Vondst zeldzame
korstmos doet je
wel even jubelen
SPECTRUM 7
(Groede, Hoek, Philippine, Hulst en
Clinge).
Die van zowel Oud-Vossemeer als
Dreischor gelden sinds 1996 als rijks
monument. Toch dreigde de toren
van Dreischor nadien te verkomme
ren. De gemeente besteedde er wei
nig aandacht aan en het monument
viel ten prooi aan vandalisme en be
kladding. Hugo Doeleman van Vere
niging Stad en Lande bekleedde in
2005 de toren met een zwarte wim
pel als teken van 'monument in ge
vaar'.
Het heeft geholpen. De gemeente ver
kocht de toren niet veel later aan
Stichting Monumenten Schou-
wen-Duiveland. Die ging er voortva
rend mee aan de slag, want in 2009
volgde een restauratie en sindsdien
staat de toren er weer goedgemutst
en vitaal bij.
De wereld is veranderd. De stroom-
productie- en consumptie is verveel
voudigd. „Inmiddels gebruiken we zo
veel energie, dat we al lang niet meer
met 10 kilovolt toekunnen", zegt
Rosmolen. „In de jaren tachtig en ne
gentig zijn we naar 50 kilovolt ge
gaan."
De toren blijft, als trotse erfenis van
hoe het ooit begonnen is. Rosmolen
is dan ook blij met de restauratie. „Ik
heb ook tegen de stichting gezegd:
zet er wel een plaquette bij met wat
informatie, zodat men ook weet wat
het is. Enig besef van historie is toch
belangrijk."
En er zit nog meer in het vat, want
ook de toren aan de Hoge Maireweg
in Oosterland, eigendom van de
Stichting der Heerlijkheden Ooster
land, Sirjansland en Oosterstein,
krijgt een nieuw leven. Recent werd
bekend dat het bouwwerk, waarvoor
al een sloopvergunning was afgege
ven, geschikt wordt gemaakt als on
derkomen voor uilen, zwaluwen en
egels. De toren staat, alsof het zo
moet zijn, juist nu in de steigers.
De vierkante kilometer van Dreischor wordt in kaart ge
bracht met twaalf thema's ('ankerpunten') als leidraad.
Een van die ankerpunten is pakhuis bij buurtschap Bel
den. Daarmaar vooral ook elders in de omgeving, zijn
korstmossen in kaart gebracht.
Klaas van Dort is lichenoloog, ofwel
korstmosdeskundige. Hij beoefent
zijn vak met hart en ziel. „Het is een
uit de hand gelopen hobby. Het is ge
woon leuk om altijd te proberen nieu
we soorten te scoren. Noem het jachtinstinct. Het
is een afwijking, maar niet gevaarlijk."
Samen met vakbroeder Han van Dobben trok hij
naar Zeeland om in het kader van Venster op de
Wereld een dag lang naar korstmossen te speuren.
Ze beperkten zich niet tot 'de vierkante kilometer',
maar speurden ook elders in Dreischor en in Schud-
debeurs rond.
De excursie was de moeite meer dan waard. „Zee
land blijkt een verrassende provincie", zegt Van
Dort. „Wij werden echt enthousiast. We hebben
onder meer een soort ontdekt die bijna uitgestor
ven was: lipschaduwmos. Die is echt zeldzaam en
lastig te herkennen. Er zijn slechts vier bekende
groeiplaatsen in Nederland, waarvan nu twee in
Zeeland. Als je die vindt en het wordt officieel be
vestigd, dan sta je wel even te jubelen."
Op de essen rond de begraafplaats van Dreischor
bleek massaal limoen-schriftmos voor te komen.
„Deze soort profiteert van de opwarming van de
aarde. Korstmossen zijn immers een symbiose tus
sen algen en schimmels en algen houden van
warmte. Limoen-schriftmos breidt zich momen
teel dan ook heel erg uit."
De onderzoekers stuitten ook op een soort die voor
heen hier niet of nauwelijks voorkwam: schorssteel
tje. „Die groeit op dikke, scheve bomen, op drogblij-
vende delen van de stam. Voor Zeeland was schors
steeltje voorheen zeldzaam, omdat je weinig oude,
dikke bomen had doordat het gebied onder water
heeft gestaan. Nu de bomen steeds groter worden,
zie je de soort - waarvan we dachten dat die alleen
in het rivierengebied voorkwam - ineens ook in
Zeeland opduiken."
Het zijn dat soort onverwachte constateringen die
het vak voor Van Dort zo boeiend maken. „Ik doe
al jaren onderzoek, maar ik verbaas me nog steeds."
ZATERDAG 5 JULI 2014
Sinds de restauratie van vijfjaar
Deze serie komt tot stand in samenwer
king met onderzoeksinstituut Alterra
van Wageningen UR. De volgende afleve
ring verschijnt zaterdag 19 juli.
Volg ook het weblog van de onderzoe
kers op www.pzc.nl/dreischor.
Voor meer informatie over het pro
ject zie www.vensteropdreischor.nl.
ALTERRA
WAGENINGEN
geleden staat de transformator
toren van Dreischor er weer
goedgemutst en vitaal bij.
foto Dirk-Jan Gjeltema
Een van de onderzoekers bekijkt korstmossen op de leilinden rond de kerk van Dreischor. Daar
groeit veel kauwgommos, maar ook de vrij zeldzame donkere schotelkorst