A
66 Ouderen gaan
zeven jaar te laat
naar een audiciën
om hun gehoor te
testen
GEZOND 19
Mm V\
v\
Een hoortoestel
aanschaffen
A
Het niet serieus
nemen van ouderdoms- slechthorendheid
kan leiden tot negatieve emotionele en
sociale problemen. Reden voor de
Nederlandse Vereniging Voor
Slechthorenden en de ouderenorganisatie
Unie KBO de campagne Wat zegt U? te
starten. Hoewel ze er wel baat bij zouden
hebben, gebruiken veel slechthorende
ouderen namelijk geen hoortoestel.
Ik was overtuigd van een afnemend
aantal vogels in Nederland", zegt de
67-jarige Ben Schut. „Ik ben gek op
die beestjes en hoorde het vrolijke ge
kwetter steeds minder uitbundig.
Hoewel mensen om me heen al jaren
lang signalen gaven over mijn achter
uitgaande gehoor, vond ik het niet nodig
iets met die hints te doen. Ik schoof de
kwestie voor me uit. Tot ik vijfjaar geleden
een keer een gehoortest liet doen: mijn ge
hoor bleek al zo ver verslechterd, dat ik
hulp ging zoeken."
Schut bleek ouderdomsslechthorendheid
te hebben, een verouderingsproces in het
binnenoor. Geluidstrillingen worden nog
wel opgevangen, maar het binnenoor trans
porteert ze niet meer op de juiste manier.
Vanaf het twintigste jaar neemt ieders ge
hoor voor hoge tonen al af, pas decennia la
ter kunnen mensen er écht last van krij
gen. Dit proces gaat zo langzaam, dat je het
zelf lange tijd niet of nauwelijks in de ga
ten hebt.
Eerst komen vooral hoge tonen steeds min
der goed door, zoals het tikken van de klok
of het belletje van de magnetron. Onbe
wust zet diegene die het betreft de televi
sie steeds wat harder. Later breidt het pro
bleem zich uit tot onder andere de spraak:
een gesprek in een rumoerige omgeving
kan minder goed worden gevolgd. Letters
als de s, t, b en d zijn niet meer zo goed te
horen. Om zeven uur een afspraak maken
kan hierdoor worden verstaan als negen
uur.
„Toch ervaart niet iedereen de hoorbeper-
king als een handicap. De één heeft er
meer last van dan de ander", zegt kli-
nisch-fysicus audioloog Donné Pans van
Adelante zorggroep. „Wat ook meetelt: be
vind je je meestal in een rustige omgeving?
Dan heb je waarschijnlijk minder last van
de slechthorendheid dan wanneer je. je
vaak in een rumoerige omgeving begeeft."
Naar schatting zijn 1,6 miljoen mensen in
ons land slechthorend. Een behandeling
om ouderdomsdoofheid te genezen of te
rug te draaien bestaat niet. Een praktisch
hulpmiddel om de problemen te verminde
ren is dan het dragen van een hoortoestel.
Volgens de Nederlandse Vereniging Voor
Slechthorenden (NWS) gebruikt circa een
derde van de ouderen die baat zouden heb
ben bij zo'n toestel er daadwerkelijk een.
„Sommige mensen vinden het niet nodig
of kiezen er bewust niet of pas laat voor",
zegt NVVS-directeur Joop Beelen. „Ande
ren willen er liever niet aan, ze vinden het
niet fijn dat het hoortoestel zichtbaar is. Of
zijn bang dat ze op die manier toegeven
dat ze slechter horen. Wat eveneens voor
komt: oudere mensen met meerdere aan
doeningen, die meer aandacht vragen dan
hun achteruitgaand gehoor. Nog een re
den: de gedachte dat de prijs van het toe
stel te hoog is. Daar kan onze vereniging ze
bij helpen: we geven advies over de kwali
teit én de vergoeding ervan."
