4
mm
•<4
Beurzen zien koersen
wereldwijd kelderen
Toezicht op stilzwijgende
verlenging van abonnement
ECONOMIE 13
Het kapotboren
van gesteente
voor gaswinning
is omstreden.
Maar het gebeurt
ai decennia.
effeweg nl
-1,34%
-1,52%
-0,68%
-0,42%
-0,52%
vwdgroup:
K,;
9659,13
6672,37
4396,20
FTSE
BEURS VAN AMSTERDAM
WALLSTREET
1,42%
+1,26%
1,3609
+0,36%
DEN HAAG - Terwijl de discussie
over boringen naar schaliegas in
nog woedt, wordt er volop ge
frackt in Nederland. De afgelopen
jaren is fracking al meer dan 17.0
keer toegepast bij de winning van
aardgas en -olie op land en op
zee. Door het kraken van onder
aards gesteente met behulp van
chemicaliën, zand en water -
fracking genaamd - wordt de afne
mende olie- en gasproductie in
sommige velden weer vlot getrok
ken.
Fracking zal in de toekomst vaker
worden toegepast in aardgasvel
den waar de winning achteruit
loopt, verwacht Jan van Herk,
hoofdinspecteur van het Staatstoe
zicht op de Mijnen (SoDM). Deze
overheidsorganisatie houdt toe
zicht op alle activiteiten rond het
opsporen en winnen van delfstof
fen in Nederland. Fracking is in
Nederland en op veel andere plaat
sen omstreden vanwege de vrees
voor vervuild drinkwater en vrij
komend gas. Het beeld van de
Amerikaan Josh Fox die in 2010
een steekvlam uit zijn keuken
kraan zag komen, heeft velen
bang gemaakt. „De angst wordt
eerder veroorzaakt door gevoel
dan door een aantoonbaar pro
bleem", vindt Van Herk. „Tech
neuten vinden dat die hele discus
sie over de risico's van schaliegas
nergens om draait."
SoDM is onderdeel van het minis
terie van Economische Zaken.
Dat verbiedt boren naar schalie
gas in Nederland zo lang het be
nodigde technisch onderzoek en
het onderzoek naar de maatschap
pelijk haalbaarheid niet zijn afge
rond.
De fracking-methode die bij scha
liegas nodig is om het in steenla
gen opgesloten gas vrij te maken,
is technisch niet anders dan de
fracking die sinds de jaren '50
wordt toegepast. Van Herk: „Dat
is altijd zonder problemen ge
beurd op dieptes van zo'n 3 kilo
meter, zonder gevolgen voor het
drinkwater.
Scheuren die daarbij kunnen ont
staan, bereiken de drinkwaterla-
gen nooit dankzij het enorm dik
ke pakket gesteente boven de plek
waar de frackjob wordt uitge
voerd." Een verbod op fracking
heeft nooit bestaan, aldus Van
Herk.
In Europa zijn beleggers geschrok
ken van betalingsproblemen bij
het internationale moederbedrijf
van de Portugese bank Banco Espi
rito Santo. Het aandeel Banco Es
pirito Santo kelderde gisteren met
circa 17 procent. Ook de aandelen
handel in de Verenigde Staten liet
gisteren grote verliezen zien. In
Amsterdam verloor bodemonder
zoeker Fugro na een winstwaar
schuwing ruim een vijfde van
zijn beurswaarde. De beurzen in
Frankfurt, Parijs en Londen ston
den 1 tot 1,6 procent lager. De
hoofdgraadmeters in Madrid en
Milaan leverden circa 2,5 procent
in.*Lissabon verloor 4 procent.
Er was ook goed nieuws. Bouwbe
drijf Ballast Nedam won aan het
Damrak bijna 16 procent. Het aan
deel Ballast Nedam reageerde posi
tief op een claimemissie (aande-
lenuitgifte exclusief aan mensen
die al aandelen bezitten) van 3P
miljoen euro.
SssOTPI
Boek nu: www.effeweg.nl of bel 0529 46 96 67
Tientallen uitgevers van kran
ten en tijdschriften, sportscho
len en andere bedrijven die
met abonnementen werken,
zijn door toezichthouder Auto
riteit Consument Markt
(ACM) gewaarschuwd dat ze
hun klanten niet mogen belem
meren bij opzegging.
