Sport haalt
beste en
slechtste
naar boven
DIZZIE 41
C. Buddingh'-Prijs voor
Maarten van der Graaff
Juan Gabriel Vasquez
winnaar van de IMPAC
©00000
000000
©0
00000
000©
00
000000
000000©
het schrijven. Ik zag hoe onder mijn han
den de stromen samenvloeiden. Het ego en
het alter ego kwamen bij elkaar. Patrick en
ik trokken gelijk op en daar vielen we sa
men. Klaar. Dus geen tweede trilogie."
Edward St Aubyn heeft nu een boek van to
tale andere aard gepubliceerd. Een dolkomi
sche roman over de jury van een literaire
prijs die er een ongelofelijk zooitje van
maakt. Even onweerstaanbaar als hilarisch.
Is hij daarmee echt klaar met zijn verle
den? Je gunt het hem zo.
„Controle had ik al nooit, dus als ik vertel
dat er geen Melrose-boeken meer komen,
moet je je eigen conclusies maar trekken.
Ik ben een zeer onbetrouwbare getuige."
De literaire jury in Met stomheid geslagen be
staat uit een acteur die nooit bij vergaderin
gen komt opdagen, een schrijfster die de
hele dag met mannen het bed deelt (inclu
sief al haar exen), een politieke backben
cher die alleen in zijn carrière is geïnteres
seerd en een literatuurwetenschapper met
een lastige dochter.
„Een beroemde televisiekok met dyslectie,
dat vond mijn redacteur te veel van het goe
de", zegt hij met een grote glimlach.
Een redacteur, terwijl St Aubyn nog nooit
met iemand had samengewerkt. „In die
bijna kwart eeuw schreef ik elke bladzijde
tien, twintig, dertig keer en dan pas gaf ik
het manuscript uit handen. Ik wilde niet
dat er ook maar iets in werd veranderd. Het
was mijn leven. Maar nu zocht ik samen
werking en luisterde naar suggesties.
„Toen de redacteur voorstelde de kok eruit
te gooien en een ander jurylid te beden
ken, deed ik dat gewoon. Geweldig! Ik had
nooit eerder een personage bedacht. Alles
aan de methode moest anders, vond ik."
Toch ziet hij nog vele overeenkomsten.
„Wat mij motiveert, is het onmogelijke.
Het gevoel dat ik het niet kan, inspireert
me. Want dan wil ik me bewijzen. De on
mogelijkheid bij mijn eerste boek was het
doorbreken van het taboe op incest. Ik zou
een hartaanval van schaamte krijgen, vrees
de ik. De opdracht aan mezelf was helder:
of ik zou het boek schrijven en publiceren,
of ik zou mezelf van kant maken.
„Ik had een serieus contract gesloten met
mezelf: het was schrijven of sterven. Daar
zat niets melodramatisch bij. Voor mij was
het een doodgewone gedachte: schrijf of
sterf, schrijf of sterf. Zo was het. En het
werkte. Maar wat een nachtmerrie om on
der die condities te schrijven.
„Toch ging het bij dit boek ook zo. Ik ging
een boek schrijven waar ik plezier aan zou
beleven. Dat was pas een verboden idee!
Mocht dit wel?
„Ik voelde dat, wanneer ik niet zou lijden
aan het schrijven, het niet echt kon zijn.
Het zou geen waarde hebben. Of was dit
een romantisch cliché?"
Waar in de Melrose-reeks humor de siniste
re ernst draagbaar maakt, heeft Met stom
heid geslagen zijn serieuze kanten. „Er is al
tijd een mix van absurditeit en lijden. Die
balans is nu naar de andere kant doorgesla
gen. Maar ik kan nog altijd niet maar één
kant laten zien. Elk personage heeft zijn
problemen. De een glijdt afin een depres
sie. Een vrouw raakt in crisis over haar pro
miscuïteit. Een derde balanceert op de
rand van geweld. Puur komedie en pure tra
gedie bestaan niet. Onze wereld is een mo
zaïek."
