V
Jasperse: Zeeuws boerengoed met een twist
Tien jaeren laeter en 150 verhaaltjes verder
40 CULTUUR
n
s
Lunapark
inspireert met
werk van Satie
Jubileumconcert
Madrigaalkoor
en Con Legno
VEERE - In de Grote Kerk in Veere
treedt zondagmiddag Lunapark
op. Ze spelen muziek van de Fran
se componist en pianist Erik Sa
tie, een muzikaal vernieuwer die
geboren is in Honfleur in 1866 en
gestorven in Parijs in 1925.
Satie streefde een 'witte' muziek
na: helder, transparant en onbe
zoedeld door pathos. In dit pro
gramma passeren werken de re
vue uit zijn vroege periode uit de
jaren negentig, enigszins mystiek
getint, tot zijn symfonische mees
terwerk 'Socrate' uit 1918. Het Lu
napark-ensemble met de harde
kern en oprichters Anthony Fiu-
mara en Arnold Marinissen komt
uit Brabant en timmert alweer
een aantal jaren aan de weg. Het
is inspirerende Nieuwe Muziek.
Lunapark: olv Arnold Marinissen,
met Lars Wouters van den Ouden
wei jer en werk van Satie.
De geschiedenis wordt
interessant als zij visu
eel wordt, is een uit
spraak die op het lijfis
geschreven van Gerard
Jasperse. En dan wil hij zelf het
verhaal aan het tentoongestelde
object toevoegen én ook nog eens
het stuk -of het nu een haarspeld,
boezeroen of een paardenmes is-
wil hij zelf maken. Het is ontwer
pen met een twist.
Gerard Jasperse (20 december
1991, Terneuzen) is net afgestu
deerd aan de Design Academy in
Eindhoven. Het werk van het af
studeerproject Zee en Land is net
terug van een expositie in New
York. De collectie reist nog wel
even verder, al deed Zee en Land
ook al het Van Abbemuseum in
Eindhoven, Shenzhen in China
en Milaan aan.
Hij heeft zich voor het project
Zee en Land verdiept in de
Zeeuwse geschiedenis met haar
boerengoed en de handel. „Als
Zeeuw ligt het voor de hand dat
ik met Zeeland ben begonnen."
Jasperse laat een beugel van een
tas zien, die eeuwen terug aan de
arm van een vrouw hing. „Waar
schijnlijk zat er geld in, waarmee
ze slaven wilde kopen. De beugel
is nog in tact, de stof is versleten."
Hij zal de tas herstellen met stof
waarin afbeeldingen van slaven-
hoofden verwerkt zijn. „Dan
wordt het misschien wel een
wrang voorwerp, maar de slaver
nij is ook zwaar en beladen." Jas
perse wil de mooste technieken
en materialen gebruiken om de
donkere pagina's van de Zeeuwse
geschiedenis, de handel in slaven,
te vertellen. Als een soort eerher
stel voor de slaven? „Het verhaal
doorvertellen aan de hand van
mooie objecten is wat ik als ont
werper kan doen."
Jasperse ontwierp een boezeroen,
naar idee van de oude overhem
den uit de achttiende/ negentien
de eeuw. In de stof zijn afbeeldin
gen verwerkt van hoofden van
handelslieden, geweren, munten
en de Nederlandse landkaart.
Voor het project Zee en Land
heeft hij oorijzers gemaakt en een
beuk, die deemoedig door een mo
del worden getoond. De beuk is
gemaakt van stof van weleer en
Jasperse heeft er het symbool van
de Middelburgse Commercie
Compagnie (MCC) op gebor
duurd. „Ik vond het als kind al zo
bijzonder dat het boerengoed
vaak zo extravagant en uitbundig
was en dat de accessoires opval
lend pronkerig waren. Neem de
mooie oorijzers, voorhoofdsnaal-
den, knoppen en stikken. Man
nen en vrouwen wilden laten
zien dat ze welvarend waren. Op
de voorhoofdsnaald symboliseer
den het aantal zwanen de rijk
dom van de draagster. Hoe meer
zwanen hoe rijker."
Hij heeft het ontwerpen niet van
een vreemde. Jasperse haalt een
bevrijdingsrok van een kleerhan-
Dan wordt het
misschien wel een
wrang voorwerp,
maar de slavernij is
zwaar en beladen
ger. De rok is opgebouwd uit le
gio lapjes stof. De bedenkster van
de bevrijdingsrokken was de ver
zetsstrijdster Mies Boissevain-van
Lennep. Zij had het vrouwen
kamp van Ravensbrück overleefd
en zocht na de WOU een vrouwe
lijk symbool voor de wederop
bouw. Het werd deze Nationale
Feestrok, die iedere vrouw zelf
kon maken. „Ik vind deze nog
mooier dan de feestrokken die in
de musea liggen", zegt Jasperse.
Gerard Jasperse maakte niet zo
lang geleden samen met Frans
Dingemanse uit Nieuw- en Sint
Joosland een paardenmes. „Me
neer Dingemanse is een van de
weinigen die de techniek nog be
heerst om een traditioneel
Zeeuws boerenzakmes te maken.
Hij is een ambachtsman pur
sang." Het 'paeremes' van Jasper
se is bijzonder omdat de ene zijde
op de traditionele wijze is ge
maakt de andere kant met behulp
van een digitale techniek. Frans
Dingemanse vond het geen pro
bleem dat zijn noeste handenar
beid ook overgenomen kon wor
den door een computer. „Het is
een van de manieren om het pae
remes voort te laten bestaan."
