PZC
Doe-het-zelf-roadtrip
Om je vingers
bij af te likken
h 7
2 3 ZUID-AFRIKA
23 KOOK-TV
De lifestyle, de macht en de landgoederen van de Engelse adel uit vervlogen tijden spreken nog
altijd tot de verbeelding. Gelukkig zijn honderden Britse landgoederen gerestaureerd, door de
National Trust. We bezochten vlakbij Londen drie van deze mooiste stately homes.
Zelfs op een warme lentedag
is het binnen koud en don
ker. De open haarden bran
den niet. De luiken zijn geslo
ten, zodat het daglicht de
schilderijen in het vierhon
derd jaar oude Longleat Hou
se in Warminster niet aantast. Longleat
House opende in 1966 als eerste adellijke
landgoed zijn deuren en tuinen voor het
publiek. Als extra trekpleister is in het park
een safaripark gebouwd.
Toen de glorietijd van de landhuizen - de
stately homes - na de Eerste Wereldoorlog
voorbij was, konden veel erfgenamen de on
derhoudskosten en successierechten niet
langer betalen. Met pijn in hun hart kozen
ze voor openstelling, waarbij de eigenaar
vaak een gedeelte bleef bewonen.
Toch is het in Longleat House niet meer als
vroeger, toen de markies van Bath en zijn
lady in prachtige gewaden door de hal
schreden. Nu zijn daar middeleeuwse har
nassen te zien en het jasje dat koning Char
les I droeg bij zijn executie in 1649. In de
eetzaal staat nog wel alles klaar, alsof de
markies ieder moment aan tafel kan plaats
nemen. „Vroeger woonde niet alleen de
markies, maar zijn hele familie op het land
goed", zegt de gids.
Op Longleat werkten toen vijftig mensen.
Het huispersoneel stak in de vroege mor
gen de haarden aan en zorgde voor warm
water. De valet en ladies maid hielpen de fa
milie met aankleden. En omkleden, want
de dames dienden te allen tijde in het juis
te, vele kilo's wegende toilet te verschijnen.
Zo was het leven ooit ook op Knole House
in Kent, waar Vita Sackville-West werd ge
boren. Knole werd in 1456 gebouwd voor
de aartsbisschop van Canterbury en in 1566
door koningin Elizabeth geschonken aan
Thomas Sackville. Tot haar verdriet mocht
Vita Sackville-West (1892-1962) het land
goed als vrouw niet erven.
Dwalend door de zalen met wandtapijten
en lambriseringen begrijpen we haar spijt.
Het zal zwaar zijn gevallen de fraaie tuin
en het hertenkamp achter te laten. Om
maar te zwijgen van het huis zelf, met de
collectie zeventiende-eeuwse, koninklijke
meubelen (Stuart). Als in die tijd een nieu
we koning kwam, verving hij de meubelen
en nam de hoge adel de 'oude' mee. Pronk-
stuk is het koninklijke bed van James II,
waarin het zoontje van Sackville-West zich
als kind ooit verborg.
Het laatste stately home dat wij bezoeken,
is Blenheim Palace, geboortehuis van Wins
ton Churchill (1874-1965), vlakbij Oxford.
Zijn voorvader John Churchill, 1st Duke of
Marlborough, kreeg het paleis cadeau
van Queen Anne na zijn overwinning
in de Battle of Blenheim in 1704.
Blenheim is, met 187 kamers, een van
de grootste Engelse paleizen. Het wordt
nog deels bewoond door John George
Vanderbilt Henry Spencer-Churchill,
11th Duke of Marlborough. „Yes, we see
him quite regularly", zegt de gids op geaf
fecteerde toon. „That's his car over there."
Met zijn statige zuilen en Versailles-achtige
tuinen straalt Blenheim Palace macht uit
Veel staat in het teken van de beroemdste
bewoner, Sir Winston. We zien de kamer
waar hij geboren is en het verschoten, don
kerrode huispak waarin hij later rondliep.
En de familieportretten die het verhaal ver
tellen van Churchill-erfgenamen. Zij trouw
den met rijke vrouwen om hun paleis en le
vensstijl te kunnen behouden. Hier geen sa
faripark, maar wel regelmatig Shakespeare-
opvoeringen, riddertoernooien en classic
car-events. Ook hier moet his Lordship's
schoorsteen roken.
We hadden graag Highclere Castle bezocht,
waar de tv-serie Downton Abbey wordt op
genomen. Maar wegens overweldigende be
langstelling zijn de kaartjes lang van tevo
ren uitverkocht. Misschien volgend voor
jaar. Want nu we de smaak te pakken heb
ben, staan ook nog Sissinghurst Castle,
Waddesdon Manor (van de Rothschilds) en
Castle Howard op het programma.
m
m
WAAR EN WAT
Media
door Froukje Wattel
Binnenkijken
bij Britse adel
SCHOTLAND
Blenheim Palace Ëlt
Longleat House
Oxford* Londen
Warminster
Knole House
Vlieg naar Gatwick of Heathrow,
op een uur vliegen van Schiphol.
Huur vervolgens een auto. De
landgoederen zijn nauwelijks be
reikbaar per openbaar vervoer.
De National Trust Touring Pass
(24 Britse pond per week) geeft
toegang tot 300 locaties:
www.nationaltrust.org.uk.
Voor overzicht stately homes, zie
www.stately-homes.com. National
Trust: www.nationaltrust.org.uk.
Veel stately homes verkopen sou
venirs, van homemade lemon
curd tot Churchill's speeches.
Logeren in gerestaureerde histori
sche gebouwen kan via Landmark
Trust: www.landmarktrust.org.uk.
Foto links: Knole House (1456).
Bovenste foto: Blenheim Palace.
Winston Churchill is daar geboren.
Foto boven: Tuinen van Longleat
House, foto's Hollandse Hoogte
