Imam Hashim Jansen werd
een jaar geleden uit zijn
functie ontslagen vanwege
zijn homoseksualiteit. „Maar
ik wil niet dat ze mij de titel
'roze imam' opplakken."
66
SPECTRUM 5
interview
Beroepshomo, zo
noemt Hashim Jan
sen (35) zich wel eens
gekscherend. Een aan
tal maanden geleden
kwam hij als homo
seksueel uit de kast.
Waarschijnlijk is hij niet de enige,
maar wel de eerste imam in Neder
land die openlijk voor zijn geaardheid
uitkomt. „Er zijn er genoeg, je zou ze
de kost moeten geven", verzekert hij,
in een rustige hoek van het Goese ca
fé De-Post. „Maar op het moment ben
ik de eerste van Nederland, de tweede
in Europa en vijfde in de hele we
reld."
We hebben afgesproken in Goes en
niet in het Zeeuwse dorp waar hij
woont. Dat is geen toeval. Het heeft te
maken met zijn veiligheid. Want zelf
mag hij dan vrede hebben met zijn ge
aardheid en geloof, dat geldt niet voor
iedereen binnen de moslimgemeen
schap. „Het bestaan van homoseksuali
teit wordt daar vaak nog ontkend. Als
ik met mensen praat over mijn huidi
ge werk, het steunen van homoseksue
le moslimgelovigen, dan heb je altijd
TXirken die vragen: 'Zitten daar dan
ook Turken bij?' Als ik daarop bevesti
gend antwoord, zijn ze geschokt."
Ongeveer een jaar geleden ontving
Hashim Jansen een brief van het mos
keebestuur in Goes, waar hij tot dan
toe werkzaam was. Hij predikte er, be
geleidde de gelovigen. „Het bestuur
schreef dat ik tot nader order was ge
schorst. Ik vroeg om uitleg en ze ver
telden me dat zij aanwijzingen had
den dat ik niet volledig volgens de
voorschriften van de islam zou leven.
Er werd een soort van disciplinaire
raad opgericht. Twee weken lang ben
ik flink door de mangel gehaald en de
conclusie was dat ik niet meer als
imatn mocht werken. Ook niet bij an
dere moskeeën."
Het besluit hakte erin. Ze hebben
hem het wezen van zijn bestaan afge
pakt, zo voelt het althans. „Ik ben daar
goed depressief van geweest, ja. Ze
zien je als een zondaar. Dat ik heb ge
zegd dat ik niet praktiseer, dat mijn
seksuele geaardheid dus geen bedrei
ging hoeft te vormen voor de uitvoe
ring van mijn ambt, deed aan de be
slissing niets af."
Al van kindsbeen af voelt de als Roe
land Cornelis Jansen geboren Rotter
dammer een roeping tot God, of zo je
wilt zeggen tot Allah, want voor hem
maakt het niet uit hoe je die ene bron
noemen wil. Hashim groeide op in
een gezin waar religie een grote rol
speelde. Vader was rooms-katholiek,
moeder joods. „Toen ik 12 jaar oud
was, praatte ik met de pastoor aan de
keukentafel over religieuze zaken, dat
kon soms heel diep gaan."
In 1997 begon hij aan een studie theo
logie in Leiden. Daar werd hij gegre
pen door de islam. Hij vertrok naar
Damascus om Arabische taal- en let
terkunde, interpretatie van de Koran,
geschiedenis van de islam en islamolo-
gie te studeren. In plaats van priester,
het ambt dat hij aanvankelijk ambieer
de, werd hij imam.
„Het was een heel persoonlijk proces.
Ik denk dat vooral de simpliciteit van
de islam me aansprak. De eenvoud
van de wijze waarop de mensen in
dat geloof met elkaar omgaan. Dat tij
dens de Ramadan na zonsondergang
de schalen gewoon op de grond wor
den gezet en iedereen kan aanschui
ven. Dat moet je eens proberen in het
christendom, met het kerstdiner. Wat
een gedoe is dat.
„Bovendien gaf de islam me antwoor
den op vragen die ik in het christen
dom niet terug kon vinden, zoals het
verhaal over de kruisdood van Jezus.
Moslims geloven daar niet in. Even
min wordt Jezus gezien als de zoon
van God. Jezus is een van de belang
rijkste profeten, dat wel."
In zijn keuze voor de islam liet hij
zich niet leiden door zijn geaardheid,
ook al wist hij als kind al dat hij ho
moseksueel was. Ook toen moest hij
ergens hebben beseft dat hij in een ge
loofsgemeenschap terecht zou komen
die homoseksualiteit op zijn zachtst
gezegd niet vanzelfsprekend vindt.
„Maar mijn seksualiteit was toenter
tijd niet zo belangrijk voor mij. Ik was
bezig me religieus te ontwikkelen. Er
is zelfs een tijd geweest dat ik er he
lemaal geen aandacht aan schonk. Ik
ontkende het ook voor mezelf, schoof
het van me weg. Ik dacht: als ik een
leuke vrouw tegenkom gaat het wel
over. Maar die vrouwen waren nooit
leuk genoeg."
Hij lacht er nu om. „Naarmate je
Ik dacht: als
ik een leuke
vrouw
tegenkom
gaat het wel
over. Maar
die vrouwen
waren nooit
leuk genoeg
ouder wordt, merk je dat het toch wel
gaat knagen. Op een gegeven moment
ga je het van jezelf accepteren."
