ié Geen hele erge
ruzies, maar het is
onvermijdelijk met
zo veel mensen zo
dicht op elkaar
4 BINNENLAND
OPVANG ILLEGALEN
Opnieuw gaat een opvangplek voor
dakloze illegalen dicht. De meesten
hebben hun biezen al gepakt.
JK
mma
EP-
AMSTERDAM - Het gaat 'wel oké'
met hen, zegt Mukhtaar, een
24-jarige uitgeprocedeerde asiel
zoeker uit Somalië. Maar waar
waar hij nu is, wil hij over de tele
foon niet zeggen. Een langer ge
sprek ziet hij ook niet meer zit
ten.
Hoe 'wel oké' kun je zijn als je al
vijfjaar met je spaarzame bezittin
gen door Nederland sjouwt? En
net weer gedwongen een opvang
plek hebt moeten verlaten? Mor
gen sluit de Amsterdamse burge
meester Van der Laan de Vlucht-
haven, een voormalige gevange
nis die sinds december is ge
bruikt als gemeentelijke opvang
plek voor uitgeprocedeerde vreem
delingen: illegalen.
Deze krant volgde Mukhtaar de af
gelopen anderhalfjaar. Vanaf sep
tember 2012, toen een groep van
honderd migranten zichzelf zicht
baar maakte door een tenten
kamp op te zetten aan de Notweg
in Amsterdam. Nadat de politie
het kamp had ontruimd, bleven
ze bij elkaar en sliepen ze achter
eenvolgens in een gekraakte kerk,
een flat en een kantoor.
Het is een groep van voorname
lijk Afrikanen: Somaliërs, Sudane-
zen. Hutjemutje, in armetierige
omstandigheden, vaak zonder
goed sanitair, afhankelijk van de
buurt voor eten. Zo kwam het pro
bleem van de duizenden dakloze
illegalen in Nederland weer op de
politieke agenda. Uiteindelijk be
landde een deel van de groep in
de Vluchthaven, waar de gemeen
te Amsterdam ervoor zorgde dat
ze bed, bad en brood hadden.
Ze zorgde ook voor Mukhtaar. De
ze krant publiceerde een jaar gele
den een groot verhaal over hem.
Vijfjaar geleden vluchtte hij uit
het gewelddadige Somalië naar
Nederland. Naar zijn zeggen om
dat de terreurgroep Al-Shabaab
(bekend van de moordpartij in
het winkelcentrum in Nairobi)
achter hem aan zat. Zijn ouders le
ven niet meer. Nadat hij drie jaar
in asielzoekerscentra had ge
woond, kreeg hij geen verblijfsver
gunning en moest hij terug naar
Somalië.
Teruggaan wil Mukhtaar wel,
maar nu nog niet. Hij vindt Soma
lië nog te gevaarlijk. Vanaf dat mo
ment is hij illegaal in Nederland.
Hij krijgt medische klachten, in
zijn hoofd stapelen de problemen
zich op. Maar lang houdt hij
hoop. „Ik wil geen vluchteling
zijn, uiteindelijk wil ik terug naar
mijn eigen land. Maar geef ons in
de tussentijd een normaal leven
in Nederland."
Met het verglijden van de maan
den, als blijkt dat alle publiciteit
rond de groep niet leidt tot een
oplossing, vervliegt zijn hoop en
wordt hij minder spraakzaam.
En nu, nu de zoveelste opvang
gaat sluiten, lijkt hij er klaar mee.
Hij is niet op de afgesproken tijd
op de afgesproken plek: de omstre
den Vluchthaven, waar de asiel
zoekers slapen in cellen, maar dan
met de deur open.
Mukhtaar heeft de sluiting niet af
gewacht. Net zoals veel van de an
dere 125 bewoners, zijn lotgeno
ten. Een beveiligingsbeambte van
het pand, afgelopen woensdag:
„Er gaan hier nu veel mensen
weg. Ze zeggen dat ze weer terug
komen, maar ze hebben allemaal
volle tassen bij zich, dus ik denk
van niet."
Zo verdwijnen de uitgeprocedeer-
den weer waar veel van hen am
derhalfjaar geleden ook verble
ven: in de duistere krochten van
de Nederlandse maatschappij. On
gezien en onbekend.
Daarmee lijkt een experiment
van burgemeester Van der Laan
en staatssecretaris Teeven mis
lukt. Zij boden de vreemdelingen
door de gemeente georganiseerde
opvang in de hoop dat zij daar tot
rust zouden komen én zouden
gaan werken aan de terugkeer
naar hun land van herkomst.
Maar dat lijkt maar in een paar ge
vallen gelukt. Omdat ze niet te
rug kunnen, zeggen de vluchtelin
gen. Omdat ze niet terug willen,
zegt Teeven. Van der Laan wil
nog wel enkele mensen langer op
vang geven: een groep van vijftig
die medische zorg nodig heeft en
een groep die misschien wel te
rug wil, maar twijfelt door de
druk van de rest van de groep.
De rest verdwijnt. Maar waarheen
nu weer? Er zijn nog twee andere
gekraakte panden waar grote groe
pen asielzoekers wonen in Am
sterdam. Het ene, een oud kan
toorpand dat nu de Vluchtmarkt
wordt genoemd, moet bijna weer
dicht. De ander, de Vluchtgarage,
zit al tjokvol. In de gekraakte kan
toren en winkeltjes in de aftandse
parkeergarage in De Bijlmer
slaapt een bonte mengeling aan
asielzoekers en daklozen.
„Hier is echt geen plek meer voor
nog zeventig man", zegt Kamal
uit Mauretanië. Hij heeft wel een
verblijfsvergunning, maar geen
huis en slaapt nu in het kantoor
tje waar ooit 'Multi Care
Cash/Carry' zat. De ramen zijn
dichtgetimmerd, net zoals bij de
videotheek die ernaast zat. Op de
muren staat graffiti: 'Wij zijn
hier'. En: 'Geen mens is illegaal'.
Zeventig mensen erbij? Er is nu al
best vaak ruzie onderling. „Geen
hele erge ruzies, maar het is onver
mijdelijk met zo veel mensen zo
dicht op elkaar."
Mensen die de hele dag weinig an
ders te doen hebben dan wachten
op de toekomst.
De bewoners van de Vluchtha
ven, waar rust en regelmaat heer
sten, en stromend water en elek
triciteit waren, spanden nog een
kort geding aan tegen de gemeen
te. De eis om de voormalige ge
vangenis langer open te houden
werd woensdag afgewezen.
Het stort hen weer in de chaos
van het illegalenbestaan zoals in
de Vluchtgarage. In die parkeerga
rage zit ook nog een gospelkerk:
het Redemption Faith Ministry.
Elke laatste vrijdag van de maand
is er een 'all night prayer session'.
Dat zou vandaag weieens goed uit
kunnen komen.
Naar de volgende krocht
door Cyril Rosman
Kamal, bewoner Vluchtgarage
De Vluchtgarage in Amsterdam Zuidoost, een van de panden waar uitgeprocedeerde asielzoekers zich hebben gevestigd nu de Vluchthaven in de hoofdstad de deuren sluit, foto Herman Wouters/HH
