Op het Normandische
strand werd gisteren de
zeventigste verjaardag van
D-day herdacht. Grootser
dan ooit.
10 VERDIEPING
D-DAY
J
iw
WEG NAAR DE BEVRIJDING
-w'
De hemel was strakblauw, de militaire
uniformen glommen, de kanonnen op
de fregatten voor de kust zwegen, en
de Marseillaise klonk alleen al tijdens
de Nederlands-Franse ceremonie drie
keer. Zelfs de gevreesde CRS, de Franse
ME, was gisteren hoffelijk.
Voor zover er incidenten waren tijdens de zeventigste ver
jaardag van D-day in Normandië, deden die zich voor tij
dens de lunch voor staatshoofden en regeringsleiders. Het
eten, bereid door vijf Franse chefs met samen vijf Miche-
lin-sterren, was het probleem niet. Maar een van de gas
ten heette Vladimir Poetin, president van Rusland. Presi
dent Francois Hollande van Frankrijk, aan het hoofd van
de U-vormige tafel, moest daarom de hele dag op diploma
tieke eieren lopen. Dat belette hem niet een ode te breng
en aan de Franse burgerslachtoffers van D-day.
Zo'n eerbetoon durfde geen Franse president voor hem
aan, om niet beticht te worden van kritiek op de geallieer
de bombardementen.
Daarmee ontrukte
Hollande 20.000 Fran
se burgers postuum
aan de vergetelheid.
Alleen al op de eerste
dag van de invasie, op
6 juni 1944, vielen
evenveel burgers als
militairen als gevolg van zware bombardementen. Experts
beschouwen het inzetten van zware bommenwerpers als
nodeloos destructief. „De geallieerden wierpen meer bom
men op Normandië dan de Duitsers op Engeland", zei de
Britse historicus Richard Overy. „Kleine, laagvliegende
bommenwerpers waren beter geweest." Niettemin vloog
Nederland gisteren tijdens de Nederlands-Franse plechtig
heid in Arromanches met een 'zware' B25 over het strand.
De herdenking van gisteren was de grootste ooit. De eer
ste president van Frankrijk, Charles De Gaulle, weigerde
een stap op de Normandische stranden te zetten. Hij
werd door de Amerikanen en Britten pas een dag voor
D-day over de invasie geïnformeerd, waaraan slechts 177
Fransen meededen.
In zijn rede op het strand van Arromanches bracht pre
mier Rutte een ode aan Nederlandse 'helden van toen' die
hadden geholpen 'de vrijheid over Europa uit te waaie
ren'. Maar zoals de geallieerden destijds de Franse troepen
afhielden, mocht de Prinses Irene Brigade pas twee maan
den na D-day in actie komen. „Dat was omdat ze Neder
lands spraken dat te veel op Duits lijkt", zei een defen
sie-diplomaat. Misschien werd de eenheid ook wat licht
bevonden. In Arromanches herinnerde de Nederlandse
minister van Defensie, Jeanine Hennis-Plasschaert, eraan
dat een Ierse commandant zich destijds had verbaasd over
de kleine omvang van de brigade. „May God help you,
boy", had de Ier tegen zijn Nederlandse collega gezegd.
Even licht was de Franse vertegenwoordiger tijdens de ce
remonie met Willem-Alexander en Rutte. De Britse ko
ningin had twee dagen lang Hollande aan haar zijde. De
Nederlandse vorst moest het doen met Kader Arif, een
zelfs in Frankrijk volslagen onbekende staatssecretaris.
--
- -
mMiËÊë.
-,<r - -
I De erewacht ziet op 6 juni de zon opkomen op Omaha Beach, net als duizenden soldaten
zeventig jaar geleden die omkwamen op de stranden, foto Federico Scoppa/HH
door onze correspondent Cees van Zweeden
D-day, in woord en beeld,
kijk op www.wegnaardebevrijding.nl
aan helden
