1
Onder pseudoniem
Indiase droom
spat uiteen in
New York
interview Voor het eerst heeft Michael Cun
ningham romanpersonages gebaseerd op
mensen die hij kent. „Ik maak gebruik van
wat de werkelijkheid mij aanreikt."
16 DIZZIE
Dizzie ni
r
THEO HAKKERT
De mooiste boeken
ontdek je samen!
stefan
AHNHEM
Zonder gezieh
RECENSIES
Wisselende kritieken
op 'Zonder gezicht'
Win setje boeken
van twee Linda's
Begin deze week be
landde de roman De
eerste vijftien levens
van Harry August, ge
schreven door Clai
re North, op mijn bureau. Ik
noemde het boek hier vorige
week al.
Wat blijkt? Het is niet geschre
ven door Claire North, maar
door Catherine Webb, die ook
schrijft onder de naam Kate
Griffin. Niet dat daar geheim
zinnig over wordt gedaan, het
staat gewoon vermeld.
Een dag later werd een nieuwe
thriller aangekondigd van J.D.
Robb, die niet bestaat. Robbs
thrillers worden geschreven
door Nora Roberts, die ook boe
ken publiceert waar als schrij
versnaam Jill March op staat.
Nora Roberts gebruikt ook wel
eens de naam Sarah Hardesty.
Maar dat is exclusief voor de
Engelse markt.
Eén dringend verzoek mijner
zijds: stop met die humbug en
wel meteen.
Gevraagd naar de reden voor
Schrijvers weten
niet achter hoe
veel namen ze
zich moeten
verschuilen
Catherine Webb om zich ook
Claire North te noemen, zegt
ze op een Engelse website dat
ze dat zo heeft overlegd met
haar uitgever.
Waar beroemdheden zo open
en persoonlijk mogelijk en zon
der schroom en schaamte hun
privésores te boek stellen, zie
je elders schrijvers die niet we
ten achter hoeveel pseudonie
men tegelijkertijd ze zich moe
ten verschuilen. En die daar
dan geen geheim van maken.
Esther Verhoef zei er meteen
bij dat zij Marique Maas was
toen onder die naam een eroti
sche reeks verscheen. Bij het
tweede deel was dat al terugge
bracht tot 'is het pseudoniem
van een bekende Nederlandse
schrijfster'.
Het is jammer dat het allemaal
zo zonder noodzaak is. Alleen
dat maakt het interessant. Het
mooiste voorbeeld blijft Fer
nando Pessoa. De grote Portu
gees eigende zich een groot
aantal andere schrijversnamen
toe omdat zijn barokke geest
zo in elkaar zat.
Pessoa schreef niet alleen on
der ruim twintig namen, hij be
dacht complete biografieën, in
clusief sterfdata, voor zijn alter
ego's. Sterker nog: hij liet de
een de poëzie van de ander be
spreken. Geen spel, geen com
merciële slimmigheid, maar
omdat hij niet anders kon.
Door het koloniale verleden is er
een intense band tussen India en
Engeland, maar de vader van Ajay
in de roman Gezinsleven van Akhil
Sharma heeft alleen oog voor de
VS. De accountant uit Delhi moet
en zal emigreren naar New York.
In 1978 gaat hij. Later laat hij zijn
gezin overkomen.
Ajay is de verteller. Aan het begin
van het verhaal is hij 8. De wijshe
den die hij vertelt, zijn duidelijk
van latere datum en niet van hu
mor gespeend. 'Als kind dacht ik
altijd dat mijn vader ons was toe
gewezen door de overheid. Dat
kwam doordat hij geen echt nut
leek te hebben'.
Zijn oudere broer, Burji, is een in
telligente jongen die het in de VS
Je verbaast
je over
hoeveel we
van onszelf
tonen als
we shoppen
ver had kunnen schoppen. Maar
hij krijgt een ongeluk.
Negen jaar heeft Akhil Sharma
(1971) aan zijn roman gewerkt.
