Het best bewaarde
geheim van Bruinisse
■s
I
De erwtjes gaan in blik, de vriezer of achter glas
8
44 Mooie tempel en
orgelmuziek. Hier
komt een mens tot
rust en is er tijd
voor bezinning
28 SCHOUWEN-DUIVELAND
GROOT KERK PROJECT
Het Groot Kerk Project haakt in op
de toestroom van mensen tijdens de
Ringpromotiedagen in Haamstede
Fietsen langs
zeehonden en
wilgenroosjes
SP
Lindi Oreel - miss Visserij 2013 -
is al op tijd in het restaurant. Ze
ziet er prachtig uit, in haar lange
rode jurk en de sjerp. Zij zal
straks op het podium in de haven
haar taak overdragen aan de nieu
we miss.
Langzaam druppelen de overige
gasten binnen. Niemand weet
wie de nieuwe miss is. Het is het
best bewaarde geheim van Brui
nisse. Er zijn wedjes op afgeslo
ten, er wordt gespeculeerd. Ja,
zelfs de gangen van voorzitter
Theo Ketting worden in de laatste
weken voor de Visserijdagen
nauwlettend in de gaten gehou
den. Waar gaat hij naar toe, bij
wie staat zijn fiets of auto?
„Ze houden alles in de gaten",
zegt Ketting. „Dan zet ik de auto
een paar straten verderop en loop
ik via brandgangen naar de be
wuste woning. Want er zijn maar
twee mensen die weten wie miss
Visserij wordt. Ook de overige be
stuursleden weten het niet. We
hebben meestal vier of vijf na
men en die komen in de hoge
hoed. Daaruit trekken we een
naam."
Bij restaurant De Graveringen ont
staat wat reuring. „Oooh, het is Ti
neke", roept Lindi uit. „Wat
leuk." Tineke de Waal is de nieu
we miss. Nog wat onwenning
loopt ze het restaurant binnen. Ze
krijgt felicitaties en complimen
ten en dan is het tijd op in te sche
pen op de Bru 33. Want een miss
Visserij wordt Bruinisse binnen
gevaren. Dat ze haar uitverkiezing
geheim moest houden, was lastig.
Ze kon het met niemand delen,
ook haar beste vriendinnen niet.
„En ik wist het eind maart al."
Samen met haar moeder ging ze
op zoek naar een jurk. „Dat was
een heel dilemma. Ik heb nooit
een jurk aan. We hebben eerst op
het internet gekeken en zijn toen
naar Rotterdam gegaan." De jurk
werd gevonden, de bijpassende
schoenen met hoge hakken ook.
Niet alleen vandaag en morgen,
maar heel het komend jaar zal Ti
neke aanwezig zijn bij officiële
momenten.
HAAMSTEDE - Ruim 3700 mensen
liepen vorig jaar de Grote Kerk
van Haamstede binnen tijdens de
Ringpromotiedagen in het dorp.
Hoogtepunt was de Sing In tij
dens de nachtmarkt, toen in één
avond tijd 834 mensen werden ge
turfd. Ook dit jaar staat de deur
wagenwijd open. „Om temidden
van de consumptiemaatschappij
te laten zien waar we voor staan",
licht Maarten Barends het initia
tief toe.
Barends (Nederlands Hervormde
Gemeente) is één van de mannen
van het Groot Kerk Project; een sa
menwerking tussen vrijwilligers
van de Gereformeerde Kerk
Haamstede, de Christelijke Gere
formeerde Kerk Haamstede en de
Nederlands Hervormde Gemeen
te Haamstede. Zij zorgen jaarlijks
voor een expositie, organiseren de
Sing In en ontvangen de mensen
die de kerk tijdens de openstel
ling binnenlopen. Niet om ziel
tjes te winnen. „Nee, het is pure
gastvrijheid. Mensen kunnen
rondkijken, praten of even tot
rust komen." Udo Brinkman, die
vanuit de Gereformeerde Kerk be
trokken is bij het Groot Kerk Pro
ject, vult aan: „Sommige mensen
lopen gewoon wat rond, maar
voor anderen is het ook even
thuiskomen. Zeker voor mensen
die hier al vaker zijn geweest."
Het kerkgebouw op zich is de
moeite van een bezoek al waard.
De jaarlijks wisselende expositie
doet daar nog een schepje boven
op. De speciaal voor de gelegen
heid neergezette koffietafel, het
kindertafeltje met kleurgerei en
de stiltehoek maken het plaatje
compleet. Zo'n stiltehoek was
tien jaar geleden nog ondenkbaar,
blikken Barends en Brinkman op
de ontwikkeling van geloof en
ook van de kerkelijke gemeenten
terug. Was een kaarsje branden
ooit voorbehouden aan katholie
ken, inmiddels past dat kaarsje
ook prima thuis in de Grote Kerk
van Haamstede. „Mensen die de
behoefte voelen kunnen daar
even rustig zitten en een kaarsje
branden." De stiltehoek is, weten
Barends en Brinkman uit erva
ring, een populaire plek. Ook de
samenwerking tussen de kerken
in de Westhoek is door de jaren
heen veranderd. Het contact tus
sen de drie kerken binnen het
Groot Kerk Project bestaat al een
jaar of vijfentwintig, al was het in
het begin nog vooral een kwestie
van aftasten. Deze samenwerking
is gaandeweg verstevigd. Daar
naast is aangehaakt bij Wind
kracht 8; een oecumenisch samen
werkingsverband van zeven ker
ken in de Westhoek; waarbij de
kerken zowel zomers als 's win
ters proberen samen een gastvrije
gemeente te bieden. „Ieder met
zijn eigen kracht."
