A
Dijksma investeert in onderzoek eierabortus
BINNENLAND 5
De superheffing
bedraagt bijna
8000 euro per
melkveebedrijf.
Boeren vinden de
boete 'zondegeld'.
DEN HAAG - Melkveehouder en
boerenvoorman Dirk Jan Schoon-
man uit Brummen is dit jaar keu
rig binnen zijn melkquotum ge
bleven. Hij heeft 350.000 kilo
melk geleverd aan FrieslandCam-
pina en daarmee basta. De voorzit
ter van de Nederlandse Melkvee
houders Vakbond (NMV) is een
van de weinigen. Veel Nederland
se boeren krijgen te maken met
de superheffing.
Neem bijvoorbeeld zijn collega
Cees Romijn, voorzitter van de
sectie melkveehouderij bij LTO-
Nederland. Die moet rekening
houden met een forse boete.
„Mijn quotum is 800.000 kilo.
We zijn daar vorig jaar ongeveer
70.000 kilo overheen gegaan."
Voor elke te veel geproduceerde
kilo melk moet een boete van
28 cent worden betaald. De zakja-
panner rekent voor dat Romijn
een kleine 20.000 euro moet aftik
ken. Die boete zal hij niet, zoals
sommigen veronderstellen, la
chend betalen. „Het is zondegeld.
De melkveehouders die de boete
voor lief nemen, kunnen niet an-
fef,J
li
ders. Onze sector is een supertan
ker. Die stuur je niet zomaar even
bij."
De 17.000 Nederlandse melkvee
houders moeten dit najaar het re
cordbedrag van 132 miljoen euro
aan superheffing ophoesten. In de
jaargang 2013/2014, die op 31
maart eindigde, werd door de Ne
derlandse boeren ongeveer 4 pro
cent boven het nationale quotum
gemolken. Gemiddeld komt dat
per melkveehouder op een boete
van een kleine 8000 euro.
De Nederlandse melkveehouders
zijn op 1 april begonnen aan het
laatste jaar van de quotering, die
in 1984 voor de Europese Unie
werd ingesteld om een einde te
maken aan de boterberg en de
melkplas. Ook dit jaar ziet het er
naar uit dat er fors boven het quo
tum zal worden gemolken. De
spreekwoordelijke tanker van Ro
mijn koerst namelijk af op de pe
riode na 31 maart 2015.
Op 1 april volgend jaar vervalt de
beperking van de melkproductie.
Nederland is dan, net als andere
landen, overgeleverd aan de tucht
van de wereldmarkt. Dat biedt de
sector grote kansen, daar is ieder
een het over eens. De wereldbe
volking groeit met enkele miljar
den en 'die mensen willen meer
zuivel en vlees in plaats van rijst',
zegt Romijn. Veel van de Neder
landse melk gaat bijvoorbeeld als
babymelkpoeder naar China. Of
als kaas naar Rusland. „Dat is een
geweldige kans, maar ook een risi
co", beaamt Romijn. „Kijk naar de
huidige crisis daar. Dat heeft met
een zijn weerslag op de export."
De afgelopen jaren steeg de melk
prijs die de melkveehouders per
100 kilo kregen van iets boven de
35 euro naar bijna 45 euro. Omdat
de vraag uit de opkomende lan
den zo enorm is toegenomen. De
laatste weken is de melkprijs
weer iets gedaald. Er wordt nu
rond 42 euro per 100 kilo betaald.
Veel melkveehouders hebben de
laatste jaren nieuwe en vooral gro
tere stallen gebouwd om in te spe
len op de groeiende vraag op de
wereldmarkt. Ze hebben extra
koeien in productie genomen; het
duurt even voordat een vaars
melk produceert. Dat is de belang
rijkste reden van de huidige over
schrijding van het quotum.
Schoonman: „Je hebt immers
geen melkgevende koe in een dag.
Diezelfde boeren houden nu na af
trek van de superheffing 10 tot 12
cent over per liter. En geloof me,
dat is een verliespost. Dat hou je
niet lang vol, zeker ook omdat de
voerprijzen eveneens hoog zijn."
De voorzitter van de NMV heeft
besloten buiten die race naar
groot-groter-grootst te blijven.