Aan het mengsel van verwonde
ring en terughoudendheid is af te
lezen dat hij zijn eigen verhaal
vertelt. Hij wil open zijn, maar
ook weer niet opdringerig. Het re
sultaat is er naar. Geen woord te
veel. Niet een coming of age- ro
man van 800 pagina's - stof ge
noeg - maar een tot de essentie te
ruggebrachte vertelling. De scè
nes krijgen zo veel meer zeggings
kracht. Eenvoudiger had het ook
weer niet gemoeten. Ajay's ge
sprekken met God zijn een al te
simpel kunstje. Evenals de geest
die voorspelt dat Burji dood zal
gaan. Ajay presteert uiteindelijk
boven verwachting. Maar de ver
doving die inzet met Burji's onge
luk raakt Ajay niet kwijt. Hij ont
zegt zich, tot aan de voorlaatste
zin, alle gevoelens van geluk.
Eén dag per jaar
werkt schrijver Mi
chael Cunningham
in een kledingwin
kel. Een vriendin
van hem heeft een
boetiek. „Op een wil
lekeurige dag in het jaar, niet per
se in een extra drukke periode,
roept ze me op. Zomaar." Het le
vert hem veel op, vertelt Cunning
ham.
Met zijn afgetrainde lijf hangt hij
ontspannen onderuit in een stoel.
In een van de vele magnifieke scè
nes in zijn zevende roman De
sneeuwkoningin koopt een jonge
vrouw in zo'n winkeltje een hals
ketting. Ze wordt geholpen door
Barrett Meek, een van de drie hoofdperso
nages. Cunningham beschrijft de vrouw
als een breekbare engel zoals Fra Angelico
die schilderde.
„Je verbaast je over hoeveel we van onszelf
laten zien als we shoppen. We zoeken iets
om te dragen, iets dat de wereld laat zien
wie en wat we zijn. Kleding is krachtig. Ter
wijl de vrouw hier zo kwetsbaar is." Hij
kan het collega's aanraden. „Alle roman
schrijvers moeten erbij werken. Dan maak
je eens wat mee."
Michael Cunningham (61) heeft wel meer
nevenactiviteiten. De man die sinds de ro
man De uren uit 1998, een inmiddels ver
filmde hommage aan Virginia Woolf,
hoort bij een kleine elite van Amerikaanse
topauteurs, wil meer ijzers in het vuur heb
ben. „Om mijn literaire onafhankelijkheid
zeker te stellen", zegt hij.
Hij schrijft scenario's en bedenkt televisie
series. Recent verkocht hij een idee aan de
Amerikaanse betaalzender Showtime. „Ik
wil me niet in de situatie bevinden dat ik
voor het betalen van de huur afhankelijk
ben van mijn romans. Ik wil de boeken
schrijven die ik wil schrijven zonder me af
te vragen of ze wel verkopen. Daar betaal
ik een prijs voor.
„Ik doe er ander werk naast. Omdat ik niet
kan verwachten dat het boek dat ik op
mijn eigen condities schrijf een miljoenen
publiek vindt. Dus doe ik van alles. Ik werk
desnoods als een gogodanser in een bejaar
denhuis."
Bulderend van het lachen slaat hij op tafel.
„Maar alleen parttime."
De sneeuwkoningin deelt de titel met een
sprookje van Hans Christian Andersen.
Barrett Meek - de man in de kledingwin
kel - woont samen met zijn broer Tyler en
diens bruid Beth in een aftands huis in een
slechte wijk van Brooklyn. De intellectuele
homo Barrett is zojuist weer eens ge
dumpt, dit keer simpel per sms. Tyler heeft
een cocaïneverslaving. Hij is componist,
Michael
De
maar de opdracht die hij zichzelf
heeft gesteld, vlot niet. Het is ook
niet zo maar een liedje dat hij wil
schrijven. Beth is terminaal ziek.
