50.000
Niemand wil naast Vladimir Poetin zitten
8 BUITENLAND
Tankman werd een
wereldberoemd
symbool van
vrijheid, maar China
doet eralies aan om
hem te vergeten.
'Honderden
baby's in put'
SHANGHAI - Een man in een wit
shirt en een donkere broek. Hij
loopt voor een rij tanks op de
Chang'an-laan, met in beide han
den een boodschappentas. Hij be
weegt van links naar rechts om
de tanks te stoppen. De tanks be
wegen met hem mee.
De wereld kent het beeld van
Tankman. Niemand weet hoeveel
mensen er precies zijn gedood
toen het Chinese leger de demon
strerende studenten, vakbondsle
den en stadsbewoners vermorzel
de op 3 en 4 juni 1989 op Tianan
men, het Plein van de Hemelse
Vrede in Peking. In China zelf is
het drama taboe. Een hele genera
tie groeide op zonder te weten
dat er destijds zoiets als een op
stand was. Die foto van de man
voor de tank, komt vast uit
Noord-Korea of uit de Sovjet-
Unie, denken veel jongeren. De
Amerikaanse correspondent Loui
sa Lim presenteert vandaag een
boek met de titel The Peoples Repu
blic of Amnesia. Daarin vertelt ze
dat van de honderd mensen die
ze de foto van de Tankman laat
zien, er slechts vijftien weten
waar de foto over gaat.
Om ook deze 25e verjaardag van
het drama op het Tiananmen
plein schijnbaar ongemerkt te la
ten passeren, zijn verschillende
Chinese critici onder huisarrest
geplaatst. Mensenrechtenadvocaat
Pu Zhiqiang en journaliste Gao
Yu zijn gevangen gezet.
Anderen zoals Ding Zilin, de
woordvoerder van de Moeders
van Tiananmen, worden ver weg
gehouden van camera's en micro
foons. De overheid kan gerust
zijn: de Chinezen zijn inmiddels
door de wol geverfd waar het gaat
om zelfcensuur. In de kranten
van vandaag dus geen woord over
de opstand van 1989. Bekende Chi-
nese intellectuelen willen niet
geïnterviewd worden, uit angst
voor repercussies.
Op Facebook circuleert een brief
aan buitenlandse studenten aan
de faculteit politieke wetenschap
pen van de universiteit van Pe
king. Ze worden met klem opge
roepen om zich te registreren
voor een verplicht bezoek aan
Mongolië. Een poging om mogelij
ke kritische geesten de stad uit te
krijgen? Het lijkt er wel op.
Censors werken overuren om het
internet schoon te borstelen van
iedere verwijzing naar 4 juni
1989. Wie het woord 'Tiananmen'
googelt, kreeg tot afgelopen week
end links naar het centrale plein
in Peking zoals het er tegenwoor
dig bijligt.
In een uitzonderlijk geval komen
er artikelen naar voren over de
aanslag op het plein, vorig jaar.
Nu, op de dag van de 25e verjaar
dag van de opstand, wordt Google
in China ernstig gestoord. Dat
merken de Chinezen die iets wil
len opzoeken, maar dat bevestigt
ook de digitale waakhond GreatFi-
re.org. Wat de Chinezen niet mo
gen weten, is dat het Plein van
het Volk in Peking in het voorjaar
van 1989 bezet werd door duizen
den studenten. Ze eisten hervor
mingen na de dood van voormali
ge partijbaas Hu Yaobang. In de
loop van een maand groeide het
aantal hoopvolle studenten tot
50.000. De regering en de partij
werden in verlegenheid gebracht
en het vreedzame studentenpro-
De Franse president Francois Hol-
lande heeft de Russische presi
dent persoonlijk uitgenodigd om
de ceremonie bij te wonen. Vol
gens sommigen was dat niet slim.
Rusland ligt immers met het Wes
ten overhoop over de situatie in
Oekraïne en dit zou Poetin het
signaal kunnen geven dat het
weer business as usual is. Volgens
de Duitse krant Bild is er achter
de schermen koortsachtig overleg
gaande, omdat meerdere staats
hoofden al hebben aangegeven
niet naast de Russische president
te willen zitten of met hem op de
foto te willen. Onder hen zijn de
Amerikaanse president Barack
Obama en de Britse koningin Eli
zabeth. De vraag is hoe het Wes
ten in Frankrijk protocollair aan
Poetin duidelijk kan maken, dat
het de annexatie van de Krim en
de bemoeienissen van Moskou
met het conflict in Oost-Oekraïne
niet pruimt. Misschien nog het
meest interessante gegeven is, dat
ook de nieuw gekozen Oekraïen
se president Petro Poros jenko zijn
opwachting maakt in Normandië.
Of Poetin hem persoonlijk zal
spreken, is niet duidelijk. Een on
derhoud tussen de twee is niet ge
pland. De aanwezigheid van
Poros jenko geeft de komst van de
Russische president naar Frank
rijk wel een extra lading. Volgens
Natalja Kiseljova (53) in Moskou
heeft een ontmoeting tussen
Porosjenko en Poetin hoe dan ook
geen zin. „Er zijn fascisten aan de
macht in Oekraïne", zegt ze verbe
ten. „En als die andere staatshoof
den niet met Poetin op de foto
willen, dan is dat hun probleem."
Andrej Balabanov (54) vindt het
goed dat Poetin gaat, al is hij geen
aanhanger van hem. „Als ze mij
hadden uitgenodigd, was ik niet
gegaan. Juist vanwege Poetin.
Maar het is nu eenmaal een histo
rische gebeurtenis." Hij denkt
niet dat de komst van Poetin het
Westen en Rusland nader tot el
kaar zal brengen. „Daarvoor is
Poetin veel te koppig."
DUBLIN - De Ierse katholieke kerk
kan zich opmaken voor een
storm. Op het erf van een gebouw
in Tuam, waar tot 1961 een katho
liek tehuis voor ongehuwde moe
ders gevestigd was, zijn recente
lijk in een beerput de lichaampjes
van bijna 800 kinderen gevonden,
meldden Ierse media. Het Tuam
Mother and Baby Home werd ge
rund door de zusterorde Bons Se-
cours. Afgelopen dagen hebben
de aanwijzingen zich opgestapeld
dat de kinderen van ongehuwde
moeders die er na hun geboorte
verbleven in afwachting van adop
tie, slecht werden verzorgd. De
overleden kinderen zouden teke
nen vertonen van ondervoeding
en verwaarlozing. Ook vielen ze
ten prooi aan ziektes.
Tiananmen: China kiest eigen
door onze redactie buitenland
I De Tankman dwingt de tanks te stoppen. De voorste tank probeert langs de man te rijden, maar hij gaat ook opzij om de weg te versperren. Wat er met
de moedige Chinees is gebeurd, blijft een mysterie, foto Magnum Photos/HH
In het voorjaar van 1989 werd het
Plein van de Hemelse Vrede in Peking
bezet. In een maand groeide het aan
tal hoopvolle studenten op het plein
tot 50.000.
door onze correspondent
Joost Bosman
MOSKOU - Hoe zal Vladimir Poetin
zich voelen, als hij vrijdag de 70-ja-
rige herdenking van D-Day op de
stranden van Normandië bijwoont?
Gaat hij er met lood in de schoe
nen naartoe? Zal hij zich zitten ver
bijten, omdat hij zich als een paria
behandeld voelt?
De Russische president
uitnodigen om herdenking
van D-Day bij te wonen,
vindt niet iedereen handig
