Hij heeft al twee grote projecten in Zeeland achter de rug. Ton Vrijdag
speelde een belangrijke rol bij de bouw van de Westerscheldetunnel en
die van de Sloecentrale. Over een klein jaar is ook het derde project vol
bracht: de Sluiskiltunnel. Bij de aanleg van de kanaaltunnel legde hij de
lat hoog. Het moet het veiligste bouwproject van Nederland worden.
TON VRIJDAG
Ton Vrijdag is in de bouwwereld
een goede bekende. Goed, echt
in de letterlijke zin, want zijn
inzet is tweehonderd procent.
En het resultaat is er naar. Bij
de Westerscheldetunnel was hij
aanvankelijk aangetrokken voor
de aanleg van de wegen en kunstwerken. La
ter werd hij gevraagd toe te treden tot de
bouwdirectie. Bij de Sluiskiltunnel is hij als ge
neral manager verantwoordelijk voor de hele
bouw, inclusief het budget. Buiten 'de bouw'
is hij minder bekend. Natuurlijk netwerkt hij
wel, dat hoort er nu eenmaal bij'. Maar voor
de buitenwereld is mede-directeur Tin Buis,
ook al zo'n projectverslinder, het gezicht van
de Sluiskiltunnel. Ton Vrijdag vindt dat pri
ma. „Tin heeft met de Oosterscheldekering,
de Scheldewalradarketen en de Westerschelde
tunnel zijn sporen in Zeeland verdiend. Ieder
een kent hem en hij kent iedereen. Hij is ons
visitekaartje."
Ten tijde van de bouw van de Westerschelde
tunnel vroeg een communicatiemedewerker
aan Vrijdags toen negenjarige zoon Bart een
tekening te maken van wat hij dacht dat z'n
vader op het werk deed. Het werd: papa aan
de telefoon, papa die wegen aanlegt, papa die
zit te vergaderen. Toen sprak Ton nog de voor
zichtige hoop uit dat Bart ooit in zijn voetspo
ren zou treden. Maar zijn nu drieëntwintigjari
ge zoon ging een heel andere kant op en is
werkzaam als zelfstandig i-Phone-specialist.
„Hij zet dingen in elkaar. Dat deed ik vroeger
ook; ik speelde veel met Meccano. Als dertien
jarige was ik een jonge onderzoeker. Sterren
kunde, radio's, van die bakjes, altijd knutse
len. Eigenlijk vond ik alles interessant Mijn va
der zat in de pijpleidingen bij Akzo. Waar
schijnlijk heb ik het toch ergens van hem."
Hij stapt vriendelijk lachend het etablisse
ment in Terneuzen binnen, geeft de uitbater
een hand en bestelt een jus d'orange. Later
wordt het cola light en een uitsmijter met ba
con. We spreken af, dat het niet alleen maar
over zijn stokpaardje, de veiligheid op de
bouwplaats van de Sluiskiltunnel zal gaan.
Ach, later krijgt hij nog wel even de ruimte.
Vrijdag is een snelle prater, vol passie.
Geboren in Nijmegenafgestudeerd chemisch pro
cestechnoloog en Master of Business Adminstra-
tion ofwel bedrijfskundige. En dan kom je terecht
in de weg- en waterbouw...
„Een andere wereld? Ik zie juist veel overeen
komsten tussen de bouw en de chemie. De ba
siseisen verschillen niet van elkaar. In de che
mie moet je strak plannen. Veiligheid staat
voorop. En er moet topkwaliteit geleverd wor
den. Dat zijn elementen die terugkomen bij
een groot werk als de Sluiskiltunnel. Ik be
waak het bouwproces, de planning, het bud
get, de kwaliteit en de veiligheid. Ik vind het
boeiend om van niets iets heel moois te ma
ken. Ja, ik hou me ook bezig met details. Ik
ben aanspreekbaar voor iedereen, praat met
omwonenden - zo'n bakker De Bruijne uit
Sluiskil, prachtige man - met instanties, met
grondeigenaren, met mensen van de omlig
gende fabrieken... Zijn er problemen dan hak
ik niet zomaar rigoureus knopen door. Er
moet voor iedereen ruimte zijn z'n verhaal te
doen, ook hier op het werk trouwens. Ik vel
niet direct een oordeel, maar luister. Doe je
dat niet, dan maak je de problemen vaak al
leen maar groter. Ik streef altijd naar win-win-
situaties en heb geen behoefte aan een 10-0-
overwinning. Dat leidt maar tot frustraties."
Een vriendelijke man met een blije lach op het ge
zicht. Met Ton kun je lachen?
„Nou, als het moet sla ik heus wel met m'n
vuist op tafel. Als mensen de zaken laten ver
sloffen, niet die honderd procent inzet tonen,
kan ik boos worden. Ik ben geen boeman,
maar iedereen dient wel z'n verantwoordelijk
heid te kennen en te nemen. Dit werk vereist
grote zorgvuldigheid. Ik merk dat het werkt
als je mensen op die verantwoordelijkheid
aanspreekt. Het voorkomt genoegzaamheid;
dat mensen achterover leunen en denken 'we
zijn zo goed, we doen niks fout'. Neem die vei
ligheid. Je wijst mensen op ons streven het
veiligste civiele bouwproject in Nederland te
worden. Om dat te bereiken moet iedereen
enorm scherp zijn, iedere minuut van de dag.