Tyler en zij willen nog snel trou
wen. Dus moet Tylers muziek on
overtroffen zijn.
r l¥*WË Personages> ergens in de der-
Lunrungnanl tjg ^iet oud genoeg voor een
midlifecrisis. „Maar wel voorbij
het punt dat ze geprezen zouden
worden voor hun jeugdige talent
of voorkomen", vult Cunning
ham aan.
Voor het eerst heeft hij de perso
nages in een boek gebaseerd op
mensen die hij kent. Tyler en
Beth. „De vrouw met kanker op
wie Beth is gebaseerd, is er nog.
'Ik ga zeker dood in het boek, hè',
zei ze toen ik haar het manus
cript te lezen gaf. Ik zei: 'Ja. Maar je zult
herrijzen'."
Hij zegt dat hij als schrijver gretig en zon
der scrupules gebruik maakt van wat de
werkelijkheid hem aanreikt. „Maar dit kon
en wilde ik uiteraard niet achter hun rug
om doen. Ik wilde hun verhalen niet pak
ken zonder toestemming. Sterker nog: een
vrouw met kanker in de vierde fase wilde
ik niet bedenken. De vrouw die ik ken, is
sterk en vrijmoedig en ze spreekt zonder
angst over haar ervaringen. Dit is mij gege
ven. Bij bezwaren van haar kant had ik al
les veranderd."
Toch is Beth van de drie personages in de
roman het minst vaak in beeld. Er is maar
één scène die vanuit haar is geschreven.
Cunningham knikt. „Ik ben geen koude
schrijver. Een vrouw op die leeftijd die
doodgaat aan kanker, ik dacht: ik geef haar
ruimte, ik houd afstand."
Daarom geen sterfscène? „Nee, en dat voel
de intuïtief goed. Niet de trouwscène, niet
de sterfscène. De opbouw er naar toe, de
nasleep."
Michael Cunningham, de meest verfijnde
stilist onder de Amerikaanse schrijvers, is
er meesterlijk in geslaagd zijn stijl en voca
bulaire op de gevoeligheid van het onder
werp af te stemmen.
„Daar paste het gelijknamige sprookje van
Andersen wonderwel bij. Sprookjes in het
algemeen hebben het tedere, maar ook het
grimmige dat dit verhaal onmiskenbaar in
zich draagt."
De sneeuwkoningin begint in 2004. Niet zon
der reden. Op de achtergrond speelt de mo
gelijke herverkiezing van George W. Bush
tot president van de Verenigde Staten.„Bij
deze mensen en hun verhaal paste het om
te beginnen op het moment dat een kleine
meerderheid aan Amerikanen - en mis
schien was het niet eens een meerder
heid - op het punt stond de slechtste presi
dent uit de Amerikaanse geschiedenis te
herverkiezen. De man die de economie
Dizzie is hét online boekenplatform
van deze krant en staat vol nieuws, re
censies, interviews en informatie
over boeken en schrijvers.
Lezers vinden elkaar op Dizzie en de
len daar hun liefde voor boeken.
Ca naar Dizzie.nl
Over de nieuwe thriller Zonder ge
zicht van Stefan Ahnhem lopen de
meningen van Dizzie-leden uiteen.
Wat is jouw oordeel? Lees de re
censies op Dizzie.nl en ontdek op
de boekenplank ook nieuwe titels.
CADEAUTJES
Dizzie.nl geeft vijf setjes boeken weg
van Linda Samplonius en Linda Jans-
ma. Het gaat om Koelcel van Samplo
nius en Doelwit van Jansma, beide uit
gegeven door de Crime Compagnie.
Voor lezers die van spanning houden.
ROMAN
door Theo Hakkert
Akhil Sharma - Gezinsleven
Vertaling Onno Boersma, 236 blz.
De Bezige Bij, 19,90 euro.
door Theo Hakkert
sneeuwkoningin
Michael
Cunningham
Vertaling Marijke
Versluijs
256 blz.
Prometheus
19,95 euro
Koop op Dizzie.nl
i