Vaak stellen slechthorenden de eerste stap
uit om iets aan hun probleem te doen. Dit
terwijl het uitstellen van hoortoestelge-
bruik aanzienlijke negatieve sociale en
emotionele gevolgen kan hebben. Dat toon
de ëen Amerikaans onderzoek onder 2.300
slechthorenden ouder dan 50 jaar al eens
aan, uitgevoerd door The National Councel
on the Aging. Slechthorendheid kan senio
ren depressief, neerslachtig en minder so
ciaal actief maken. Ook zijn onbehandelde
slechthorenden onzekerder en labieler.
Mensen die wel een hoorapparaat dragen,
geven aan dat zij zich beter voelen en bete
re relaties hebben met hun familie. Vol
gens het onderzoek hebben zij ook een be-
tre mentale gezondheid en voelen zij zich
onafhankelijk en zekerder dan mensen zon
der apparaat. Het dragen van een hoortoe
stel heeft dus een positief effect op het wel
zijn van de slechthorende. „Toch gaan
ouderen gemiddeld zeven jaar te laat naar
een audicien om hun gehoor te testen",
zegt Beelen. „Reden voor onze vereniging
om te starten met de voorlichtingscampag
ne Wat zegt U?, in samenwerking met de
ouderenorganisatie Unie KBO. Na de recen
te aftrap in het seniorenblad Nestor gaan
we het land in en geven praktische infor
matie over signalering en behandeling van
gehoorproblemen."
Met de campagne hoopt de NWS ook de
(professionele) omgeving van de slechtho
renden te bereiken. „We weten bijvoor
beeld dat in veel zorginstellingen onvol
doende zicht is op deze groep ouderen. Dat
gebeurt niet bewust, maar het probleem is
vooral dat slechthorendheid, anders dan bij
voorbeeld verminderde mobiliteit, niet
zichtbaar is. Dit kan er makkelijk toe lei
den dat een inmiddels lege batterij van een
hoortoestel te laat wordt vervangen. Dat
een toestel in het verkeerde oor wordt ge
stopt of niet of onvoldoende wordt gerei
nigd. Dan is het vervolgens aan familiele-
den of mantelzorgers om deze mensen te
helpen, wat ook niet altijd even goed ge
beurt."
Om de gevolgen van slechthorendheid te
beperken, benadrukt de campagne óók de
communicatieve vaardigheden van zowel
de slechthorende als de mensen in zijn om
geving. Vraag als slechthorende bijvoor
beeld aan mensen om je aan te kijken of
om langzamer te praten en voel je niet te
snel buitengesloten. Ga met het goede oor
naar ander toe zitten. Andersom kan de
omgeving met het gezicht in het licht gaan
staan, zodat de mond beter zichtbaar is
voor de slechthorende. Niet tegen de rug
praten is een andere klassieker.
Ben Schut selecteert de momenten waarop
hij zijn hoortoestel gebruikt. „Voor een
deel val ik nog gewoon terug op mijn eigen
gehoor. Maar op andere momenten, bijvoor
beeld als ik de natuur inga, vind ik het ap
paraat heel nuttig,"
DINSDAG 1 JULI 2014
Pardon,
-4)
wa zegtu?
Om een gehoorbeperking
vast te stellen neemt een au-
dicien een gehoortest af en
legt een vragenlijst voor. Zo
nodig wordt geadviseerd
een kno-arts of een audiolo-
gisch centrum te bezoeken.
Ga voorafgaand aan het be
zoek al na in welke situaties
gehoorproblemen worden
ondervonden. Bedenk ook
op welke momenten een
hoortoestel nuttig zou zijn:
ieder exemplaar heeft speci
fieke kwaliteiten. Informeer
bij uw zorgverzekeraar waar
u uw test kunt doen.
Audioloog Donné Pans:
„Stel de gehoortest niet te
lang uit: hoe eerder met een
hoortoestel wordt begon
nen, hoe gemakkelijker de
hersenen zich aanpassen aan
het nieuwe geluid."
www.nws.nl
www.hoorwijzer.nl
door Arnoud Kluiters
illustratie Ronald Visser
Joop Beelen
^5^ reageren?
gezondheid@depersdienst.nl
