f
REIZEN 3
baar amper kunnen verzachten.
Bijkomen van het snelle Haagse
leventje, dat kun je fijn in Zwolle
doen, zingt het duo. Als ze moe
zijn van het dollen, kènne ze met
de trein in twee uur tijd in Zwolle
zijn. Dan gaan ze kijken bij die
mooie winkels in de Diezerstraat
en 's avonds een stukkie stappen
langs de Melkmarkt, een sjieke kar
bonade eten in De Handschoen,
dansen in The Rose. 'Meer valt in
Zwolle niet te mollen, want in
Zwolle leven ze zoals het hoort.'
Als Koot Bie ooit weer een lied
over een slaapstad zouden schrij
ven, blijft Zwolle buiten schot.
Voetbaltrots PEC Zwolle gaat Euro
pa in, Windesheim is de grootste
hogeschool van het land en de he
le wereld schuift aan bij Jonnie en
Thérèse Boer, van driesterrenres
taurant De Librije. Kom daar eens
om in, pak 'm beet.. Den Haag.
Op een zonovergoten vrijdagoch
tend is het Potgieterpark aan de
stadsgracht ingenomen door stu
denten. Ze zitten met een drankje
aan de waterkant, druk babbelend.
Op de Melkmarkt, voorbij bekoor
lijke jugendstil-panden, bieden
kooplui hun waren aan. Het plaats
gebonden dialect van de kaasboer
overstemt met gemak het ABN
van zijn in kakikleurige chino en
witte polo gestoken klant.
Zwolle heeft allure (gekregen).
Of werkt daar in ieder geval hard
aan. Dat zie je aan het winkelaan
bod (exclusieve kledingshops,
wijnhuizen, delicatessenzaakjes),
aan de horeca (grand cafés en bier
cafés in overvloed) en aan de be
drijvigheid die je in de binnenstad
ervaart. Niet als opdringerig, maar
als levendig. Albert Cuyp-achtig,
maar dan dorpser, overzichtelijker.
Kijk naar al die studenten op hun
fietsen en scooters. Aanschouw de
toeristen met hun volle plastic zak
ken, loerend naar dat ene plekje
op het terras dat lijkt vrij te ko
men. Zie de volle stadsbussen,
hoor het getoeter van een taxi.
Dit is niet (meer) het slaperige
Zwolle dat Koot Bie bezingen.
Liefhebbers van kunst en cultuur
kwamen volgens het duo ook in
1982 al aan hun trekken in Zwolle:
de stadstoren Peperbus, die fraaie
laat-gotieke bollen, de oude Sas-
senpoort... 'Mijn hart begint te jui
chen in mijn dikke, Haagse keel.'
Anno nu heeft Zwolle bovendien
een benijdbaar kunstmuseum bin
nen de stadsgrenzen, De Fundatie.
Het neoclassicistische pand met
zijn moderne, ellipsvormige dakop-
bouw - 'het oog' - bood eerder on
derdak aan het Paleis van Justitie.
Maar niet alles is 'beter' geworden.
Restaurant De Handschoen, door
Koot Bie geroemd vanwege zijn
'sjieke karbonade', is niet meer.
Per 1 juni is de deur gesloten. Aan
die sjieke karbo lag het niet; die
heeft jarenlang als uithangbord ge
diend en van heinde en verre klan
ten gelokt. De crisis en gebrek aan
opvolging deed De Handschoen
de das om.
De groei tot stad met allure heeft
meer oude 'waarden' verdrongen.
'Parkeercontrole staat er niet' en
'hondendrollen léggen d'er niet',
liegen Koot Bie. Alleen de zin
over die snollen - 'Die zitten d'er
niet' - lijkt (het is ochtend) nog al
tijd te kloppen. Maar daar zullen
ze in Zwolle niet rouwig om zijn.
REIZEN
zus, die het knulletje met wat ferme
slurftikken de oren wast.
Dan Lake Manyara National Park, dat
vaak wordt overgeslagen door haasttoeris-
ten, maar op een gebied van 650 vierkan
te kilometer alles biedt wat je zoekt: van
Tarzan-jungle tot savanne tot moeras-
land en een meer met ongeveer alle lo
pende, vliegende en zwemmende we
zens die daarbij horen. Hier stond de
wieg van de mensheid, op dit langgerek
te breukvlak van tektonische platen. Ri
vieren stroomden door de vallei en maak
ten de grond vruchtbaar, wat onze verste
voorouders deed besluiten uit bomen te
klimmen, rechtop te lopen om met ste
nen en ander primitief gereedschap aan
iets te beginnen wat nu heeft geleid tot
Masaï met iPhones. „Is het waar is dat
Louis van Gaal volgend jaar trainer van
Van Persie wordt bij Manchester Uni
ted", vraagt een krijger.
Onovertroffen deze plek, denk je genie
tend in stilte. Maar dan komen nog de
beide koningsnummers: Ngorongoro
Conservation Area (de ingezakte vulkaan
op een gebied van 8.300 vierkante kilo
meter) en het majestueuze Serengeti Na
tional Park (15.000 vierkante kilometer).
