om niet te vallen
Mislukte scheidingen
66 Met het greenteam
om je heen, kan
er niets gebeuren.
Zij vangen je
altijd op
JL
4 GEZOND
DENKWIJZER
Hoe kan het dat iemand die ja
renlang een relatie met een an
der heeft gehad, en zelfs een ta
melijk gelukkige, vanaf een schei
ding gewoonweg ontkent zich
ooit tot die ander aangetrokken
te hebben gevoeld. Of ontkent
ooit van die ander gehouden te
hebben?
Ik heb, zowel in mijn praktijk als
in mijn vrienden- en kennissen
kring, vaak te maken met situa
ties waarin deze vraag speelt En
iemand om antwoord vraagt
maar dat zelden of nooit krijgt.
Enige tijd geleden werd ik gecon
sulteerd door een moeder, al eni
ge tijd gescheiden, en haar 20-jari-
ge zoon omdat het tussen hen bei
den, met name sedert de schei
ding, uiterst moeizaam ging. In
een van de gesprekken vroeg de
zoon aan haar: „Maar je hebt toch
ooit van papa gehouden, toch?"
„Daar geef ik geen antwoord op",
reageerde de moeder. „Maar ik
wil dat je wel antwoord geeft",
hield de zoon aan. „Hielden jullie
nog van elkaar toen jullie mij kre
gen of in ieder geval toen jullie
mij verwekten? Dat is voor mij be
langrijk om te weten."
Er viel een krampachtige stilte.
„Ik heb besloten", zei de moeder
toen, „dat ik geen positieve gevoe
lens voor hem heb en ook nooit
heb gehad. Daar moet je het mee
doen." Maar uit wat ze daar eer
der over had verteld en wat ze
daarover later nog zou vertellen
bleek dat het laatste - 'ik heb
nooit positieve gevoelens voor
hem gehad' - een emotionele leu
gen was.
De filosoof Friedrich Nietzsche
noemde zulke leugens 'levensleu
gens uit noodzaak'. Met dat 'le
vensleugen' ben ik het eens, niet
met het 'uit noodzaak'. Niet al
leen zijn zulke leugens te vermij
den, ze kunnen ook beter verme
den worden.
Een belangrijke reden waarom
mensen in scheidingssituaties
hun toevlucht tot zo'n leugen ne
men, is dat het een vorm van ge-
voelspijn-bestrijding is. Een schei
ding is nu eenmaal gemakkelijker
te verwerken als je de persoon
waarvan je gescheiden bent zijn
of haar emotionele waarde voor
jou zo veel mogelijk ontneemt.
Niet alleen in het heden maar
ook in het verleden. Alleen, daar
mee maak je wel de weg vrij
voor agressie en bedrog jegens en
vernedering van de ander. Agres
sie door de ander in alles zo veel
mogelijk dwars te zitten. Bedrog
door bij de boedelscheiding ge
meenschappelijke bezittingen of
geld weg te sluizen. Vernedering
door aan de kinderen voorname
lijk negatieve uitspraken over de
ander te doen.
Of, ook geen uitzondering, door
verwerpelijke roddels over de an
der te verspreiden, zoals vermoe
dens van seksueel misbruik of
mishandeling van de kinderen.
Elke scheiding is een echec, een
mislukking. Maar wel een misluk
king die je onnodig groter maakt
als je tegen jezelf, je kinderen en
de buitenwereld onwaarheid
spreekt over wat je in positieve
zin ooit voor elkaar hebt bete
kend.
Vallen kan, vooral op oudere
leeftijd, dramatische gevolgen
hebben. De Sint Maartenskli
niek organiseert valtrainingen
ter preventie. „Ik ben veel be
wuster gaan lopen. Terwijl ik in
het begin op de hindernisbaan
achter het stoepje bleef staan
omdat ik er niet over durfde."
Jullie zijn geen van allen in
dienst geweest, maar je moeder
zit nu in dienst. Dat ga ik van
avond aan mijn kinderen vertel
len", lacht Gerda Laarberg, refe
rerend aan de valtraining die
best zwaar is. Zij heeft reuma
en is verschillende keren flink
gevallen. De angst dat dit weer gebeurt, is
ongemerkt een 'beetje in haar hoofd gaan
zitten'. Intussen werd ze door de reuma
ook steeds stijver. Daarom was ze blij dat
ze werd doorverwezen naar deze cursus
waar ze leert haar valangst te hanteren.
In de gymzaal van de Sint Maartenskliniek,
een ziekenhuis gespecialiseerd in houding
en beweging, heerst een vrolijke stem
ming. Op stoeltjes zitten 8 dames van be
gin 50 tot over de 80 in afwachting van
hun oefening op de mat.
Vijf weken achter elkaar komen ze twee
dagdelen bij elkaar voor een intensief pro
gramma over vallen en vooral hoe niet te
vallen. Een voor een komen ze naar voren
om een valoefening te doen op de dikke,
zware mat die in het midden ligt.
Mits het gaat, want niet iedereen kan alle
oefeningen doen. Om gebroken heupen te
voorkomen, hebben ze heupbeschermers
om. Naast de mat staan drie begeleiders in
groene T-shirts: het zogenaamde green
team. „Soms zijn mensen heel erg bang",
legt fysiotherapeute en zorgpadcoördina-
tor Corine Bernts uit. „Maar met het green
team om je heen, kan er niets gebeuren. Zij
vangen je altijd op."
Fysiotherapeute Jenneke van der Linden
doet voor wat een 'goede val' is. De kunst
is dat zo te doen dat de schade, mocht het
in het echt gebeuren, zo klein mogelijk is.
„Je maakt je zo rond mogelijk, kin op de
borst. Zorg ervoor dat je niet op je arm of
elleboog valt." Cor van der Zee kruipt de
mat op om een voorwaartse val te doen. Ze
maakt zich rond, doet volgens instructie
haar kin op de borst en maakt zich klein.
„Wauw, soepel, mooi", klinkt het vanaf de
stoeltjes. „Mevrouw van der Zee, die doet
ook mee", kaatst ze terug.
Ze heeft al dertig jaar reuma. Vorig jaar viel
ze tijdens een dagje uit in Düsseldorf en
raakte haar vinger uit de kom. Dankzij de
ze training heeft ze minder moeite met op
staan en gaat het lopen haar beter af. De
valtrainingen van de Sint Maartenskliniek
bestaan sinds 2000. Ze zijn begonnen als
trainingen voor gezonde ouderen. Uit we
tenschappelijk onderzoek blijkt dat ze effi
ciënt zijn. Mensen die een valtraining heb
ben gedaan, vallen nadien ongeveer 50 pro
cent minder, blijkt onder meer uit onder
zoek van de afdeling Research van de Sint
Maartenskliniek.
Vandaag is er een speciale training voor
mensen met osteoporose en reumatoïde ar
tritis. Osteoporose is een kwaal die de bot
ten aantast waardoor ze makkelijker bre
ken. Dat deze groep uit voornamelijk vrou
wen bestaat, is geen toeval vertelt Bernts.
Onder andere doordat de hormoonhuis-
René Diekstra
René Diekstra is professor in de psy
chologie.
door Moniek Hüsken
Vallen
Corine Bernts
