Verrassend
Madeira
inn minHpr' Europa, het
Vdll llllllUei kan ons niet
echt schelen
PW'ers zijn stil van verlies
fmrrmi
SCHEVENINGEN - Als de exitpoll
om half tien op het scherm ver
schijnt, is er even een ijzige stilte
in het kleine en ietwat smoezeli
ge café Nelson in Scheveningen.
De PW-politici zien dat hun par
tij twee zetels inlevert: van vijf
naar drie. Niet bepaald de victorie
die Kamerlid Dion Graus even
daarvoor nog voorspelt: „We ha
len minimaal vijf zetels, mis
schien zes. De grootste worden
zou een goed signaal zijn."
De poll gooit roet in het eten. Par
tijleider Geert Wilders zou zich
pas laat op de avond laten zien.
De PW'ers wachten geduldig op
hem. Met de pers praten ze tot
die tijd niet. Het is de vraag hoe
Wilders dit verlies straks ver
koopt. En gaat hij opnieuw voor
ophef zorgen met zijn toespraak,
zoals na de gemeenteraadsverkie
zingen in maart?
De belangrijkste opgave voor de
PW is mislukt: eigen kiezers mo
biliseren die doorgaans meer dan
anderen geneigd zijn thuis te blij
ven. Nu stevent de partij af op de
derde nederlaag op rij. De PW
mag overigens nog wel enige
hoop koesteren op een zetel extra
door de 'gordijnbonus'. De exit
poll is gebaseerd op antwoorden
van mensen die zojuist gestemd
hebben op de vraag welk vakje ze
rood gekleurd hebben. Het is de
De grootste
worden, zou
een goed
signaal zijn
geweest
vraag of zij eerlijk 'PW' hebben
gezegd.
Verlies - of zelfs consolidatie - is
niet wat Wilders wilde. Waar
veel andere partijen deze verkie
zingen als tweederangs beschou
wen, is het voor de PW menens.
Een machtige PW vergroot de
kans op een grote, pan-Europese
anticlub in het Europees Parle
ment. Daarbij zou een ruime over
winning Wilders ook steunen na
zijn omstreden uitspraken over
minder Marokkanen. Zoals een in
sider eerder zei: „Goede peilingen
en verkiezingssucces zijn het eni
ge houvast voor Wilders."
Dat houvast komt er nu niet. Dus
is het de vraag of Wilders rust in
de tent kan houden. Intussen
wacht de volgende zware taak: er
moeten minstens zes gelijkge
stemde partijen gevonden wor
den om samen een fractie te kun
nen vormen in Europa. Want het
'monster Brussel' temmen gaat
niet lukken in z'n eentje.
Was 2009 al een dieptepunt in de
opkomst, gisteren zag het ernaar
uit dat nog minder mensen de
moeite namen hun keuze te laten
horen. Uiteindelijk leek het op
komstpercentage toch nog over
een te komen met vijfjaar gele
den.
Veelgehoorde klacht: ik weet echt
niet op wie ik moet stemmen. Ik
vind Brussel veel te ingewikkeld.
En: het interesseert me niet.
Politici zijn er de afgelopen we
ken onvoldoende in geslaagd de
kiezers wél in heldere bewoor
ding duidelijk te maken waar het
allemaal om draait - zelfs niet nu
de macht van het Europees Parle
ment groter is dan ooit. Laat staan
dat ze hen enthousiast hebben we
ten te krijgen voor het 'project Eu
ropa'. Dat valt de partijen zelf ook
aan te rekenen: aansprekende lijst
trekkers waren er niet. Ook zorg
de de richtingloze en warrige cam
pagne niet voor de broodnodige
duidelijkheid.
Wie wel de moeite nam om ge
bruik te maken van zijn stem
recht, koos vooral voor Europa.
D66 en CDA - zo wijzen de exit
polls vooralsnog uit - strijden om
de hoogste plek. Zij slaagden er
het beste in hun achterban te mo-
biliseren. Ook protestpartijen met
een duidelijk geluid, SP en
5oPlus, deden het relatief goed.
Premier Mark Rutte voorzag 'een
keerpunt' in de koers van Europa.
Na 22 mei zou 'Brussel' er wel
eens heel anders uit kunnen zien,
voorspelde hij. De vraag is of dat
gebeurt. In Nederland doen voor
al de bij de Europese liberalen aan
gesloten partijen (WD, D66) het
goed, die geen radicale koerswijzi
gingen willen. Zij hebben wel
vaak een doorslaggevende stem
in Brussel. Maar het is nog af
wachten tot zondagavond, als alle
uitslagen binnen zijn, of deze
trend ook in de rest van Europa
zichtbaar zal zijn. Hoewel de pro
testpartijen in de EU-lidstaten in
opmars zijn, wist de PVV van
Geert Wilders de groeiende an
ti-stemming niet te verzilveren.
Hoewel hij goed scoorde in de pei
lingen, bleef zijn achterban ver
moedelijk weg bij de stembus.
Toch is in Nederland de scepsis
toegenomen, zelfs bij de pro-Euro-
pese partijen. Nog niet de helft
van de inwoners denkt dat Neder
land beter af is in de EU. Zelfs
D66-leider Alexander Pechtold
vindt de Europese Unie voorlopig
wel even groot genoeg. Een plei
dooi voor méér macht naar Brus
sel, is nu vloeken in de kerk.
De redenen voor de argwaan lig
gen voor de hand: de economi
sche crisis heeft het vertrouwen
weggenomen dat Europa grote
problemen als massawerkloos
heid, begrotingstekorten en faillie
te banken het hoofd kan bieden.
Het Europees Parlement bleek
daarin al helemaal geen factor
van belang. Het prille economi
sche herstel lijkt daarin voorals
nog geen kentering te brengen.
VRIJDAG 23 MEI 2014
itenfonds.
madeira islands
Bij Kras zijn uiteraard de vliegreis, het hotel,
het ontbijt, de transfers én de reisleiding inbegrepen!
Hotel Vila Galé Santa Cruz****
8-/22-daagse zonvakantie Santa Cruz
Luxe hotel direct aan zee
Zwembad, wellnesscenter en gratis wifi
Klantbeoordeling 8,3
Zie: Kras.nl/31105
Hotel Calheta Beach****
8-/22-daagse zonvakantie Calheta
Eco-hotel aan het zandstrand
2 restaurants, een sauna en 2 zwembaden
Klantbeoordeling 8,2
Zie: Kras.nl/23704
Melia Madeira Mare*****
8-/22-daagse zonvakantie Funchat
Nieuw bij Kras
Luxe hotel nabij het kiezelstrand
Zwembad, een restaurant en gratis wifi
Zie: Kras.nl/31640
8 dagen
v.a.
8 dagen
v.a.
8 dagen
v.a.
PW'ers wachten op Geert Wilders in café Nelson in Scheveningen. foto Phil Nijhuis/HH
door Niels Klaassen
Dion Graus
ANALYSE
EUROPESE VERKIEZINGEN
door Sandra Donker
DEN HAAG - De campagne voor de
Europese verkiezingen was versim
peld tot de vraag: zijn we voor of
tegen Europa? Misschien moet het
cynische antwoord luiden: het kan
ons niet schelen. Ruim zes op de
tien Nederlanders lieten gisteren
verstek gaan bij de stembus.
Veelgehoorde klacht: ik
weet echt niet op wie ik
moet stemmen. Ik vind
Brussel te ingewikkeld
Aansprekende lijsttrekkers
waren er niet. Ook zorgde
de richtingloze campagne
niet voor duidelijkheid
