Eurocommissaris: tol Duitse snelwegen toch discriminerend
8 BUITENLAND
RACISME
Vijftig jaar nadat Lyndon Johnson de
civil rights act tekende, blijft ras in
Mississippi van groot belang.
OXFORD, MISSISSIPPI - Twee weken
geleden stond de Amerikaanse
rechtenstudent David Fletcher in
een café in studentenstad Oxford
in Mississippi, toen hij zich plotse
ling besefte: ik ben hier de enige
Afro-Amerikaan. „Dat deed me
iets", vertelt Fletcher aan een
lunchtafel op zijn universiteit,
University of Mississippi (in de
volksmond Ole Miss). „Er zijn
hier studenten die er nog steeds
oude gedachten op nahouden."
Deze universiteit stond in de ja
ren '60 bekend als een wit, racis
tisch bolwerk. Fletcher denkt dat
er anno 2014 studenten rondlo
pen die hem, een Afro-Ameri
kaan, liever zien vertrekken dan
blijven. Fletcher is nu vijfentwin
tig en studeert rechten. Daarmee
is de vergelijking met James Mere
dith gauw gemaakt; die laatste
was als twintiger in 1962 de eerste
zwarte student die vtferd toegela
ten tot Ole Miss, hij studeerde
aan dezelfde faculteit. Fletcher
werd in 2012 toegelaten. Doe het
niet, zeiden sommigen van zijn
(zwarte) vrienden in zijn thuis
stad Jackson. En: 'waarom zou je
daar naartoe willen?' „Maar ik
kom uit het zuiden en ben trots
op het zuiden", zegt Fletcher over
zijn keuze voor de arme staat. „Ik
wilde in het zuiden studeren."
Mississippi is de armste staat van
Amerika. Een conservatieve staat
is het, die wordt gezien als een
plek waar racisme nog overal op
de loer ligt. Van haar 3 miljoen in
woners is 60 procent blank en 38
procent Afro-Amerikaan. Blank
en zwart wonen verspreid over de
staat, maar niet samen. In de ar
me delta, het gebied waar katoen
wordt verbouwd, vind je de zwar
te bevolking. Een ritje van ander
half uur naar het noorden naar de
stad Oxford en je komt in een
heel andere wereld: een groen,
aangeharkt stadje met een plein
vol biologische bakkers, cadeau
winkels en chique boekwinkels.
In de cafés en winkels zie je al
leen maar blanke Amerikanen.
Ook Oxford heeft nog altijd last
van racisme. Eind 2012 stak een
voorbijganger een verkiezings
bord van Barack Obama in brand.
Twee maanden geleden werd het
standbeeld van James Meredith
behangen met een confederale
vlag en een strop om de nek.
Hier vonden de belangrijkste pro
testacties plaats van de cvil-rights-
beweging. De komst van Mere
dith naar de University of Missis
sippi was er een van. President
Lyndon Johnson zette twee jaar la
ter, deze week vijftig jaar geleden,
zijn handtekening onder de Civil
Rights Act, een wet die rassen
scheiding en discriminatie ver
bood.
In 2008 stemde nog altijd maar 15
procent van de blanke kiezers op
de zwarte presidentskandidaat Ba
rack Obama. Dat wordt door ve
len gezien als een bewijs dat in de
staat zwart en wit nog niet op de
zelfde voet leven.
David Fletcher beaamt dat. „Ik
ben toegelaten tot deze universi-
Het gaat hier in
het zuiden vaak
over je ras, daar
probeer ik niet
aan mee te doen
teit omdat ik zwart ben." Fletcher
kreeg vanwege zijn huidskleur
van de University of Mississippi
een forse korting. Hij betaalt 75
procent minder dan zijn medestu
denten. De zogeheten minderhe-
denbeurs verschaft de universiteit
omdat zij meer zwarte studenten
wil aantrekken. Van de 150 stu
denten in Fletchers klas, zijn er 13
Afro-Amerikaans. „Ik sta daar
niet te veel bij stil", zegt Fletcher.
Net als zijn voorganger Meredith,
trekt hij zich niets aan van opmer
kingen over zijn huidskleur. „Het
gaat hier vaak over je ras. Daar
probeer ik niet aan mee te doen.
Iedereen is voor mij gelijk."
