I
I
it
I
i
Taart, slingers, kaarsjes en vooral veel gezelligheid. Fotografe Ilvy
Njiokiktjien maakt een tijdsbeeld van Nederland aan de hand van
verjaardagsfeestjes. Het project gaat nu de laatste fase in.
VERDIEPING 11
Allemaal in een kringetje,
een slagroomtaart - het
liefst van de Hema, met fo
to - en slingers. Kinderen
in de ene hoek, volwasse
nen in de andere. Dat is
nou een typisch Hollands
verjaardagsfeestje. Surinamers en Antilia
nen doen het anders. Die zitten niet, die
dansen. Zij vinden het een goed feestje
waard dat ze er nog een jaar bijtekenen en
gezond het volgende ingaan. Ze staan sa
men in de keuken en er staat lekker eten
op tafel. Tlirken en Marokkanen zijn juist
terughoudender. Die zien een jaar erbij
niet per se als iets dat je zou vieren.
Dit is het beeld dat Ilvy Njiokiktjien (29)
schetst na ruim tachtig verjaardagen in
den lande te hebben gefotografeerd. De
voormalige (en destijds eerste) 'Fotograaf
des Vaderlands' gaat veel feestjes af om een
tijdsdocument van Nederland te maken
aan de hand van het thema 'kijk mijn fami
lie'. „Ik dacht, wanneer zie je je familie so
wieso? Dat is over het algemeen bij begrafe
nissen, Kerstmis en verjaardagen. Ik koos
voor verjaardagen", vertelt de Nederlandse
fotografe van Chinees-Indonesische komaf.
Zij won dit jaar de Zilveren Camera met
een foto van de begrafenis van Nelson Man
dela.
Het verjaardagsthema bleek een gouden
greep om gemakkelijk een kijkje achter de
voordeur van onbekenden te kunnen ne
men. Ingetogen vieringen in het bejaarden
huis, jarige jobjes die traktaties uitdelen in
de klas, of uitbundige feesten waar drugs
werden gebruikt, ze legde het allemaal
vast. „Ik probeer de stille visite te zijn. Ik
doe eerst gezellig mee, zodat mensen we
ten wie ik ben en ik weet wie zij zijn. Daar
na zeg ik 'let maar niet op mij' en ga ik een
paar uur fotograferen. Je krijgt de mooiste
foto's als mensen niet merken dat ze gefoto
grafeerd worden."
Ze ging in anderhalfjaar tijd heel wat me
morabele feestjes af. Zoals dat van Iet Mar
cus, die 99 werd. „Zij was zo fit. Ze had de
hele familie uitgenodigd en heel veel zelf
geregeld: de locatie, het eten, de financiën.
Ik vond haar een heel sterk mens. Ze had al
les zien komen en gaan en iedereen eigen
lijk overleefd."
Ook het feest van Daan Hansen zal ze niet
snel vergeten. „Hij werd 43, iedereen zong
'lang zal hij leven', maar we wisten al dat
dit zijn laatste verjaardag zou zijn. Hij was
ernstig ziek en is een paar maanden later
overleden. Toch was het een heel vrolijk
feestje."
In totaal wil ze honderd verjaardagen foto
graferen voor haar boek 'Slagroomtaart en
slingers'. Journaliste Sabeth Snijders
schrijft de levensverhalen van de jarigen er
bij. „Soms maak je foto's waarop je het ver
haal zelf niet kan zien, bijvoorbeeld van ie
mand die jarenlang als prostituee heeft ge
werkt. Dat moet je erbij vertellen", legt
Njiokiktjien uit. Het liefst zit elke leeftijd
van 0 tot 100 er straks bij. „Nul heb ik ook
gefotografeerd toen mijn neefje werd gebo
ren. Tien minuten na de bevalling kwam
de zuster al binnen met beschuit met muis
jes. Dat is Nederland ten top."
Ze worstelt ook: ze wil nog een paar specia
le verjaardagen fotograferen, die net afwij
ken van een 'standaard' verjaardag. Van
een 80-jarige die het thuis viert, waar je
kunt zien dat hij of zij al tientallen jaren in
Ik probeer de stille
visite te zijn, ik doe
eerst gezellig mee,
daarna zeg ik 'let
maar niet op mij'
hetzelfde huis woont. Een feestje van een
dove. Een kinderslaapfeestje, of iemand die
er een jaartje bij tikt als hij op de camping
staat ('dat moet deze zomer wel gaan luk
ken').
Vooral hoopt ze op een Thrkse en Marok
kaanse fuif. Ze wil heel Nederland in beeld
brengen, van arm tot rijk, van allochtoon
tot autochtoon, van 0 tot 100. „En 21 pro
cent van Nederland is allochtoon, dus dan
wil ik het ook zo in het boek. Maar Tlirken
en Marokkanen zijn erg afhoudend. Die
vinden een verjaardag ook minder iets om
te vieren."
De tijd dringt. Het Nederlands Fotomu
seum in Rotterdam wil de foto's in novem
ber exposeren, haar deadline ligt daarom
op 1 oktober.
„Ik hoop dat het boek nu gaat aanslaan,
maar dat het ook over twintig jaar nog een
keer opduikt. Dat mensen kunnen lachen
om wat we aanhadden, hoe we het vier
den, en hoeveel stress het soms met zich
meebrengt. Een beetje wat je hebt bij een
fotoalbum uit 1992, waarbij je je afvraagt
waarom we toen in hemelsnaam van die
felgekleurde trainingspakken droegen."
DINSDAG 15 JULI 2014
i
I Riet Mohlman (90 jaar) zit even alleen op haar verjaardagsfeestje, haar man, kinderen en kleinkinderen zijn naar de wokplaat om eten te halen. Ze vieren haar verjaardag en die van haar man sa
men in een wokrestaurant in Warnsveld.
door Freke Remmers
foto's Ilvy Njiokiktjien/HH
Ilvy Njiokiktjien
pzc.nl/binnenland
bndestem.nl/binnenland
Lees online welke soort feestjes en welke
leeftijden Ilvy Njiokiktjien nog zoekt.
Viert u zo'n verjaardag of leeftijd en mag
Ilvy Njiokiktjien die fotograferen? Aanmel
den kan via www.slagroomtaartenslin-
gers.nl.
