb ik dat gedaan?' Ik knik en
trek de sok weer over m'n enkel. 'Het is vast zo
weer over', sus ik en strompel naar de keuken om
het eten op tafel te zetten. Olaf pakt een biertje uit
de koelkast en ploft op de bank.
„Tijdens die 'aanvallen', werd hij een andere
man. Als ik ook maar gedacht had dat hij zou
veranderen door echt hulp te zoeken, was al
les misschien anders gelopen. Maar ik heb uit
lijfsbehoud voor mezelf en mijn kind geko
zen." Rachelle heeft het boek opgedragen aan
haar oudste zoon. In haar opdracht schrijft ze
dan ook: 'Mijn kleine, grote zoon. Geboren
met een lach op zijn gezicht, brengt hij nog
steeds een lach in mijn leven.'
„Ik heb wat er gebeurd is nu een plek gegeven.
Mijn leven is heerlijk. Ik heb een geweldig
man, drie schatten van kinderen, een eigen
praktijk en een baan. De doelen die ik me ooit
'Je wilt de relatie,
niet het geweld'
door Annemarie Zevenbergen
Elizabeth Ra
chel Verhage is
op 30 novem
ber 1977 gebo
ren in Vlissin-
gen. Ze volgde
de opleiding
Energetisch
massagethera
peut, diverse
schrijfopleidin-
en/cursussen
aan de Aster-
damse schrij
versvakschool
en de Wisper-
Academie in
België.
Na de zomer
wil Rachelle
starten met inti
miteitstherapie
voor vrouwen
in haar eigen
praktijk. Ze
werkt vier da
gen per week
op school bij
haar kinderen
en is bezig aan
haar tweede
boek. Ze geeft
lezingen over
het thema hui
selijk geweld.
