Cyrille Fijnaut heeft
zijn handen vol aan
het beoordelen van
mogelijke gerechtelij
ke dwalingen. De
wachtlijst wordt
langer, maar van
'vertraging' wil hij
niet horen. „Wij
zijn de NS niet."
10 VERDIEPING
JUSTITIËLE DWALINGEN
De teller staat op zeven
tien zaken. Zeventien
keer heeft Cyrille
Fijnaut (67) zich gebo
gen over de dossiers van
mensen die zeggen dat
zij de nieuwe Lucia de
Berk, Wilco Viets of Ina Post zijn: onschul
dig, maar toch veroordeeld. De Tilburgse
criminoloog speurt naar gerechtelijke dwa
lingen. Hij vertelt voor het eerst over zijn
werk als voorzitter van de Adviescommis
sie Afgesloten Strafzaken.
Het speurwerk van deze commissie heeft
nog geen mogelijk nieuwe gerechtelijke
dwalingen aan het licht gebracht. Althans,
over lopende onderzoeken wil Fijnaut
niets kwijt.
Zo adviseerde hij de Hoge Raad begin dit
jaar over de beruchte Deventer moordzaak.
In die zaak werd Ernest Louwes veroor
deeld tot twaalf jaar cel voor de moord op
de vermogende weduwe Wittenberg, in
1999. Louwes heeft altijd ontkend. De Ho
ge Raad neemt waarschijnlijk volgende
week een besluit over het verzoek van de
advocaat van Louwes om de zaak te herope
nen. Tot die tijd blijft het advies van
Fijnaut en zijn commissie geheim.
De advocaat van Louwes diende al in maart
2013 een herzieningsverzoek in. Waarom
duurt het zo lang om met een reactie te ko
men?
„Op specifieke zaken kan ik niet ingaan.
Wel kan ik zeggen dat wij het druk heb
ben. Sinds de oprichting van deze commis
sie, eind 2012, zijn zeventien zaken op ons
bureau beland. Sommige commissieleden
doen dit werk naast een andere baan. En
zelfs als we alle capaciteit hebben, zijn we
afhankelijk van anderen. Zo mocht de advo
caat van Louwes in januari reageren op ons
advies. Daar heeft hij uiteindelijk ruim
drie maanden voor nodig gehad. Daarnaast
kan het veel tijd kosten om strafdossiers
compleet boven water te krijgen. Als straf
zaken zich meer dan tien jaar geleden af
speelden, is het nogal eens lastig om alle
stukken snel te ontvangen."
Gaan politie en justitie slordig om met dos
siers?
„Nee, dat hoort u mij niet zeggen. Maar dat
het vaak lang duurt voordat wij een advies
aan de Hoge Raad geven, heeft zeker te ma
ken met de beschikbaarheid van dossiers.
Zo hebben we onlangs negen maanden
moeten wachten op een strafdossier. Dan
merk je: bij de administratie van justitie
valt nog wel het een en ander te verbete
ren. Ook is het twee keer voorgekomen dat
de politie bewijsstukkén had vernietigd.
Zoals een videoband, die een rol speelde in
het verzoek van de advocaat van een veroor
deelde. De politie had het recht om die
band te vernietigen, omdat zij zich gewoon
aan de wettelijke bewaartermijnen hiel
den. Maar die bewaartermijnen blijken nu
te kort. Ik dring er daarom op aan om de
termijnen te verlengen, zodat veroordeel
den in de gelegenheid blijven om hun zaak
aan de kaak stellen. Dat is belangrijk, mede
gelet op de steeds grotere mogelijkheden
van forensisch en technisch onderzoek."
Is het te verantwoorden dat veroordeelden, die
mogelijk onschuldig zijn, meer dan een jaar
moeten wachten op een besluit over herzie
ning van hun zaak?
„Wat wij doen is serious business. De verzoe
ken die bij ons binnenkomen, zijn zeer
complex en ook de strafzaken waren inge
wikkeld. Het is in het belang van niemand
om het heel snel te doen. Ik vind kwaliteit
belangrijker dan tijd. De manier waarop
wij werken, is niet alleen heel belangrijk
voor de veroordeelden en hun omgeving,
maar ook voor ieder ander die bij deze za
ken betrokken is. En voor de rechtsstatelijk
heid van onze samenleving in haar geheel.
Als een onderzoek door ons veel tijd kost,
Lucia de Berk (verpleegkundige), Wilco Viets en Herman du Bois (Puttense moordzaak), Ina Post (bejaardenverzorgster) en Cees Borsboom (Schiedammer parkmoord) verdwenen de afgelopen
jaren ten-onrechte achter de tralies voor moord of doodslag. Ze werden pas vrijgesproken nadat nieuwe bewijzen of bekentenissen aan het licht kwamen, beeld HH
Speuren naar nieuwe Lucia<
door Peter Winterman
