Vetorecht op privacy GEZOND 19 r GRIJS GEBIED Marcel Olde Rikkert Handelen met voorkennis. Wat op de beurs niet mag, moet in de zorg. De medische voorge schiedenis bepaalt immers welke behandeling het beste past op de overige ziektelast. Die voorge schiedenis wordt omvangrijker en belangrijker naarmate mensen ouder en kwetsbaarder worden. Daarom klinkt het logisch patiënt gegevens tussen huisarts en zie kenhuizen te koppelen. Tot de pri vacy in het geding komt. We wil len wel geholpen worden door één dokter met voorkennis, maar niet door een heel ziekenhuis met voorkennis. En nu de ge meente zorgtaken krijgt, dreigen ambtenaren ook meteen alles van ons weten. Daarom gebruikte het doelgroeppanel uit ons netwerk voor zorg en welzijn van kwetsba re ouderen recent haar vetorecht bij beoordeling van een innova tief project om informatie te kop pelen. De angst voor privacyschending neemt begrijpelijkerwijs toe met alle afluisterschandalen. En toch wringt een tekort aan voorkennis sneL Zo vroeg een 8o-jarige me vrouw me recent advies over het wel of niet ondergaan van een buikoperatie. Omdat ze al veel ziekten en ingrepen heeft gehad, vroeg ze zich terecht af of de ope ratie, die een chirurg elders voor stelde, wel verstandig was. Na herstel van haar pijnaanvallen voelde ze zich immers weer kip lekker. Ze bleek in drie verschil lende ziekenhuizen behandeld, maar had zelf geen medische ge gevens en niets bleek digitaal ge koppeld. Zonder die voorkennis kon ik moeilijk een goed advies geven. We hebben samen de gege vens opgevraagd, maar één zie kenhuis liet weten dat belangrij ke pagina's uit haar dossier wa ren zoekgeraakt.... Ze ging er zelf achteraan en heeft ze uiteindelijk toch boven water gekregen. Digitale koppeling lijkt een uit komst. Maar raakt dan haar priva cy niet meteen zoek? Er is een uit weg om privacy te waarborgen en toch medische informatie te koppelen. Patiënten moeten zélf aan het stuur bij het koppelen van informatie over hun lijf en le den. Dat begint met het zelf be langrijke medische informatie op vragen aan uw arts. „Mag ik mis schien een kopie van de ontslag brief? En kunt u dan vermelden welke heupprothese u erin heeft gezet?" Dit zijn geen gekke of overbodige vragen. We weten nu meer van de onderhoudsgeschie- denis van onze auto, dan van ons eigen lijf. Op bestuurlijk niveau moeten patiënten vetorecht krij gen bij informatiseringsprojec ten. Dat schept vertrouwen en geeft gedeelde verantwoordelijk heid. Wij hebben er uitstekende ervaringen mee. Ons project kreeg groen licht, omdat we heb- ben afgesproken dat de doelgroep bij alle stappen aan het stuur zit. En de 8o-jarige mevrouw? Ze maakt het goed, zonder ingreep. Bovendien gaf ze mij toestem ming u haar verhaal te vertellen, mits ik gegevens zou veranderen, om haar privacy te waarborgen. Mrnm Op 17 mei is het Wereld Hypertensie Dag. Hypertensie, ofwel hoge bloeddruk, veroorzaakt wereld wijd ieder jaar ruim 9 miljoen doden. In Nederland heeft een op de drie volwassenen hoge bloeddruk. De helft van hen weet dat niet en van de andere helft wordt slechts een kwart goed behandeld. Het goede nieuws: hoge bloeddruk is geen ziek te en je kunt er jaren mee rondlopen zonder er ook maar iets van te merken. Kunt, want het slechte nieuws is dat ho ge bloeddruk een belangrijke risicofac tor is voor hartkwalen en een hersen bloeding. Dat laatste blijkt uit de cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO): bij 45 procent van alle mensen die overlijden aan een hartinfarct was hoge bloeddruk de motor achter het ontstaan van het infarct. Bij mensen die overlijden aan een beroerte is dat 51 pro cent. „In Nederland heeft ongeyeer een op de drie volwassenen hoge bloeddruk. Van de 55-plussers heeft meer dan de helft hoge bloeddruk. Dat wil zeggen dat hun bloeddruk