„Ik ben met mijn vijftig koeien en
35 hectare tegenwoordig een klei
ne boer. De gemiddelde boer
heeft zo'n tachtig koeien." Daar
zit Romijn iets boven. „Ik heb
honderd koeien en er is plaats in
mijn stal voor honderdtwintig."
De melkveehouders kijken met ar
gusogen naar Brussel, waar wordt
onderhandeld over een 'zachte
landing', waarbij de superheffing
iets kleiner wordt door een reken-
truc met het vetgehalte in de
melk.
Alleen al in Nederland worden
per jaar 45 miljoen haantjes ge
dood, omdat ze geen eieren kun
nen leggen. Omdat ze ook niet
snel genoeg groeien om het ge
wicht van een vleeskip te berei
ken, zijn ze economisch gezien
waardeloos. Daarom worden ze
vergast, waarna ze in veevoer be
landen of als maaltje dienen voor
dierentuindieren.
Omdat het doden van zo veel die
ren omstreden is, wordt al jaren
naar een oplossing gezocht. Die
lijkt nu in zicht. Het Leidse be
drijf In Ovo heeft een nieuwe me
thode ontwikkeld om in een be
broed ei te kijken om te zien of er
een hennetje of een haantje in
zit. „Aan de hand van biochemi
sche stoffen die van nature in een
ei zitten, kunnen wij zien of er
een haantjes- of hennetjesem
bryo in zit", verklaart Wil Stutter-
heim van In Ovo, dat in 2011 be
gon als studentenbedrijfje. „Uit
elk afzonderlijk ei nemen we een
monster, dat wordt geanalyseerd."
Dat klinkt ingewikkeld, met 90
miljoen eieren per jaar, maar in
de toekomst is het proces hele
maal te automatiseren, zegt Stut-
terheim. Binnen'twee jaar moet
de uitvinding klaar zijn voor ge
bruik. Het Rathenau Instituut,
dat voor Dijksma onderzoek deed
naar alternatieven voor het doden
van de haantjes, ziet het kijken in
het ei als de beste oplossing. De
kuikenbroeders en pluimveehou
ders hebben beloofd in de tech
niek gaan investeren, mits uit het
onderzoek inderdaad blijkt dat
die goed werkt. Er moet ook nog
een bestemming worden gevon
den voor de half uitgebroede eie
ren. Pas na negen dagen in de
broedmachine kunnen de haan
tjeseieren worden geselecteerd.
Dan kan er geen omelet meer van
worden gebakken; het embryo
heeft dan al ogen en een snavel
tje. Volgens onderzoekers van de
Wageningen Universiteit voelt
het dan echter nog geen pijn.
miawiwiiiM
12 dagen
Makarska rivièra
Dubrovnik
10 dagen het groene hart
van Slovenië
8 dagen
Boedapest en omgeving
10 dagen
Porec Istrië
5 dagen Moezel,
Trier en Koblenz
mm
WOENSDAG 28 MEI 2014
Boer neemt melkboete voor lief
door Wilko Voordouw
UI
I
I Dirk Jan Schoonman: „Ik ben met mijn vijftig koeien tegenwoordig een kleine boer." foto Luuk van der Lee/HH
door Annemieke van Dongen
DEN HAAG - Jaarlijks worden miljoe
nen haantjes vergast zodra ze uit
hun ei kruipen. Staatssecretaris
Sharon Dijksma (Economische Za
ken) trekt 350.000 euro uit voor
een techniek die dit moet voorko
men.
Vertrekdata: 23,30juni
7,14,21, 28 juli/4,11,18, 25 aug/
1,8,15,22,29 sept/ 6,13 okt
Vertrekdata
9juni/21 juli/4 aug/
1,29 sept
Vertrekdata: 9,16, 23,30juni
7,14, 21 juli/25 aug/1, 8,15,
22, 9 sept 6,13 okt
Vertrekdata:
16juni14 juli/II aug
8sept6 okt
Brochure en (0318) 58 09 58
boekingen: Www.bolderman.nl
Reizen zijn inclusief hotelovernachtingen o.b.v
halfpension, comfortclass touringcar en afscheidsbuffet.
Vertrekdata:
16 juni 7, 28 juli 18 aug
8,29 sept
Bij Bolderman
aanbetalen niet verplicht!
