Ondermaatse ouderenzorg extra problematisch vanaf 2015
4 BINNENLAND
OPENBAAR VERHOOR
Verwacht van Erik Staal geen spijt.
'De toezichthouders kwamen elke
keer met lovende rapporten.'
Enquete
woningcorporaties
DEN HAAG - Commissielid Farshad
Bashir beschrijft aan het eind van
de verhoordag hoe Erik Staal op
de dag dat hij bij Vestia vertrok,
op februari 2012, zijn pensioen
premie van 3,5 miljoen euro bruto
kreeg overgemaakt. Even na half
vijf faxte de bestuurder naar Ves
tia dat hij zijn contract wilde la
ten ontbinden. Zestien minuten
later werd het bedrag in de com
puter ingevoerd, drie minuten
daarna volgde de overboeking.
Eerder op de dag vertelde inte
rim-bestuurder Gerard Erents de
enquêtecommissie hoe hij de Rot
terdamse corporatie aantrof bij
zijn aantreden, een dag na het ver
trek van Staal. Er was niet eens
geld om printpapier te kopen. Sa
larisbetaling was een serieus pro
bleem. Vestia had zijn vingers ge
brand aan te riskante derivaten-
handel en moest daar heel, heel
zwaar voor bloeden. Twee miljard
bleek de uiteindelijke schadepost,
een rekening waar alle huurders
nog steeds de last van dragen.
Genoeg reden voor een deemoedi
ge buiging, zou je zeggen. Maar
Staal toont zich bij zijn verhoor al
lesbehalve schuldbewust. „Spijt?
Ik vind spijt een moeilijk woord.
Ik heb er wel pijn van dat mede
werkers en huurders lijden onder
alles wat er is gebeurd."
Om daar meteen aan toe te voe
gen dat het heel anders was gelo
pen als het Waarborgfonds eind
2011 gewoon het bedrag van ruim
1 miljard euro had overgemaakt
dat Vestia nodig had. Met dat geld
moesten de risico's afgedekt wor
den die waren ontstaan door de
omvang van de derivatenporte-
feuille. Die was opgelopen tot een
duizelingwekkende 23 miljard eu
ro.
Terug naar de pensioenpremie.
Dat dat op de dag van zijn vertrek
zo snel geregeld was? Toeval, vol
gens Staal. „En het was ook het af
sluiten van een hoofdstuk. Ik wil
de het geregeld hebben."
Dat die 3,5 miljoen uit een lege
boedel kwam? Soit. En dat het be
drag bovenop een al bestaande
pensioenregeling komt, ook goed
voor zo'n 3 miljoen euro? De com
missie moest het vier keer vragen,
toen pas kwam de bevestiging.
Staal was goed voorbereid, en
toonde zich bedreven in het op
werpen van rookgordijnen. Het
lukte de commissie niet om hem
te laten uitweiden over zijn per
soonlijke verantwoordelijkheid.
Was de situatie wel gezond? Kon
hij het niet zien aankomen? „De
toezichthouders kwamen keer op
keer met lovende rapporten. Ze
zeiden telkens dat we goed bezig
waren. Daar ben ik op afgegaan."
Wat had Staal gezegd als er op de
stoelen tegenover hem geen Ka
merleden zaten, maar huurders?
Huurders die best wel boos zijn
over de beloning van vijf ton die
Staal in 2011 ontving? „Dan had ik
hetzelfde gezegd als ik u nu zeg.
En ik had hen gevraagd te kijken
naar onze volkshuisvestelijke pres
taties. Het was altijd prettig wo
nen in de woningen van Vestia."
Volgens een onderzoek van de in
spectie is 57 procent van de ver-
zorgings- en verpleeghuizen niet
goed toegerust op het leveren van
zware zorg. Zij bezocht in 2011 en
2012 393 van de 2.000 locaties. Pro
bleem is vooral dat personeel on
voldoende deskundig is om com
plexe zorg te leveren. „Wij trek
ken daarover al jaren aan de bel",
zegt Helma Zijlstra van Verpleeg
kundigen Verzorgenden Neder
land (V&VN). „Het kan niet zo
zijn dat een helpende die is opge
leid voor een wandeling en maal
tijd, ook medicatie moet toedie
nen. Dat kan levensbedreigende
situaties opleveren."
De IGZ zegt dat er snel wat moet
gebeuren, en niet alleen omdat de
kwaliteit van zorg al jaren achter
blijft. „Zeker nu de langdurige
zorg wordt hervormd, is verbete
ring heel urgent", zegt Joke de
Vries, die het onderzoek leidde.
Vanaf 2015 mogen alleen ouderen
die veel zorg nodig hebben, naar
een tehuis. De rest moet thuis blij
ven, vindt dit kabinet. Ook patiën
tenfederatie NPCF wil daarom
dat er snel actie komt. „Het kan
niet zo zijn dat de inspectie in
2016 dezelfde conclusie trekt",
stelt directeur Wilna Wind.
Zij vindt het bizar dat verzor-
gings- en verpleeghuizen werken
met verouderde protocollen als
het gaat om patiëntveiligheid.
„Medicijnen goed bewaren: dat is
toch niet zo moeilijk?"
Belangrijker, stelt Wind, is dat er
nu per patiënt zorgplannen wor
den gemaakt, zonder dat dat se
rieus wordt genomen. „Die plan
nen zijn op zich heel goed, maar
als ze alleen worden gemaakt om-
dat het moet, levert het de patiënt
en zijn familie niets op."
Ook staatssecretaris van Volksge
zondheid Martin van Rijn (PvdA)
voelt door het rapport een extra
aansporing om de ouderenzorg te
verbeteren, 'zeker als straks in te
huizen de nadruk nog veel meer
komt te liggen op zware zorg'.
Er zijn ook veel tehuizen waar het
goed gaat, benadrukt hij, ondanks
de bezuinigingen op langdurige
zorg. Hij wil de toppers bijeen
brengen, zodat anderen van hen
leren. Blijven instellingen te lang
achter, dan moeten ze er rekening
mee houden dat bij hen minder
zorg wordt ingekocht, aldus Van
Rijn.
Brancheorganisatie van zorgon-
dernemers ActiZ zegt hard bezig
te zijn met het bijscholen en op
leiden (hbo-niveau) van zorgper-
soneel én met bewustwording bij
bestuurders dat het anders moet.
Wat betreft de veiligheid zijn de
reacties op het inspectierapport
overtrokken, zegt een woordvoer
der. „Van de in totaal 2.000 loca
ties ging het maar bij acht echt
niet goed. Laten we niet vergeten:
verzorgings- en verpleeghuizen
zijn woonomgevingen, geen zie
kenhuizen."
Voormalig Vestia-directeur Erik Staal betreedt de enquêtezaal van de Tweede Kamer. Commissieleden Groot, Mulder, Van Vliet en Bashir (vlnr) kijken toe. foto Phil Nijhuis HH
'Vestia was goed bezig'
door Sander van Mersbergen
Staal was goed voorbereid
en toonde zich bedreven
in het opwerpen
van rookgordijnen.
door Francine Wildenborg
UTRECHT - Dat de ouderenzorg in
Nederland ondermaats is - zoals
de Inspectie voor de Gezondheids
zorg (IGZ) stelt - wordt extra peni
bel als straks het verpleeghuis vol
zit met louter zware gevallen.
De IGZ stelt dat 57
procent van de verzor-
gings- en verpleeghui
zen onvoldoende zwa
re zorg kan leveren.
8 Van alle door de
inspectie bezochte
locaties scoorden er
acht voor veiligheid
een onvoldoende.