SING IN IS HOOGTEPUNT
WESTENSCHOUWEN - Vanaf het
Natuurinformatiecentrum/tram-
polinecentrum Westerschouwen
zijn vrijdag 18 juli en zaterdag 19
juli thematische fietstochten te
maken.
Vrijdag vanaf 11.00 uur kunnen
fietsers op pad voor de Wilgen
roosjesfietstocht. Een plant die nu
voor het eerst spontaan massaal
groeit, sinds in 1990 de eerste bos
jes helm werden geplant op Neel-
tje Jans. Zaterdag staat de Zeehon
denfietstocht op het programma,
eveneens vanaf 11.00 uur. De
tocht voert onder meer langs een
zeehondenhotspot, waar het om
14.15 uur laag water is.
„We telen puur voor de conser-
venfabriek", vertelt Bart van der
Wekken, bedrijfsleider van Thes
Agro exploitatie bv. „Ze gaan in
een potje, blikje of de diepvries
bij Coroos, Hak, Bonduel of Bal-
tussen. We weten pas op het
laatst waar de doperwten naar toe
gaan."
Welke fabriek wordt bepaald door
de vraag bij de verwerkende be
drijven en daarbij speelt de telers-
vereniging De Schakel een belang
rijke rol. Deze vereniging weet
waar de erwten goed zijn en
brengt vraag en aanbod samen.
De rol van De Schakel begint al
bij het zaaien. De boer bepaalt
niet zelf wanneer de doperwten
gezaaid worden, maar de telersver
eniging. „De Schakel brengt het
zaad pas op het moment dat het
de grond in mag." Op die manier
wordt voorkomen dat overal in
Nederland de doperwten gelijktij
dig klaar zijn en de fabrieken de
aanvoer niet kunnen verwerken.
Ook het moment van oogst wordt
door De Schakel gecontroleerd.
Tegen de tijd dat de erwten klaar
zijn worden ze gecontroleerd en
het moment van oogsten bepaald.
Op de akker
De doperwten van Van der Wek
ken hebben er 75 dagen over ge
daan om klaar te zijn voor de
oogst. Vandaag en maandag wor
den ze van het land gehaald met
een 'mobilviner', een erwten-
oogstmachine. Daarmee worden
de planten van het land gehaald
en de peulen gelijk gedopt. Alleen
de erwten blijven achter in de ma-
chine, de rest van het gewas
wordt weer uitgestrooid over het
land. Dat is nuttig, want de dop
erwt is een stikstofbindende
plant en laat ook stikstof (voe
ding) achter in de grond.
Vanwege deze eigenschap wordt
weinig tot geen kunstmest ge
bruikt bij de teelt en verder zijn
ook weinig bestrijdingsmiddelen
nodig. „Als de plantjes nog klein
zijn slechts een keertje spuiten te
gen onkruid." De grootste vijand
van de teler zijn duiven. Die in
flinke groepen neerstrijken op de
akkers met jonge plantjes. „Die
eten de kleine blaadjes op. Daar
hebben we veel schade van ge
had, maar op een gegeven mo
ment houden ze het niet meer
bij, dan groeit de plant te hard."
door Melita Lanting
BRUINISSE - Een stukje buiten Brui
nisse, in restaurant De Grevelingen
en buiten het zicht van het grote
publiek, komen de genodigden sa
men voor de opening van de Visse-
rijdagen in Bruinisse. Er wordt ge
groet, er wordt gezoend en er
wordt gevraagd. Weet jij wie naast
voorzitter Theo Ketting van de Vis-
serijdagen in de cabrio zit en de
nieuwe miss Visserij 2014 is?
I De gaande en de komende miss Visserij. Rechts staat Tineke de Waal, de
miss 2014. Links Lindi Oreel, de miss 2013. foto Ronald den Dekker
Grote Kerk
opent deuren
voor toeristen fj
door Esme Soesman
fragment uit gastenboek
De Grote Kerk in Haamstede is tij
dens de Ringpromotie tot en met
21 augustus elke donderdag geo
pend, van 10.00 tot 16.00 uur.
Belangstellenden kunnen terecht
voor onder meer een goed ge
sprek en de expositie 'Zeeland
Zeemacht, een vrijheidsstrijd'.
Tijdens de nachtmarkt op zater
dag 26 juli is de kerk geopend van
19.00 tot 22.00 uur. Die avond is
er muziek met medewerking van
diverse muzikanten. Bijzonder on
derdeel is de Sing In, die gehou
den wordt tussen 20.00 en 21.30
uur.
Op www.windkracht-8.nl zijn alle
zomeractiviteiten van de zeven sa
menwerkende kerken in de West
hoek te vinden.
door Melita Lanting
ZIERIKZEE - Doperwten zijn niet
een in het oog springend gewas.
De planten zijn vrij laag, de peulen
waarin de erwten zitten zijn niet al
te groot. Maar als je eenmaal weet
hoe het gewas er uit ziet, valt op
dat her en der percelen staan.
We rijden er langs, maar wat groeit
er nou eigenlijk op de akkers?