En natuurlijk zijn daar steeds weer de
gnoes, die in het vroege voorjaar meer
dan achtduizend kalfjes per dag baarden.
Iets meer dan de helft daarvan overleeft
de eerste vier maanden. En dan moeten
ze nog langs hongerige krokodillen bij de
Grumeti Rivier in het noorden. Geen
beest zo dapper als die ene - uit de docu
mentaire bekende - gnoemoeder die drie
keer langs de vlees verscheurende kaken
zwom om haar verloren jong op te halen
en veilig over te zetten. Verbijsterend
voor een beest van reserve-onderdelen.
ruikt de gnoes. Er loeit er eentje, een
stier briest en een kalf profiteert van een
pauze om te drinken bij zijn moeder, ter
wijl leeftijdgenoten sprintjes trekken.
Het is adembenemend.
De tijdloze setting van Serengeti geeft de
scène iets van eeuwigheid en verganke
lijkheid tegelijk. Mag je hier eigenlijk wel
zijn, is een legitieme vraag. Hier in dit pa
radijs zo groot als bijna de helft van Ne
derland? Mag je van dit ongerepte genie
ten? Ja, dat mag, want Tanzania predikt
de duurzaamste variant van safaritoeris-
me. Als het maar een beetje respectvol ge
beurt, zou je willen zeggen tegen de
groep luidruchtige Italiaanse veertigers
die eveneens langstrekt. Een dikke, zwe
tende man in een belachelijk camoufla
ge-uniform en drie bronstige vrouwen
die doen denken aan verlopen Dolly
Dots. Een nijlpaard bekijkt de exoten
met evenveel interesse als zij hem.
Het geheim van een duurzame safari is
dat er grenzen worden gesteld aan het
aantal bezoekers in een park en dat arme
bewoners van de regio delen in de op
brengsten. Scholen en waterputten wor
den gefinancierd uit de stevige toegangs
gelden per park die al gauw oplopen tot
boven de 90 dollar per auto.
Een geslaagde safari wordt georganiseerd
als een script vol gevarieerde landschap
pen (en dus steeds andere dieren) dat
langzaam toewerkt naar de absolute top
dag die - de weergoden moeten een beet
je meewerken - niet anders kan begin
nen dan met een zonsopkomst in de Ngo-
rongoro-krater. Je kunt deze door 400
meter hoge kraterwanden ingeperkte
Hof van Eden ook meteen vanaf het vlieg
veld inrijden en dan binnen een paar uur
je big five afstrepen. Maar ga dan naar de
dierentuin. Hier gaat het om geduld, ver
wachting en beleving van het detail. Ver-
WAAR EN WAT
rassingen komen dan vanzelf, belooft
reisorganisator Leopold Kabendera.
Hij begint daarom in Arusha National
Park, hét vertrekpunt van de meeste safa
ri's langs de grens met Kenia. Vlakbij
Arusha ligt een 320 vierkante kilometer
groot reservaat: de plek waar zelfverzeker
de bavianen en schuchtere blauwe meer
katten wonen. Als je net gaat twijfelen of
je genoeg memorycard-ruimte in je ca
mera hebt, doemen twee kolonies flamin
go's op aan beide zijden van de Momela
Meren. Een roze ballet van aan- en afvlie
gen dat lekker kleurt bij de rode aarde,
het blauwe water en het verse groen.
Het tweede bedrijf heet Tarangire Natio
nal Park (2.850 vierkante kilometer) met
hoofdrollen voor de baobabbomen en de
grootste concentratie olifanten ter we
reld. Een kleine Dumbo wil alvast oefe
nen met het bespringen van een vrien
dinnetje. Te jong, oordeelt een oudere
ZATERDAG 5 JULI 2014
Tekst en zang: http://bit.ly/1 mkaw2n
eindredactie
Jan van Mullem
vormgeving
Ben Vosseberg
advertentieverkoop
Wegener Media
Nationale Verkoop
verkoop.dagbladen@wegener.nl
reageren?
reizen@depersdienst.nl
Turkish Airlines vliegt dagelijks via Istan
bul naar Kilimanjaro, vlakbij Arusha.
Sheila Beach Tours verzorgt safari's:
www.shellabeachtours.com.
Logeertip: Serena Lodges, zie www.se-
renahotels.com/serenaserengeti/
default-en.html. Prijs vanaf 90 dollar per
persoon per nacht.
Safari's zijn big business. Zuid-Afrika, Ke
nia en Tanzania zien het als belangrijke
bron van inkomsten. Daarbij wordt niet
overal even duurzaam omgegaan met de
misschien wel laatste dierenparadijzen
op aarde. Kenia schuift op naar een mas
saproduct met ballonvaarten, wildwater
varen en kinderactiviteiten. Zuid-Afrika
omheint en professionaliseert een kwali
tatief hoogstaand product steeds verder.
Tanzania kiest de moeilijke weg van
duurzaamheid. Ook hier ballon-, wandel
en riviersafari's, maar met mate.
