i
Een
eigen
titel
Die knaap met de
dubbele achternaam maakte vroeger
snel carrière in vaders bedrijf. Wie tegenwoordig rap wil klimmen,
doet er goed aan flink te studeren, hard te werken en te bouwen aan succes.
Want ook voor mensen uit machtige netwerken geldt tegenwoordig: de beste persoon op de beste plaats.
Er zijn nog altijd mensen die ge
loven dat de wereld wordt be
stuurd door een geheim syndi
caat van adellijken en indus
triëlen. Een allesbepalende eli
te, die onderling de gouden ba
nen verdeelt en westerse econo
mieën bestiert voor eigen gewin. Het is de
vraag of het vroeger ooit zo werkte. Feit is
dat in de jaren zestig zo'n 200 families bij
86 Nederlandse grootondernemingen door
dubbelfuncties verweven waren.
Het was vroeger verklaarbaar dat topfunc
ties aan de elite toevielen. Zij hadden de op
voeding, opleiding en netwerken. Dat old
boys network is door de democratiserings
golf in de jaren zeventig en de internationa
lisatie in de jaren negentig vrijwel verdwe
nen, verzekert dr. Eelke Heemskerk van de
Universiteit van Amsterdam. Hij deed met
dr. Meindert Feiinema onderzoek naar het
bestaan van het old boys network.
Volgens Heemskerk kwam er een nieuw
netwerk van mensen uit de financieel-eco-
nomische wereld voor in de plaats. „Er zul
len altijd netwerken van topbestuurders
zijn. Die hebben namelijk een belangrijke
functie. Mensen op dat niveau willen spar
ren met iemand die ook aan de top staat en
met dezelfde problemen en uitdagingen
wordt geconfronteerd."
Tegenwoordig staan de topposities in be
drijven open voor heel veel mensen. De sa
menstelling van de groep machtigen wis
selt ook steeds. Al moet die macht niet wor
den overschat, stelt Heemskerk. „Ze heb
ben invloed op beleidsprocessen en kun
nen iets op de agenda zetten. Maar daar
mee houdt het ook wel op."
De internationale serviceclub Rotary gold
lange tijd ook als een old boys network.
„Dat is zo'n verouderd beeld", verzucht de
Limburgse ondernemer Jan Hol, gouver
neur en bestuurslid van Rotary Nederland.
„Bij de oprichting in Nederland hielpen le
den elkaar misschien aan baantjes. Maar te
genwoordig is het toch echt anders. Je wilt
als ondernemer toch echt een capabel ie
mand op een open positie hebben."
Rotary houdt zich vooral bezig met interna
tionale ontwikkelingsprojecten in de derde
wereld, gericht op zes focusgebieden, verge
lijkbaar met de millenniumdoelen van de
VN. „Inderdaad kom je dankzij Rotary in
aanraking met mensen die je anders niet
was tegengekomen. En als je in het buiten
land bij een fellow-Roterian aanklopt, heb
je direct een entree. Maar je gebruikt je con
tacten zeker niet voor persoonlijk voordeel.
Daar is Rotary niet voor bedoeld."
De huidige generatie adel en patriciaat
hecht aan soms eeuwenoude persoonlijke
banden tussen families. In het zakelijke ver
keer vinden ze hun afkomst vaak niet inte
ressant en praten er ook niet over. Zeker
niet met buitenstaanders, laten ze fijntjes
weten. Heemskerk: „Bij ondernemingen
als Philips is niemand in de boardroom on
der de indruk van een adellijke titel. Bij za-
kenbanken wil positie of afkomst wel eens
voordeel bieden. Deze mensen kunnen
zich door hun opvoeding en afkomst onge
dwongen bewegen in de high society."
Toch kun je stellen dat met het verdwijnen
van adel en regenten uit de bestuursélite,
er ook iets van de onbaatzuchtigheid van
topbestuurders is verdwenen. „In de elite
heb je onderling al een rangorde, die meet
je niet af aan de hoogte van de beloning.
Het hebben van eigen vermogen draagt er
toe bij dat het succesvol besturen belangrij
ker is dan veel geld verdienen. Nu is de
hoogte van het inkomen bepalend voor de
mate van je succes. De graaicultuur bij top
bestuurders heeft zeker te maken met het
wegvallen van die elite."
zaterdag 28 juni 2014
PAGINA 16 EN 17
PAGINA 18 EN 19
Macht moet verdiend worden
door Arnoud Cornelissen
illustratie Ronald Visser
Opname in de adel
stand is in Nederland
voor burgers vrijwel
onmogelijk. Je komt al
leen in het rode boek
je als je kunt aanto
nen telg van een echt
adelgeslacht te zijn of
een officiële buiten
landse adellijke titel te
hebben. Wil je in het
blauwe boekje van
het Nederlands Patri
ciaat (NP), dan moet
je familie zes genera
ties lang van onbespro
ken gedrag zijn en
een belangrijke rol in
de samenleving heb
ben gespeeld. Een ver
zoek moet ingediend
worden bij het Cen
traal Bureau voor de
Genealogie in Den
Haag.
Heeft plaatsing wel
zin? Een familie die
reageren?
W geld@depersdienst.nl
150 jaar meedraait in
de Nederlandse top, is
al bekend. En de term
patriciaat is behoorlijk
verwaterd. „Veel fami
lies die nu in het blau
we boekje komen, zou
den vroeger niet aan
de criteria hebben vol
daan", zegt Nico
Plomp van het CBG.
En ach, voor een paar
tientjes is een mooie
Duitse titel te koop.
Kijk op:
www.consultingdigi-
tal.com/adelstitel.php