hoger is dan 140 mmHg of dat zij bloeddrukverlagende medicij nen gebruiken", vertelt Jaap Deinum, in ternist in het Radboudumc en voorzit ter van de Nederlandse Hypertensie Vereniging. „Tenminste, die aantallen komen naar voren als je onder een re presentatieve groep mensen turft hoe veel van hen hoge bloeddruk hebben. Zou je dan vragen wie van hen weet dat hij hoge bloeddruk heeft, dan ant woordt slechts de helft van de mensen met hoge bloeddruk met 'ja'. De rest weet dat niet want hun bloeddruk is nooit of allang niet meer gemeten. Nog wat cijfers: van de mensen die weten dat ze hoge bloeddruk hebben, krijgt ongeveer de helft een behandeling. En bij de helft daarvan leidt de behande ling tot een succesvolle daling van de bloeddruk." Ondanks het ruime arsenaal aan bloed drukverlagende medicijnen is het tegen gaan van hoge bloeddruk dus lastig. Deinum: „Het is een zaak van de lange adem. Als je medicijnen inzet, moeten die lange tijd en op de juiste manier worden ingenomen. Een arts moet goed uitleggen wat het nut is van het dagelijks slikken van de pillen. Vooral omdat degene die ze slikt op dat mo ment niets merkt van het gunstige ef fect van de medicijnen. Dat ligt immers in de toekomst: dan is er minder kans op een hartinfarct of herseninfarct. Daarnaast kost het vaak enige tijd voordat de optima le combinatie van medicijnen is gevonden. „Een andere reden dat de behandeling geen succes heeft, kan zijn dat een onderlig gende ziekte over het hoofd wordt gezien. Dat is bij ongeveer 10 procent van de men sen met hoge bloeddruk zo. Een aandoe ning van de bijnieren komt veel voor. In dat geval maken de bijnieren, kleine or gaantjes bovenop de nieren, te veel van het hormoon aldosteron. De hoge bloeddruk die daardoor ontstaat is niet met de gebrui kelijke medicijnen onder controle te krij gen. Doordat de ontregelde bijnier als oor zaak van hoge bloeddruk bij artsen niet goed bekend is, kan het soms jaren duren voordat bij mensen met deze aandoening de juiste diagnose wordt gesteld. Als Neder landse Hypertensie Vereniging doen we ons best om artsen meer bewust te maken van deze vorm van hoge bloeddruk. „Maar bij 90 procent van de mensen met hoge bloeddruk is er geen onderliggende ziekte die het veroorzaakt. „Ongezonde leefgewoonten, in combinatie met erfelijke aanleg, zijn dan de belangrijkste boosdoe ners: weinig bewegen, roken en vooral te veel zout in het eten. De beste behandeling bestaat uit twee componenten: gezonder le ven aangevuld met bloeddrukverlagende medicijnen. Dat eerste is natuurlijk gemak kelijker gezegd dan gedaan. Zo is het erg lastig om minder zout te eten. Driekwart van het zout dat we dagelijks binnenkrij gen, zit namelijk verwerkt in ons voedsel. In het brood, in de kaas, in vleeswaren en vooral in kant-en-klaar voedsel, snacks. Tot nu toe lukt het niet de voedingsindustrie zover te krijgen dat ze vrijwillig minder zout in het voedsel doet. Met als gevolg dat de gemiddelde Nederlander nu dage lijks 9 tot 11 gram zout binnenkrijgt, waar 2 gram voldoende is. Maar je kunt wennen aan minder zout. Mits je de hoeveelheid in kleine stapjes vermindert. Kortom: verban de zoutpot uit de keuken en van de ta fel." reageren? DINSDAG 13 MEI 2014 Marcel Olde Rikkert is professor in de - geriatrie. 140160 foto Getty Images Check uw bloeddruk eens door Marten Dooper www.hypertensie.nl en www.nvacp.nl gezondheid@depersdienst.nl Laat uw bloeddruk regelma tig meten (vooral als u ouder bent dan 50 jaar) Vermijd kant-en-klaar voedsel Voeg zelf geen zout toe aan het eten, gebruik andere kruiden als smaak maker Beweeg minstens een half uur per dag, vijf dagen in de week, matig tot intensief Rook niet Wees matig met alcohol Zorg voor een gezond lichaams gewicht

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2014 | | pagina 19