Achteraf is hij ook wel blij dat het
nieuws naar buiten is gekomen. Het
ontslag geeft hem een nieuwe invul
ling van zijn leven en van zijn ambt.
Want imam, dat blijft hij, heeft hij be
sloten. Al vóór zijn coming out werk
te hij met homoseksuelen. Aanvanke
lijk zonder daar ruchtbaarheid aan te
geven, nu in het openbaar. Hij werkt
mee aan een internationale, theologi
sche studie over seksuele diversiteit
en godsdienst, die eind februari
wordt gepresenteerd.
Hoewel veel moslims ervan overtuigd
zijn dat homoseksualiteit in de islam
is verboden, is daar volgens de imam
in de geschriften niets over terug te
vinden. Ook in de veelgenoemde pas
sage over Sodom en Gomorra niet,
zegt Jansen. „Dat is een misverstand.
Als je het met een theologisch oog be
kijkt, heeft het verhaal van Sodom en
Gomorra te maken met immoreel ge
drag. De bewoners stonden bekend
als intolerant, ze moesten niets van
mensen uit andere landen hebben,
buitenlandse kooplieden moesten
hun kampen buiten de stad opslaan.
En de grootste vernedering in die tijd
was om als man verkracht te worden.
Dat is wat daar gebeurde, maar dat
heeft niets met homoseksualiteit of
met de liefde tussen twee mensen te
maken", legt hij uit.
Inmiddels zet hij zich in voor de op
richting van een centrum voor homo
seksuele, lesbische, biseksuele en
transgender moslimgelovigen in Am
sterdam. Zelf had hij een leraar die
hem liefdevol opving toen hij op
biechtte homoseksueel te zijn. „Ik
kom uit het soefisme, een milde stro
ming binnen de islam. Vanuit die ge
meenschap werd druk op mij uitgeoe
fend om te trouwen. Maar mijn leraar
zei: 'Als je niet kan trouwen, en daar
mee bedoelde hij met een vrouw,
trouw dan helemaal niet.' Die open
manier van denken was een grote
steun voor mij."
Nu wil hij die liefdevolle steun door
geven aan andere homoseksuele gelo
vigen. Daarvoor heeft hij, in samen
werking met het COC, een steun
groep opgericht. „We zijn begonnen
met haardvuuravonden. We willen
een laagdrempelige sfeer creëren, het
gaat om kwetsbare mensen. Het is nu
nog eens per maand. Dat lijkt weinig,
maar we willen niets overhaasten. Ie
dereen heeft zijn eigen manier van
verwerken.
„Je moet je voorstellen dat er ontzet
tend veel jongeren zijn die geen ver
trouwen meer hebben in het geloof
omdat ze eigenlijk zijn vervolgd, zo
voelt dat. De islamitische gemeen
schap accepteert hen niet. Ze hebben
moeite met familie, vrienden en om
geving. Ze trekken weg uit de islam,
omdat ze hun geaardheid niet kun
nen verenigen met hun geloof. Ze zoe
ken verdoving in alcohol- of drugsge
bruik, worden depressief of kiezen
voor een heterohuwelijk. Dan zie je
na vijfjaar dat die mensen uit elkaar
gaan, dus dat werkt ook niet. We wil
len ze laten zien dat ze kunnen leven
als een moslim, ook al zijn ze anders
geaard.
„De islam kent veel regels, maar wij
kijken naar wat de oorspronkelijke re
den was voor een regel. Zo moet een
dode binnen 48 uur worden begra
ven, maar dat is 1.400 jaar geleden be
dacht, in een woestijn waar de tempe
raturen konden oplopen tot 40 a 50
graden Celsius, terwijl er geen andere
conserveringsmethoden beschikbaar
waren. Hetzelfde geldt voor geschei
den bidden. Die regel is bedacht om
tijdens het bidden niet teveel te wor
den afgeleid."
De onheilstijding dat hij was ontsla
gen, lijkt zich nu ten goede te keren.
Maar het moet ook niet alleen maar
over zijn homoseksualiteit gaan,
vindt hij. „Dat wéét Nederland op een
gegeven moment wel. Ik wil dan ook
niet dat ze mij de titel 'roze imam' op
plakken. Ik ben een imam, die toeval
lig ook homoseksueel is."
Belangrijker is dat er aandacht komt
voor de homoseksuele jongeren die
kampen met problemen. Maar al dat
gepraat over homoseksualiteit is hem
zelfs wel eens teveel. Vorige week
nog, hij was op een bijeenkomst in
Zweden, op uitnodiging van de aarts
bisschop van dat land. „De hele tijd
ging het over diversiteit en acceptatie.
Op een gegeven moment zei ik: 'Zul
len we even pauze houden? Mag ik
even 15 minuten géén homo zijn?"'
ZATERDAG 7 JUNI 2014
géén homo zijn?'
door Lilian Dominicus
foto Evert van Moort/HH
Hashim Jansen
werd in 1979
geboren als Roe
land Cornelis
Jansen in een
Rotterdams ka
tholiek-joods
gezin. In 1997
begon hij aan
een studie theo
logie aan de uni
versiteit van Lei
den. Later stu
deerde hij aan
de Abu Nur Uni
versiteit in Da
mascus. Hashim
woont in Zee
land en heeft
een pleegzoon
van 22 jaar.
©reageren?
spectrum@depersdienst.nl
foto Evert van Moort/Hollandse Hoogte