Volgens Saskia Bierling van
ACM verlengen deze bedrijven
het abonnement stilzwijgend
of maken ze het hun klanten
moeilijk om op te zeggen. Dat
geldt niet alleen voor uitge
vers, maar ook voor datingbe-
drijven en bedrijven die afvalbak
ken schoonmaken. Hebben zij in
september hun leven niet gebe
terd, dan riskeren ze een boete en
maakt ACM hun naam publiek.
De actie van gisteren is het gevolg
van eigen waarnemingen van
ACM en klachten die op de site
ConsuWijzer binnenkomen. Vol
gens Bierling gaat het om circa
honderd klachten per kwartaal.
Stilzwijgende verlenging van
abonnementen was tientallen ja
ren alom de gewoonte maar is
sinds de wet Van Dam per 1 de
cember 2011 verboden.
Woonboerderijen
Ook woonboerderijen lijken te
profiteren van de opleving in de
woningmarkt In de eerste zes
maanden van dit jaar zijn 567
woonboerderijen verkocht tegen
over 464 in het eerste halfjaar van
2013, blijkt uit gisteren gepubli
ceerde cijfers.
Media Markt opgelucht
Media Markt is opgelucht nu Ne
derland op het WK Voetbal is uit
geschakeld. Het elektronicabe
drijfhad kopers van een televisie
vergoeding van het aankoopbe
drag beloofd in geval Nederland
wereldkampioen zou worden. Uit
schakeling spaart miljoenen.
Cybercrime vergoed
Van de financiële instellingen
in Nederland vergoedt 45 pro
cent ongezien de schade die
ontstaat door cybercrime. Dat
blijkt uit onderzoek van B2B In
ternational. Vergoeding is goed
koper dan de beveiliging verbe
teren, luidt de verklaring.
Meer aandelen NN
De banken die Nationale Ne
derlanden, de verzekeringstak
van ING, naar de beurs hebben
gebracht, hebben voor 231 mil
joen nog eens 11,6 miljoen aan
delen geplaatst bij beleggers.
Daardoor daalt het belang van
ING in NN naar 68,1 procent.
VRIJDAG 11 JULI 2014
4301,26
opening: 4357,77
opening: 9807,25
opening: 6718,04
16915,07
opening: 16980,35
opening: 4352,03
425
400
375
412
405
12:00
16:00
jun
CAC40
NASDAQ
DAX
DOW JONES
AEX INDEX 10 JUL
403,39 -7,10 (-1,73%)
Ballast Nedam
Hydratec
Ctac
BAM
Unilever
8,33%
2,50%
2,01%
1,28%
0,42%
t Er wordt volop gefrackt
RoodMicrotec
Fugro
Holland Colours
OCI
USC
EURONEXT
-20,69%
-19,47%
-15,65%
-4,64%
-4,57%
AMSTERDAM - De Europese beurzen zijn gis
teren met stevige verliezen gesloten. Beleggers
waren onder meer bezorgd over betalingspro
blemen bij het moederbedrijf van de Portuge
se bank Banco Espirito Santo. Het aandeel kel
derde na eerdere verliezen in de voorgaande
dagen ruim 17 procent. In Amsterdam verloor
bodemonderzoeker Fugro na een winstwaar
schuwing bijna een vijfde van zijn beurswaar
de. De scherpe koersdalingen op de beurzen
zijn waarschijnlijk ook te verklaren door een
correctie op de aandelenmarkten na de stijgin
gen van de afgelopen tijd, aldus kenners.
NEW YORK - De beurzen in New York ston
den gisteren lager, al werden de openingsver
liezen deels weggepoetst. Beleggers volgden
de negatieve teneur in Europa en wogen on
der meer de notulen van de meest recente be-
leidsvergadering van de Federal Reserve. Daar
uit bleek dat het steunprogramma voor de eco
nomie tot en met oktober volledig wordt afge
bouwd. De grote vraag blijft wanneer de rente
voor het eerst wordt verhoogd. De president
van de Federal Reserve van St. Louis, James
Bullard, liet woensdag weten dat dat moment
vroeger kan komen dan nu wordt gedacht.