'Spannend verhaal over
overlevingskunstenaar'
Een advies aan de scheids: 'Je
moet echt strakker fluiten, Gert.
Er staat hier voor honderdvijftig
jaar tbs met dwangverpleging op
het veld'.
Sport verbroedert. Ja, ja. Sport
haalt eerder het slechtste in de
mens naar boven. Op het voetbal
veld slaan veel voetballers en sup
porters volledig door. Het lijkt of
daar alle frustraties van de hele
week moeten worden afgerea
geerd. Er wordt met ziektes ge
strooid, onderuit geschoffeld, ge
scholden, gegild, gespuugd en
soms zelfs geslagen. En het gekke
is dat iedereen dat normaal vindt.
In Hé scheidsjij hebt thuis zeker
niks te vertellen constateren Özcan
Akyol @DuBlanqeBogarde dat
er andere omgangsvormen op het
sportpark lijken te gelden. 'Dat be
tekent ook dat mensen meer van
elkaar kunnen hebben, eerder een
gemene opmerking accepteren en
net zo vaak zelf met krachtter
men en verwensingen strooien.'
Het duo verzamelde een halfjaar
lang wat er langs de lijn en op het
veld wordt gezegd. Veel vonden
zelfs zij te erg voor een boek. Hé
scheids is behoorlijk grof, de wer
kelijkheid is dat nog veel meer.
De scheids van Menno Fernandes
bevestigt dat. Nadat deze kinder
boekenschrijver, bekend onder
zijn echte naam Gideon Samson,
niet meer tegen de bal
T! J j' ,T'i mocht schoppen, werd
11 $uiiLirh hiJ amateurscheidsrech-
ter. Onder de naam
f Menno Fernandes
schreef hij wekelijks co-
jX&jfigik lumns daarover. Die
y~' zijn nu gebundeld. Al
jJMBA lezende vraag je je af
waarom iemand zich
ervoor leent om iedere
Hé scheids week uitgescholden of
Özcan Akyol bespuugd te worden.
@DuBlanqe- Fernandes leert om dat
Bogarde alles van zich af te la-
159 blz. ten glijden. Het is wat
Prometheus, Akyol ook constateert:
10 euro veel gaat in het heetst
van de strijd. En met
De scheids een beetje humor of
Menno Fernandes overwicht wordt veel
125 blz. opgelost. Toch wordt
Podium, Fernandes soms echt
10 euro geraakt. Dat is de waar
de van de columns: dat
je leest dat het spel niet altijd een
spel is.
Sommige scheidsen kunnen er
zelf ook wat van. Tegen een moe
der die langs de lijn met adviezen
strooit: 'Koop een bh voor je hang
tieten en houd daarna je muil.'
VRIJDAG 13 JUNI 2014
POEZIE
De jury prijst zijn bundel Vluchtautogedich
ten om 'de bluf, branie en bravoure'. De
C. Buddingh'-Prijs 2014 voor het beste
poëziedebuut ging gisteren tijdens Poe
try International naar Maarten van der
Graaff. Lees het juryrapport op Dizzie.nl
LITERATUURPRIJS
De Colombiaan Juan Gabriel Vasquez
is gisteren winnaar geworden van de
IMPAC Dublin Literary Award, groot:
100.000 euro. Op Dizzie.nl een blog
over Vasquez bij Hier is.- Adriaan van Dis
en een interview met de schrijver.
RECENSIES
.x r— ««ft
Edward St Aubyn: „Ik heb mijn hele leven geïmiteerd. Het was de enige manier om op school te kunnen zijn." foto Timothy Allen
Leden van Dizzie bespreken dagelijks
boeken. Over De waarheid en andere leu
gens van Sascha Arango werd geoor
deeld: 'vlot geschreven, spannend ver
haal met in de hoofdrol een overlevings
kunstenaar'. Meer recensies op Dizzie.nl
VOETBALBOEKEN
door Marjon Kok