Aanvankelijk stuit je dan nog op wat weer
stand, maar uiteindelijk vindt iedereen het
fantastisch. Nee, van ruzies hou ik niet. Ik ga
de confrontatie niet uit de weg, maar we moe
ten wel weer met elkaar verder."
]e werk laat je niet los. Irriteert dat je vrouw
Carin niet?
„Ach, die weet hoe ik ben: een enorme fanatie
keling. Dat was ik ook al tijdens mijn twee stu
dies. Werken en studeren, een dodelijke com
binatie, maar uiteindelijk wel lonend. Met de
projecten is het niet anders. Ik kan het moei
lijk loslaten. Hoeveel uren per week ik met de
tunnel bezig ben? Ach, laat maar. Dat komt zo
opschepperig over. Maar mijn motto is: je gaat
ervoor of niet! We wonen in Beuningen, maar
sinds enige tijd hebben we een appartement
in Breskens. Op de 'apenrots' ja, met een
prachtig zicht op de Westerschelde. Carin
komt er de weekeinden vaak naartoe. Genie
ten van het strand, lekker gaan eten in dat
mooie, nieuwe strandpaviljoen of naar het
Vlaamse achterland. Dan probeer ik echt tijd
te maken. Vrienden..ik denk dat ik twee éch
te vrienden heb. Ik probeer wel sociaal te zijn,
Ik vind het
boeiend om
van niets
iets heel
moois te
maken
maar soms is dat moeilijk. Aan de andere kant
ben ik ook weer geen vakidioot, die het alleen
maar over z'n werk heeft. Ik heb ook best ge
sprekjes met mensen over of de auto bevalt en
hoe het thuis is."
Maar je vindt contact met mensen van allerlei
pluimage wel heel boeiend...
„Ja, enorm. Bij de bouw van de Westerschelde
tunnel heb ik een hele tijd gebivakkeerd in
het hotel-restaurant van Meerten Dallinga in
Sluiskil. De mentaliteit onder de mensen
daar, hoe ze met elkaar omgingen, vond ik
prachtig. Mensen zijn daar geen vreemden
voor elkaar, zoals in de grote stad. Ze gaan fa
miliair met elkaar om. In Breskens zie je dat
ook. Al zul je als buitenstaander natuurlijk
nooit een Bressiaander worden. Dat nuchtere
van Zeeuwen herken ik wel. In het oosten van
het land is het net zo. Geen poes-pas, doe
maar normaal. Nuchtere Zeeuwen, ik hou er
van. Ach, misschien is het wel geen toeval dat
ik bij de drie grote Zeeuwse projecten betrok
ken ben geraakt."
Je zei onlangs dat de Sluiskiltunnel een dankbaar
project is, omdat iedereen van de wachttijden voor
de Sluiskilbrug af wil.
„Ja, je merkt dat aan de reacties. De betrokken
heid is enorm, ook van de omwonenden. Ik
kom heel veel positiviteit tegen. Bij projecten
elders in het land stuiten collega's vaak op gro
te weerstanden, hier niet. We betrekken de
mensen waar mogelijk bij het bouwproces.
Dat deden we al in de voorbereidingsfase en
dat doen we nu nog steeds, tot op het mo
ment van de opening. Mensen voelen zich
echt betrokken, komen ook kijken. Dat vind
ik heel bijzonder."
Regelmatig valt het woord familiair, ook op de
werkvloer. Iedereen die bij de tunnelbouw betrok
ken is, roemt de sfeer. Er is nauwelijks afstand,
ook niet tussen jullie van de BV Kanaal Kruising
Sluiskil (KKS) en de bouwcombinatie BAM-TBI.
Ze zeggen dat het mede jouw verdienste is...
„Bij andere bouwprojecten was dat, zeker in
het verleden, wel anders. Dan was er sprake
van een enorme afstand tussen de strenge op
drachtgever en de uitvoerders. Ik werk niet zo,
ben gevoelig voor een goede sfeer en gelukkig
mijn collega Michel Langhout, de projectma
nager van BAM-TBI ook. Ook die is ervan
doordrongen dat een nauwe, goede samenwer
king kan leiden tot een kwalitatief hoog
staand product, dat veilig tot stand is gebracht
en binnen het budget en de planning is geble
ven. Bovendien ligt er aan het einde van de rit
voor de bouwers een leuke bonus klaar."
Goed dan, even over die veiligheid. De Sluiskiltun-
Zorgen dat we straks
gezond naar huis gaan
door Wout Bareman
Antonius Johan
nes Wilhelmus
Vrijdag werd op
24 december
1962 geboren
in Nijmegen.
Hij studeerde
chemische tech
niek aan de TU
in Eindhoven en
later bedrijfs
kunde in Leu
ven. Na verschil
lende projecten
in den lande
was hij van
1998 tot 2003
projectleider bij
de bouw van de
Westerschelde
tunnel, daarna
van 2003 tot
2010 general
manager bij
Sloecentrale bv
en tussentijds
van 2005 tot
2006 manager
bij de Biomassa
Centrale Moer
dijk. Vrijdag is
eigenaar van
Project- en ma
nagementbu
reau VPMT.
Gehuwd met
Carin, vader
van Bart.