Als hond en kat
BUITEN 3
Onze Lieve Heer heeft rare kostgangers' - wie zou
het niet af en toe denken bij het regelmatig le
zen van het soms wel heel absurde religieuze ge
drag van de mens. „Onze Lieve Heer denkt dat al heel
lang.peins ik af en toe, als ik naga hoe rooms-katho-
lieke en protestante mensen elkaar in het verleden beje
genden. In de Zak van Zuid Beveland waar ik zelf woon,
manifesteerde zich dat vroeger in heel bijzondere zaken.
Al sinds de reformatie is dit een gemengd gebied, in die
zin dat er protestanten en katholieken door elkaar wo
nen, vooral in het buitengebied. „Twee geloven op één
kussen, daar slaapt de duivel tussen", plachten de pas
toor en de dominee in koor te roepen, en dus bedachten
ze allerlei maatregelen om dat te voorkomen.
In de zeventiende eeuw, de eerste honderd jaar na de re
formatie, waren de verhoudingen tussen de twee ge
loofsgroepen vrij los en ontspannen. Men ging gemoede
lijk met elkaar om, deed zaken met elkaar en men feest
te gezamenlijk. In elk geval in de onze regio. Maar onder
invloed van geestelijken van elders veranderde dat vanaf
de achttiende eeuw. Pastoors uit het superkatholieke
Brabant en dominees uit de Hollanden, soms ook uit
Vlaanderen, waren veel feller dan de Zeeuwen, die zij
nogal slap en veel te vrij in de leer vonden; in elk geval
niet principieel genoeg. Dat moest veranderen. En dat
gebeurde op allerlei manieren. Bijvoorbeeld in de kleder
dracht: katholieke jongens gingen rode kousen dragen
onder de kniebroek, en protestante jongens kregen blau
we kousen. Je kon aan een met tarwe geladen wagen
zien of de eigenaar protestant dan wel katholiek was. De
kleuren van huizen en/of schuren gingen verschillen, et
cetera. Dat alles met het doel om op afstand te kunnen
zien wat voor vlees je in de kuip had. Ook met de tegels
in het interieur was zoiets aan de hand. Een tableau met
een bijbelse voorstelling zag men in een protestants boe
renhuis, een tableau met heiligen en/of een kruisigings-
scene trof je aan in een katholiek huis. Maar de hond en
de kat die vanouds de grote open schouw flankeerden,
liet men ongemoeid. Daar konden zelfs onze scherpslijp-
ende geestelijke voorlieden niets godsdienstigs aan ont
dekken. En dus vinden we nog steeds - in afnemende
mate, helaas - door heel Zeeland en zelfs in de 'gemeng
de' regio's als de Zak en de Zeeuws-Vlaamse gebieden,
schouwen met onze trouwe viervoetige huisdieren op
tegeltableaus. De kat als symbool van huiselijkheid, en
de hond als teken van waakzaamheid en trouw. Alle die
ren op de boerderij hadden een nutsfunctie - werden ge
kocht en verkocht, moesten hard werken (paarden) of
werden geslacht - maar honden en katten hadden naast
hun nut van waken en ongedierte vangen al vanaf vroe
ger tijd tot nu een huiselijkheids- en gezelschapsfunc
tie. Was de verhouding tussen hond en kat vaak (niet al
tijd; een kwestie van aard én jaloezie) slecht, samen vor
men ze een onmisbaar duo dat organiek op elke hoeve,
elk erf thuishoorde en geliefd was en is. Zodanig zelfs
dus, dat ze al eeuwen onze schouw en schoorsteen op
sieren - los van onze aard, gezindheid, geloof en/of
huidskleur. De hond en de kat - meestal in meervoud
aanwezig - behoren zo zeer tot het 'meubilair' van onze
hoeves, dat vrijwel niemand er ooit veel woorden aan
heeft gewijd. Behalve dan in de talloze spreekwoorden
en gezegden die ons dagelijks leven begeleiden.
EP
WOENSDAG 21 MEI 2014
door Gerard Smallegange
Het gehucht Stroodorp
vanuit de lucht.
luchtfoto Sky pictures
Stroodorp is vooral
populair bij Duitsers.
Sommige
vakantiegangers zijn
zelfs bijna permanent te
vinden in het
buurtschapje, met
name wanneer ze
gepensioneerd zijn.