MIDDELBURG - De Zeeuwse Mu
ziekschool in Middelburg telt dit
jaar twee jubilerende ensembles:
het Strijkersensemble 'Con
Legno' bestaat 35 jaar en het Ma
drigaalkoor 30 jaar. Er zijn weinig
ensembles die het zo lang volhou
den onder de paraplu van een mu
ziekschool. Dit feit wordt gevierd
met drie gezamenlijke concerten
in de provincie: Er staan werken
van Edvard Grieg en Felix Men
delssohn op het programma die
zowel door de afzonderlijke en
sembles uitgevoerd zullen wor
den als ook gezamenlijk. De optre
den zijn zaterdag 17 mei in de Ne
derlands Hervormde kerk in
's-Heer Abtskerke; 23 mei in de
Willibrorduskerk in Zierikzee en
zaterdag 24 mei in de Gasthuis-
kerk Middelburg. Aanvangstijd is
20.00 uur. Meer info: www.madri-
gaalkoor.nl en www.conlegno.nl
Hoewel ik eêl goed beg-
riepe, dat het hin we
reldnieuws is en ik ei
genlijk de énigen bin,
die 't wete, wou ik
toch melding maeke van het feit,
da dit stikje vó streektaal vö mien
een feêstelijk tintje eit. Het is nae-
melijk in de maend meie percies
tien jaeren gelee, da'k vö de eêste
keer een streektaalverhaaltje
mocht schrieve in deze krante. Ik
wier as schriever toegevoegd an
de mensen die a (vee) langer d'r
best doe om ons dialect een bitje
in ere t'ouwen.
Tien jaeren en zö'n onderdvuuf-
tig verhaaltjes verder, probeer ik
nog aoltied om de drie weken een
leesbaer en herkenbaer verhaaltje
te maeken, a weet ik dat er ge
noeg mensen bin, ook echte
Zeeuwen, die het lezen van dia
lect, eigenlijk toch alléén een
spreektaal, een pienehieng bluve
vinde, d'r gewoon nie an beginne.
Mé 'k merke ook da me eêl wat
trouwe lezers bluve ouwe. Men
sen, die nog geniete van "de mooi
ste taele van aolemaele"!
Trug nè m'n eeste verhaaltje. Het
eêtte: "Vö wie bin jie..?". 't Ging
over twi van onze drie kleinhuus,
die in 2004 naebie zesse en vier
jaeren joeng waere. Ze zaete d'r
mee of ze noe supporter van Ajax
of van Feyenoord moeste weze.
D'n ouwsten, een meisje, vond
Ajax mè niks omdat aole joengers
in groep drie d'r vö waere. Z'ao
zelf niks mee voetballen, ze wou
danseres ore, mè in de klasse
moest je gewoon een keuze mae
ke....!
De twiden, een joen, kwam bie
ons een nachtje slaope en omda
z'n moeder d'r eihen vergist ao,
sliep 'n in een Feyenoord-pyama-
broek en een Ajax-pyjamajas.
Toch sliep'n as een roos...!
Ons derde kleinkind was toen
nog zö klein, dat'n de naemen
van onze twi topclubs nog nie
eêns kende, laet stae d'r een favo
riet op nae kon ouwen.
Di is in die tien jaeren vee veran
derd. D'n ouwsten, noe vuuftie-
ne, tennist en... zit op dansles. Ze
ei naebie "zilver" en ze hae mis
schien nog vö "goud".Vö voet
ballen ei ze mè maetige belang
stelling. Misschien verandert dat
nog as ze verkering kriegt. Voorlo
pig vindt ze "aole joengers" nog
"stom". Dat komt dus ooit wè goe-
d.Ze zei da ze meer eit mee de
voetballers van Feyenoord, mè
nie vee laeter is ze inééns wi vö
Ajax, net as d'r vaoder! Ze vindt
de Primark vee leuker.
Nummer tweê za noe nie mi in
een Ajax-shirt slaope, wan ie liedt
mee in de zwaere jaeren van de
"and-in-and-kameraden". Dit sei
zoen ziet'n lichtpuntjes..! Vanon
der z'n Feyenoord-pet kan'n soms
somber de wereld inkieke as t'r
wi es verloren is van "Amster
dam", Ik dienke wè, dat'n "in
goeie en kwaeie daehen" z'n club
je trouw za bluve. En ie is stikke
hroös, da Pellê z'n aer net zö kamt
as dat ie doet.Zurgen eit'n
meer om z'n eihen elftal, z'n
blauw-witte brigade, die een
zwaer jaer achter de rik eit. Vol
gend jaer wi nieuwe kansen!!
Laet noe de joengsten z'n arte ook
verloren ebbe in Rotterdam, a
haet'n mee z'n vaoder ook nog
hraog mee nè de Arena. Ie lei nog
nie wakker van het feit da ze dit
jaer wi nie op de Coolsingel zulle
stae, Ie vindt z'n eihen presteren
bie de jeugd van Kloetinge zeker
zö belangriek. Dankzij de "sociale
media" wete me drek oevee doel
punten of'n gemaekt eit en oevee
"assits"..!
Aole drie bin ze dus "verrotter-
damst", ondanks pogingen van
opa om ze op andere gedachten te
briengen. Wat ebbe ze genöte van
de bekerfinale...! En oma? Die
zeit dat het mè een spillet je is.
Dochte mè meer mensen zö..!!
I Oorijzers en beuk. foto's Lisa Klappe
I Het paardenmes, digitaal en met de hand.
I Jasperse en Frans Dingemanse.
Zondag 18 mei, 15:30 uur, Grote
Kerk Veere.
door Edith Ramakers
Gerard Jasperse
door Frans van der Heide