AEX
slot
+/-
y«d%
Aegon
6,38
-0,05
-5,44
Ahold
13,40
-0,24
14,44
Akzo Nobel
52,44
-1,39
-4,98
ArcelorMittal
10,68
-0,18
-16,58
ASML
68,14
-0,56
1,17
Boskalis
39,40
-0,55
5,83
Corio
36,38
-0,14
18,81
Delta Lloyd
18,16
-0,28
4,14
DSM
50,54
-1,03
-9,61
Fugro
32,82
-7,94
-21,45
Gemalto
74,71
-2,29
-6,17
Heineken
53,21
-0,75
9,56
ING
10,05
-0,18
-0,50
KPN
2,38
-0,07
1,58
OCI
26,93
-1.31
17,73
Philips Koninklijke
23,14
-0,56
-10,05
Randstad
36,88
-1,12
-20,00
Reed Elsevier
16,27
-0,18
8,34
Royal Dutch Shell A
29,81
-0,26
17,94
SBM Offshore
10,58
-0,39
-28,55
TNT Express
6,44
-0,13
-4,23
Unibail-Rodamco
205,25
-1,70
15,22
Unilever Cert.
31,16
-0,58
8,48
Wolters Kluwer
20,94
-0,34
4,51
Ziggo
33,56
-0,36
1,08
AMX
slot
.+/-
ytd%
Aalberts
22,76
-0,64
-0,11
Accell
13,60
-0,22
5,34
Air France-KLM
8,44
-0,31
11,19
Aperam
24,44
-0,64
82,09
Arcadis
24,25
-0,88
-3,22
Arseus
40,05
-2,01
47,54
ASMI
29,98
-0,36
27,34
BAM
2,29
0,03
-38,68
Binck
9,04
-0,20
20,95
Brunei
20,13
-0,96
-7,44
Corbion
14,68
-0,44
-3,76
Eurocommercial Prop.
36,17
0,04
17,21
Exact
25,20
-0,74
10,26
Nieuwe Steen Investments
4,78
0,03
6,08
Nutreco
31,38
-0,52
-11,23
PostNL
4,04
-0,06
-2,53
Imtech
0,61
-0,02
-71,42
Sligro
30,12
-0,11
10,69
Ten Cate
19,06
-0,40
-14,87
TKH
23,86
-0,67
-3,25
TomTom
5,48
-0,18
6,48
USG
10,43
-0,50
8,99
Vastned
37,90
0,06
20,01
Vopak
33,25
-0,35
-19,82
Wereldhave
67,80
-0,01
25,04
I VALUTAMARKT
verkoop aankoop
US dollar
1,27
1,50
Britse pond
0,73
0,87
Yen
121,82
152,10
Zwitserse frank
RENTE
1,14
VALUTA
1,32
10-jarige staatsobligatie
-1,80%
was 1,44%
per troy ounce in US dollar
S 1.335,88
verhouding euro/dollar
was 1,3641
actuele prijs vat Brentolie
$108,67
Koersinformatie afkomstig van vwd group
www.vwd.eu - tel: 020 710 17 10
excellence in financial solutions
door Chris van Aiem
I Gaswinning in Lauwerzijl in Groningen. Hier paste de NAM in 2012 al
fracking toe om het leegrakende aardgasveld beter te kunnen leegpom
pen. foto Kees van de Veen/HH
AMSTERDAM - Winstwaarschuwin
gen, betalingsproblemen en een
'natuurlijke' correctie van de afgelo
pen weken sterk gestegen aande
lenkoersen zijn volgens deskundi
gen factoren die gisteren hebben
bijgedragen aan de forse koersval
wereldwijd op de aandelenbeur-
zen.
4 daagse busreis
«y vjl
mm
Vertrek: 2, 8, 14, 17, 20, 23 aug
Inclusief: 3 hotelovernachtingen, 3x ontbijtbuffet en vervoer per luxe touringcar
U verblijft in een 3* hotel, de kamers zijn voorzien van douche en toilet.
Het hotel beschikt over een lift.
Ook supervoordelige stedentrips mogelijk naar:
Parijs Berlijn Praag Kopenhagen Antwerpen
Alle fouten voorbehouden. Prijzen zijn vanaf en per persoon o.b.v. boeking van 2 personen.
Exclusiefexcursie-enentreegeldenen€l8,-reserveringskostenperboeking.
DEN HAAG
NIEUWEGEIN
ROTTERDAM
AMSTERDAM
AMSTERDAM
