mEssjfo
f
BUITEN 15
T
4
Je zou het een verborgen hoeve kunnen noemen,
tussen Oostburg en Draaibrug, op weg naar
Sluis en Aardenburg. Aan het afwateringskanaal
in het nieuwe natuurgebied, dat in het verleng
de ligt van de Linieput en de Passageule. De weg,
de N 58, gaat dwars over het kanaal. Daar ligt een
hoog opgeschoten "stuk bos. Daar weer achter, vrij
wel onzichtbaar, ligt de hoeve 't Paviljoen. Met en
kele moderne schuren en een knots van een stoer
boerenhuis uit 1850. Daarachter ligt de wijde uit
gestrektheid van de vrijwel onbebouwde Diomede
polder. Een prachtig stukje Zeeland, onaangetast
door bebouwing; groene velden, rechte wegen,
kronkelende dijken met oude troenken, een paar
hoeves als bakens in het land. Waarom heet een
boerderij naar een luchtig bouwsel van tijdelijk ka
rakter? (Want dat is de definitie van een paviljoen).
Dat heeft alles te maken met de inpolderaar van
zo'n 180 jaar geleden. Dat was generaal Vandamme.
Die man is al eens eerder voorbijgekomen in deze
kolommen. Vandamme was een Franse generaal
met een Nederlandse naam, uit de tijd van Napo
leon. Zijn familie kwam oorspronkelijk uit Brugge
en omgeving. Zijn vader, een arts, vestigde zich in
Kassei. Dat was een Zuid-Vlaams stadje dat ergens
aan het einde van de 17e eeuw door de Fransen vero
verd werd en werd ingelijfd bij Frankrijk als Cassel.
Het jongetje Dominicus/Dominique, was een pro
bleemkind. Zeer intelligent, maar volstrekt onhan
delbaar, gewelddadig, bruut, en wars van ieder ge
zag. Ten einde raad stuurden zijn ouders hem naar
de keiharde leerschool van het Franse leger. Daar
bloeide hij op, en werd een briljant officier, welis
waar wreed en genadeloos, maar ontegenzeglijk
met groot strategisch inzicht en geboren leider
schap. Op 23-jarige leeftijd was hij generaal, en
mocht rond 1793 echt gaan vechten. Hij veroverde
leper en Nieuwpoort in Zuid Vlaanderen, en trok
samen met generaal Laurent naar Zeeuws Vlaande
ren. Dat veroverden ze ook, en ze reduceerden en
passant de stad Sluis tot een rokende ruïne. Interna
tionaal beroemd werd hij in de Slag bij Austerlitz -
één van de grootste veldslagen van Napoleon. In fei
te won hij die voor zijn keizer. Als beloning werd
hij benoemd tot graaf, en kreeg veel geld en grond,
ook in de buurt van Aardenburg. Daar waren het
schorren die hij zelf moest inpolderen. Hij begon
daar onmiddellijk mee. Resultaat: de Austerlitz pol
der van 100 ha., de Sophiepolder van 330 ha. en de
Aardenburgse kompolder van goed 100 ha. Vervol
gens bleef het een poos stil in die polders, want er
moest weer gevochten worden. Na Rusland (gevan
gengenomen en naar Siberië gestuurd) en Waterloo
(verbannen naar Amerika), kwam hij als een duvel
tje in een doosje weer terug naar Zeeuws Vlaande
ren en ging na een heleboel processen (die hij won)
weer opnieuw inpolderen - de Diomede polder. On
dertussen was hij ouder en met pensioen. Om per
soonlijk de inpoldering te leiden liet hij een
zomer/jachtpaviljoen bouwen, en bemoeide zich
met alles. Hoewel hij als voormalige vijand gehaat
(en stiekem bewonderd) werd, leidde hij als een
zeer Bourgondisch veldheer zijn legertje van polder
werkers, en fêteerde regelmatig iedereen die bij het
werk betrokken was. Het paviljoen werd na zijn
dood (1830) afgebroken, maar het wijnkeldertje is
nog steeds in het bos aanwezig. De hoeve die later
gebouwd werd kreeg de naam van de ooit befaam
de feest-jachttent, waar de roemruchte generaal de
scepter zwaaide.
Het gehucht
WOENSDAG 18 JUNI 2014
door Gerard Smallegange
Nieuw-Haamstede gezien
vanuit de lucht.
luchtfoto Skypictures
Nieuw- Haamstede
Dick de Wilde: „Een mooi plekje hier en meestal doodstil",
In het zomerseizoen trekt het buurtschap Nieuw-Haamstede veel publiek, foto's Lex de Meester