De meeste van zijn vrienden, zegt
hij na even nadenken, zijn net als
hij Afro-Amerikaans. „Met hen
kom ik eigenlijk niet op het dorps
plein van Oxford. Daar zie ik
nooit Afro-Amerikanen. Als ik er
kom, is het omdat mijn blanke
studiegenoten me meevragen.
Mijn moeder maakt zich wel eens
zorgen over me. Die vindt het
nog steeds een gek idee dat ik op
deze plek ben gaan studeren."
Het plan, uit de koker van de Bei
erse CSU, ligt in Brussel onder
vuur. Volgens Eurocommissaris
voor Verkeer, Siim Kallas, is het
voornemen om Duitse automobi
listen via de wegenbelasting voor
de tolheffing te compenseren, in
strijd met Europees recht. „Alle
weggebruikers moeten hetzelfde
tolbedrag betalen", stelt Kallas in
de Frankfurter Allgemeine Sonn-
tagszeitung (FAS). Daarmee heeft
de Duitse verkeersminister
Alexander Dobrindt (CSU) er een
probleem bij. Nog niet zo lang ge
leden vond Kallas de invoering
van de zogeheten PKW-Maut,
waar ook honderdduizenden Ne
derlanders mee te maken kunnen
krijgen, niet discriminerend.
Niet alleen in Brussel, ook in de
buurlanden Nederland en Oosten
rijk, stuiten de Duitse plannen op
argwaan.
Kallas baseert zijn waarschuwing
op uitgelekte plannen. Daaruit
blijkt dat buitenlanders die ge
bruik willen maken van de Auto
bahn, vanaf 2016 vignetten moe
ten aanschaffen. Die zullen varië
ren in prijs, van 10 euro voor tien
dagen tot 30 euro voor twee maan
den. Duitsers zouden honderd eu
ro per jaar betalen. Dat bedrag
zou in mindering moeten worden
gebracht op de wegenbelasting.
De bondsregering reageert ver
baasd op de kritiek uit Brussel. Er
is nog helemaal geen duidelijk
heid over de manier waarop de
omstreden tol moet worden inge
voerd, zei een hooggeplaatst
CDU-lid tegen de FAS. Zelfs de in
voering van vignetten staat nog
Duitse automobilisten via
wegenbelasting voor de tol
compenseren, zou in strijd
zijn met Europees recht
ter discussie. Kanselier Merkel
heeft ook geen haast met de tol.
De bondskanselier vindt het be
langrijker dat de uiteindelijke
plannen niet onmiddellijk kun
nen worden afgeschoten, bijvoor
beeld omdat zij in strijd zouden
zijn met Europese regels.
De PKW-Maut is een presti
ge-project van Merkels Beierse
christen-conservatieve bondgeno
ten. De CSU die met de CDU en
de sociaal-democratische SPD
deelneemt aan Merkels 'grote coa
litie', zette de tol als heet hangij
zer op de agenda. CSU-leider
Horst Seehofer hekelde vorig jaar
rond de Bondsdagverkiezingen
'Hollanders in hun caravans, die
in de zomer gratis over onze we
gen naar het zuiden tuffen en
enorme files veroorzaken, terwijl
Duitsers overal in Europa tol moe
ten betalen'. Die situatie ervaren
Duitse automobilisten als onrecht
vaardig.
Op de achtergrond van de
tol-kwestie speelt een debat over
Duitslands infrastructuur. Die
lijdt zeer onder achterstallig on
derhoud. Om het onderhoud aan
wegen en bruggen weer op ni
veau te brengen, zijn miljarden
euro's nodig.
David Fletcher koos bewust voor een studie aan de University of Mississippi, waar hij als Afro-Amerikaan in de minderheid is. foto Maartje van Hoek
Zwart in een wit bolwerk
door onze correspondent
Maartje van Hoek
David Fletcher, rechtenstudent
door onze correspondent
Wierd Duk
BERLIJN - Het is één van de meest
omstreden projecten van de cen
trumlinkse regering van de Duitse
bondskanselier Angela Merkel
(CDU): de invoering van een tolhef
fing op Duitse snelwegen voor bui
tenlandse automobilisten.
Uit uitgelekte plannen blijkt
dat buitenlanders voor de
Autobahn vanaf 2016
vignetten moeten kopen
