Statiegeld
niet afschaffen,
maar uitbreiden
De regering is bereid, onder voorwaar
den, verplicht statiegeld af te schaffen.
Statiegeld is echter de beste manier
om optimaal hergebruik te bereiken.
SPECTRUM 15
J _jL
Staatssecretaris Mansveld
heeft besloten om het statie
geldsysteem nog een jaar
langer in stand te houden.
Producenten lukt het name
lijk nog steeds niet om pvc-verpakkin-
gen uit de supermarkt te bannen. Ook
als deze afspraak volgend jaar wel ge
haald zou worden, is er alle reden om
ons te herbezinnen. Het statiegeldsys
teem is zowel qua inzamelresultaat
als recycling-kwaliteit superieur aan
het als alternatief aangedragen Plas-
tic-Heroessysteem voor de inzame
ling van kunststofafval. Daarom kan
het statiegeldsysteem beter ook wor
den uitgebreid met kleine flesjes en
blikjes.
In het Nederlandse Eerbeek is een
slimme supermarktondernemer, die
niet alleen grote petflessen inzamelt,
maar ook kleine flesjes en blikjes.
Klanten krijgen hierbij 'statiegeld' in
de vorm van korting. Deze actie is
een succes. Klanten zijn tevreden met
de korting, de ondernemer is tevre
den met de klandizie en de gemeente
is tevreden doordat er aanzienlijk min
der zwerfvuil op straat ligt. Een drie
dubbele win-winsituatie!
Staatssecretaris Mansveld kiest echter
voor een heel andere lijn. Zij wil het
statiegeldsysteem afschaffen. Ter com
pensatie van de afschaffing is twee
jaar geleden afgesproken dat de inza
meling en recycling van kunststoffen
via het Plastic-Heroessysteem zou ver
beteren. Er is in 2013 meer ingezameld
(ruim 100 kiloton in totaal), maar als
je hiervan het deel neemt dat echt her
gebruikt kan worden, is het doel (90
kiloton) bij lange na niet behaald.
Een tweede afspraak was dat al dit
plastic afval zo hoogwaardig mogelijk
zou worden hergebruikt. Voor het
praktische toezicht erop is dit terugge
bracht tot eisen aan het sorteren van
afval. Dit zegt natuurlijk niets over de
kwaliteit van het hergebruik. Er zijn
ook nog geen definities voor hoogst
haalbare doelen voor preventie en re
cycling vastgesteld.
Kortom, er is genoeg reden om je af te
vragen of inzameling via Plastic
Heroes wat betreft petflessen wel een
goed alternatief is voor het statiegeld
systeem.
«De regering kan beter
stoppen met het
volgen van de lobby
van enkele bedrijven
Waarom zouden we een goed wer
kend systeem als statiegeld eigenlijk
afschaffen? Het is juist zeer effectief.
Meer dan 95 procent van de flessen
komt retour. Bij inzamelsystemen
voor gemengde plastics wordt hoog
uit 60 procent ingezameld. De rest
wordt verbrand met het restafval.
Statiegeld is ook goedkoop en effi
ciënt, want de flessen kunnen mee te
rug met de vrachtwagens die de super
markten bevoorraden. Tenslotte
draagt het systeem bij aan een echte
circulaire economie, petflessen via het
statiegeldsysteem kunnen veel hoog
waardiger worden gebruikt. Het mate
riaal is daardoor in euro's tot drie keer
zoveel waard als het plastic dat is inge
zameld via Plastic Heroes.
Het is dankzij statiegeld nu al moge
lijk om nieuwe flessen te maken die
voor 100 procent uit gerecycled mate
riaal bestaan. Via Plastic Heroes is dit
onmogelijk. Zelfs de huidige eis van
25 procent hergebruik van gerecycled
plastic in voedselverpakkingen wordt
niet gehaald, omdat de kwaliteit on
voldoende is.
In de afgelopen jaren heeft het ge
bruik van kleine petflesjes een grote
vlucht genomen. Dit veroorzaakt veel
zwerfafval. De staatssecretaris gaat, na
aandringen uit de Kamer, eindelijk be
kijken hoeveel zwerfafval er op straat
ligt. Er zijn schattingen dat het de sa
menleving 250 miljoen euro per jaar
kost om al het zwerfafval op te rui
men. Producenten vergoeden de ge
meenten slechts 20 miljoen euro. De
belastingbetaler betaalt dus de reke
ning van de medeburgers die slordig
zijn met hun afval.
Beter is het dit probleem bij de bron
aan te pakken en de inzameling te ver
beteren. Waarom gebruiken we geen
beproefd systeem: statiegeld. Veel lan
den, zoals Duitsland, zijn ons met suc
ces al voorgegaan en hebben statie
geld ingevoerd op kleine flesjes en
blikjes.
De regering kan beter stoppen met
het volgen van de lobby van enkele be
drijven die het statiegeld willen af
schaffen. Een echte held kiest voor sta
tiegeld. Schaf daarom statiegeld niet
af, maar breidt het uit met flesjes en
blikjes.
'ébmbmêêuêmmmêêêmjêm^
ü9ü! ii - -;n
11 ai li
niet gek en weten best dat er iets loos
is. Het is daarom niet meer dan rede
lijk dat ze ook meebetalen als er iets
mis gaat. Met ketenaansprakelijkheid
is bijvoorbeeld de inzet van illegalen
via malafide uitzendbureautjes in de
tuinbouw in één klap verholpen.
En laten we onder ogen zien dat ook
wijzelf vaak die anderen zijn die be
wust een extra risico nemen om bij
voorbeeld te profiteren van lagere prij
zen. Goedkoop is duurkoop is in dit
verband een bekend spreekwoord.
Die keuze is niet per se slecht, want
keuzevrijheid is een groot goed, maar
dan moeten we achteraf niet klagen
als er iets mis gaat.
Meer dan het telkens na incidenten te
besluiten tot tijdelijk extra symbo
lisch toezicht (en andere dure veilig
heidsmaatregelen), moet de overheid
daarom terug naar haar kerntaak. Dat
is het zorgvuldig vormgeven van de
kaders waarbinnen ondernemers in
de samenleving kunnen werken.
Ook in zulke zorgvuldig vormgege
ven systemen zullen echter ongeval
len blijven plaatsvinden. Ook in
Frankrijk stort wel eens een gebouw
in, bijvoorbeeld. Maar incidenten mo
gen dan geen aanleiding zijn tot pa
niekvoetbal.
Overigens heeft minister Blok van
Wonen en Rijksdienst eind vorig jaar
besloten het Franse systeem van
'geen bouwtoezicht' tenminste in te
voeren voor de woningbouw. Dat is
een klein stapje in de goede richting.
ZATERDAG 28 JUNI 2014
door Carla Dik-Faber
©reageren?
opinie@depersdienst.nl
Aarau
Kunsthistorica
Carla Dik-Faber
is Tweede Ka
merlid namens
de Christen-
Unie. Zij heeft
onder meer
volksgezond
heid en milieu
in haar porte
feuille. Eerder
was zij lid van
de Provinciale
Staten van
Utrecht en ge
meenteraadslid
in Veenendaal.
