36 ZEELAND
VAARWEGINSPECTIE
De ANWB checkt iedere twee jaar of de
vaarwegen nog wel lopen zoals ze op de kaart
staan. En dat nalopen blijkt nogal eens nodig.
Bootschoenen, check! Zonne-
brandcreme factor 50, check!
Petje, check! Windjack, check!
John Meijers en Eelco Piena
gooien de touwen van het zeil
jacht los van de passantenstei
ger en varen rustig het haven
kanaal uit. De Dikke Toren, al ruim vijf eeu
wen het trouwe baken van zeelui, laat zich nog
lang nadat we Zierikzee achter ons hebben ge
laten, zien.
De korte golven op de Oosterschelde hebben
hun witte kraag opgezet. „Al 23 knopen. Dat is
een dikke vijf', wijst Meijers op de windsnel-
heidsmeter. De Winddancer beweegt er lustig
op los en dwingt onverwachte pasjes af bij wie
zich niet stevig vasthoudt. „De weg is slecht op
dit stuk", grinnikt Piena wanneer hij opstaat
om de verrekijker er bij te pakken.
Meijers stuurt zijn boot soepeitjes links langs
boei R36-H1. Een scheidingston op de kruising
van twee vaarwateren, de Roompot en de Ham
men. „Die ligt nog keurig op z'n plaats", stelt
Piena vast met een blik op de I-pad. „Wij gaan
de Hammen in." Het kleine computerscherm
toont de route op de waterkaart die de Wind
dancer vaart. Met het ingebouwde gps-systeem
valt de positie van de boot redelijk nauwkeurig
af te lezen. Dat is waarom de adviseurs van de
ANWB hun rondje doen. Anderhalve week
zijn ze onderweg. Begonnen in Hellevoetsluis
op de Grevelingen, via de Krammer en het Vol
kerak naar het oostelijk deel van de Ooster
schelde, het Kanaal door Zuid-Beveland de
Westerschelde op en zo ook weer terug naar
het stuk westelijk van de Zeelandbrug. Ze va
ren alle boeien langs en controleren of de ge
markeerde vaarroutes in de praktijk nog klop
pen met wat op de kaart staat aangegeven. Dat
doen ze om de twee jaar, door het hele land.
Hun waarnemingen worden gelegd naast de of
ficiële gegevens van vaarwegbeheerders en de
praktijkervaringen van watersporters.
Piena vouwt de Westerschelde uit op het tafel
tje in de kuip. Met blauwe balpen is daar al
H In de Schaar van Waarde tot aan het
Nauw van Bath is een nieuwe
vaargeul ontstaan, die ook al is
voorzien van betonning. Dat staat
dus nog niet op deze kaart
flink wat op bijgekalkt en geschreven. „In de
Schaar van Waarde tot aan het Nauw van Bath
is een nieuwe vaargeul ontstaan, die ook al is
voorzien van betonning. Dat staat dus nog niet
op deze kaart." Van alle wijzigingen die de
ANWB-adviseurs zo noteren, wordt later met
ouderwets knip- en plakwerk een modelkaart
gemaakt. „Dat werkt nog altijd beter dan digi
taal", zegt Piena. „We zijn wel bezig een databa
se op te zetten, maar dat is nogal een klus. En
dat betekent dys hoge kosten en maakt alles
weer duurder." Het papieren kaartmodel gaat,
voorzien van de nodige pijlen en notities in de
kantlijn, naar de cartograaf. Eind januari, voor
dat de eerste watersportbeurzen beginnen,
moet de nieuwe wateratlas Zeeland in de
schappen liggen. Voor 18 euro. Flink goedkoper
dan de kaarten van de hydrografische dienst,
die voor 11 euro méér over de toonbank gaan.
En dan heb je slechts één deel van de Zeeuwse
vaarwegen. Wie alle hydrografische vaarkaar
ten van de provincie aan boord wil hebben,
moet nog drie delen kopen. Het belangrijkste
verschil, aldus Piena: „Ze zitten in mappen, die
van ons kan je uitvouwen. Maar ze zijn van de
overheid en sommige mensen geven daar nu
eenmaal de voorkeur aan..."
En dan heb je nog het type watersporter dat
met een landkaart op pad gaat. „Echt onverant
woord", roept Piena uit. „Daar staat niet op hoe
diep het hier is, bijvoorbeeld. Mis je een tonne
tje, dan is de kans vrij groot dat je vastloopt en
de KNRM weer mag opdraven. Maar dat zijn
dan meestal wel motorboten. Ik kan met niet
voorstellen dat zeilers dergelijke risico's ne
men. Die zijn veel bewuster bezig met hun
hobby."
Het is verbazingwekkend hoeveel er in twee
jaar tijd kan veranderen op een vaarroute, ver
telt Piena. „Trailerhellingen die zijn wegge
haald, verhoogde bruggen, nieuwe aanlegplaat
sen. En soms komen er ook routes bij. Bij Den
Bosch zijn ze een bypass rond de stad aan het
graven. In Groningen wordt volop geïnvesteerd
in de watersport en is een compleet nieuw ge
bied ontstaan." Meijers: „Ze kopen daar ge
woon een paar boeren uit en graven een kanaal
dwars door de oude akkers."
Friesland staat nog altijd te boek als dé wa
tersportprovincie bij uitstek. Vóór Zee
land. Piena: „Je hebt daar meren, dorpjes,
kanaaltjes. Heel leuk en gezellig om een rondje
te doen." „Maar Zeeland is weer veel diverser",
zegt Meijers verliefd. „Het Veerse Meer is rede
lijk beschut. Ga je de Oosterschelde op, dan
heb je te maken met de kenmerken van een
open vaarwater: getij en wind. Dat geeft wel
een extra dimensie. Je hebt ook een robustere
boot nodig dan in Friesland.
De Heerenkeet, Schelphoek en Plompe Toren
glijden langs stuurboord voorbij. Aan de linker
kant is een witte schelpenberg alles wat bij
hoog water nog boven steekt van de Roggen-
plaat. Volgens de huidige kaart zou de ondiep
te bij vloed in z'n geheel onderlopen. „Klopt
dus niet meer", noteert Piena. De mannen van
ANWB zijn benieuwd of de Roggenplaat bij
Burghsluis al gerond mag worden. Augustus vo
rig jaar liet Natuurmonumenten weten te wil
len meewerken aan het openstellen van het
Oliegeultje. Die route ging jaren geleden op
slot, ter bescherming van de zeehondenpopula
tie in die hoek. „Terwijl ze verderop ook op de
plaat liggen en daar mag je wel gewoon langs
varen. Ridicuul natuurlijk!", vat Piena nog
maar eens bondig samen hoe watersporters te
gen die maategel aankijken.
Op de kaart doorsnijdt een rijtje gele tonnen
het vaarwater. Dat betekent zoveel als: einde
weg, omdraaien! Meijers klimt op het bankje
achter zijn roer. Hij ziet wel iets geels in de ver
te, maar dat lijkt de veiligheidslijn voor de
stormvloedkering te zijn. Een vertekend beeld,
blijkt al gauw. Meer in de buurt van Burghsluis
dobbert het dwingend geel duidelijk over
dwars in de golven.
De schipper zucht. „Er zit maar één ding op:
omdraaien en dan langs de andere kant terug
varen. Dat stuk moeten we ook nog doen."
Kunnen we wel mooi controleren of we het
net goed hebben gedaan..."
Van boei tot boei,
zoek de verschillen
door Marcel Modde
Eelco Piena, watersportadviseur ANWB
19
