eni veroordeelden is bittere noodzaak
SPECTRUM 15
-sar
menleving en kan op heel kleine
schaal, af en toe, leiden tot een net
iets betere wereld. Een humane beje
gening is bovendien een kwestie van
beschaving. Het is niet zo moeilijk fat
soenlijk om te gaan met de aardige
buurman of de vriendelijke leerkracht
van zoon of dochter. Beschaving
toont zich juist als fatsoen moeilijk is
op te brengen, omdat degene die als
mens aanspraak maakt op een huma
ne bejegening, zelf iets vreselijks
heeft gedaan.
Daarmee overtuig ik niet iedereen.
Dat besefik. Daarom kies ik nog een
andere invalshoek. Ik ben er na al die
tijd als strafrechtadvocaat namelijk
ook van overtuigd dat een ieder - ook
u en ik - vandaag of morgen kan wor
den opgepakt en kan worden veroor
deeld, terecht of onterecht. Ik vraag u
om zich te concentreren op het woord
je 'onterecht'. In het strafrecht wor
den namelijk dagelijks fouten ge
maakt. Dat kan niet anders: bij de poli
tie, bij het Openbaar Ministerie, in de
advocatuur en in de rechtspraak wer
ken mensen - en die maken nu een
maal fouten. Elke werkdag staan hon
derden mensen in Nederland terecht.
Dat betekent dat het onvermijdelijk is
dat elke dag mensen ten onrechte wor
den veroordeeld, voor iets dat zij niet
hebben gedaan. Het is ondenkbaar dat
al de mensen die in de strafrechtsple
ging werken dag in dag uit foutloos
Het is onvermijdelijk
dat elke dag mensen
ten onrechte worden
veroordeeld
werken. En zodra een fout wordt ge
maakt, dreigt het gevaar van een onte
rechte veroordeling.
Soms gaat het om iets kleins, maar de
bekendste zaken van onterechte ver
oordelingen hebben betrekking op le
vensdelicten. U kent die zaken uit de
media: de Puttense moordzaak, de
zaak van Lucia de Berk, de zaak van
de Schiedammer parkmoord. Het zijn
zaken waarin de emoties vanaf het al
lereerste moment hoog zijn opgelo
pen. En door die emoties kan het
zicht op de waarheid nog wel eens ver
troebeld raken. Dat kan ook u morgen
of overmorgen overkomen, geheel ten
onrechte natuurlijk.
Waar het mij om gaat, is dat een hu
mane bejegening ook noodzakelijk is
omdat we voortdurend moeten besef
fen dat de strafrechtspleging mensen
werk is - en dat er dus ten onrechte
mensen worden veroordeeld. Niet ie
dereen die in de gevangenis zit, is een
boef.
In dat verband is er een parallel te
trekken met het verhaal van lob. Dat
gaat in de kern toch ook om het lijden
van de onschuldige. Job, een vroom,
onschuldig en rechtschapen man, ver
liest al zijn bezittingen. Hij wordt
ziek, hij wordt getroffen door ramp
spoed. Hem wordt voorgehouden dat
zijn lijden het gevolg is van een slech
te levenswijze. Dat is namelijk het tra
ditionele standpunt: straf krijg je voor
je zonden. Het verhaal van Job leert
dat die traditionele visie niet per defi
nitie juist is. Soms komt het ongeluk
op je af, zonder dat je schuld hebt.
Dan is de onschuldige misschien blij
als hij door een goede advocaat wordt
bijgestaan. Die onschuldige verdient
het op een fatsoenlijke manier door
de samenleving, door de rechter, in
de gevangenis te worden behandeld.
ZATERDAG 24 MEI 2014
illustratie Censuur
