Grote bouwbedrijven willen
niet verantwoordelijk zijn voor
alle personeel op bouwplaats.
ECONOMIE 13
KETENAANSPRAKELIJKHEID
vragen over
export van
uitkeringen
De hoogste rechter - de Cen
trale Raad van Beroep - heeft be
paald dat de Nederlandse rege
ring geen korting van 40 procent
mag toepassen op uitkeringen die
911 in Marokko wonende wedu
wen op grond van de Algemene
Nabestaandenwet (ANW) ontvan
gen. De Sociale Verzekeringsbank
(SVB) moet hun nu met terugwer
kende kracht zo'n 400 euro aan
ANW-uitkering plus rente beta
len.
In 2011 besloot het toenmalige ka
binet van CDA en WD tot invoe
ring van het woonlandbeginsel
per 1 juli 2012 voor nieuwe geval
len en 1 januari 2013 voor bestaan
de gevallen. Dat betekent dat uit
keringsgerechtigden die buiten
Nederland wonen, in veel geval
len niet de volledige uitkering ont
vangen, maar een die is aangepast
aan de levensstandaard in het
land waar ze wonen.
Voorbeeld: uitkeringsgerechtig
den in Turkije, Marokko en Afgha
nistan krijgen een korting van 40
procent; wie in Zuid-Korea
woont, wordt 30 procent gekort,
wie in de Koninkrijksgebieden
woont (Aruba etc.) wordt 20 pro
cent gekort en wie in Suriname of
de VS woont, wordt niet gekort.
De maatregel is bedoeld om te
voorkomen dat uitkeringsgerech
tigden in een land met een lagere
levensstandaard door een hoge
uitkering niet meer aan het werk
gaan.
In maart besliste de hoogste
rechter dat korten van een
ANW-uitkering op 709 weduwen
die in TUrkije wonen, niet mag.
Vorig jaar dwong de Europese
Commissie Nederland om de afge
schafte koopkrachtondersteuning
voor gepensioneerden in het bui
tenland met terugwerkende
kracht tot 1 juni 2011 uit te beta
len.
Per gedupeerde gaat het om circa
300 tot 360 euro per jaar. Er loopt
nog een hoger beroep van de
Staat tegen het besluit van de
rechter om korting op geëxpor
teerde kinderbijslag naar Marok
ko te verbieden.
Net als bij de ANW verbiedt de
rechter korting omdat dat strijdig
is met het verdrag over sociale ze
kerheid dat Nederland en Marok
ko gesloten hebben. Korten op ex
port van kinderbijslag naar 1\ir-
kije en Egypte mag, onder voor
waarden, omdat daarover geen
verdrag is gesloten met die lan
den.
Deels. In 2011 had de Raad
van State het kabinet al gewaar
schuwd voor de gevolgen van de
wet. Dat betrof met name export
van uitkeringen naar TUrkije en
de koopkrachttoeslag voor gepen
sioneerden. Het kabinet sloeg die
adviezen in de wind.
Dat is slecht voor de schatkist.
Want in plaats van de beoogde be
sparingen van 10 miljoen per jaar,
moet het kabinet nu, als gevolg
van de juridische nederlagen, en
kele honderden miljoenen uitke
ringsgeld alsnog overmaken naar
het buitenland.
Terwijl de rechters er gaten
in schieten, gaat het kabinet door.
Op 10 juni beslist de Eerste Ka
mer over het wetsvoorstel om ex
port van kinderbijslag en kindge
bonden budget buiten de Europe
se Unie onmogelijk te maken.
Dat treft veertien landen. En nog
eens negentien andere landen als
die akkoord gaan met aanpassing
van het verdrag dat ze met Neder
land hebben over sociale zeker
heid.
ZOETERMEER - Bouwend Neder
land verzet zich tegen het plan
van minister Lodewijk Asscher
(PvdA, Sociale Zaken) om keten
aansprakelijkheid in de bouw in
te voeren. De branchevereniging
vreest dat dat leidt tot romp
slomp. „Je moet de boeven beboe
ten, niet de bonafide bedrijven."
Bij ketenaansprakelijkheid zijn op
drachtgevers van een groot bouw
project er verantwoordelijk voor
dat alle bouwvakkers op de bouw
plaats een fatsoenlijk loon ontvan
gen, óók personeel van onderaan
nemers. Misstanden waarbij werk
nemers uitgeknepen worden,
moeten daarmee tot de verleden
tijd behoren.
Recente voorbeelden daarvan zijn
er voldoende. Bij Portugese bouw
vakkers die aan de A2 bij Maas
tricht werkten, werd een groot
deel van het loon ingehouden
voor reis- en huisvestingskosten.
Vakbond FNV Bouw vraagt al ja
ren aandacht voor de behandeling
van Poolse werknemers bij de
bouw van een kolencentrale in de
Eemshaven. Ook bij de aanleg
van de A4 tussen Delft en Schie
dam zou van alles mis zijn.
Door ketenaansprakelijkheid moe
ten zulke praktijken verleden tijd
worden. Idee is dat prijsdruk van-
We krijgen niet
van alle aannemers
inzage in de
loonstrookjes van
hun werknemers
uit de opdrachtgevers één van de
oorzaken van de wantoestanden
is. Als hoofdaannemers verant
woordelijk worden voor de keten,
zullen ze realistischere prijsafspra
ken maken, is de hoop.
Bouwend Nederland stelt echter
dat het voorstel van minister As
scher ertoe leidt dat de hoofdaan
nemer de loonstrookjes van alle
werknemers op de bouwplaats
moet gaan controleren. Dit zou
onmogelijk zijn, alleen al omdat
niet iedere onderaannemer in
zicht verschaft in de gewenste ge
gevens.
De oplossing moet volgens een
woordvoerder van de bouwers
veel meer gezocht worden in 'be
ter speuren naar de rotte appels
in de sector'. Volgens hem is het
niet zo dat de grote bouwbedrij
ven geen structurele oplossing
willen om misstanden te voorko
men. „De moraal in de sector is
goed. We verschillen met de mi
nister van mening over de manier
waarop we de problemen moeten
oplossen."
De opstelling van Bouwend Ne
derland zorgt elders in de sector
voor irritatie. „Hiermee zitten ze
ons ontzettend dwars", zegt een
woordvoerster van de Aannemers
federatie. „Wij willen juist graag
het imago van de bouw verbete
ren. We moeten niets te verber
gen hebben."
De Aannemersfederatie komt net
als Bouwend Nederland op voor
de belangen van werkgevers,
maar vertegenwoordigt over het
algemeen de kleinere bedrijven.
„Als wij leden hebben die dingen
niet goed doen, laat maar komen.
De rotte appels moeten eruit."
De bond bestrijdt dat de plannen
van Asscher, die nog door de Eer
ste en Tweede Kamer moeten, lei
den tot meer gedoe voor opdracht
gevers in de bouw. „We zijn juist
volop in overleg om dit goed te re
gelen. We werken hard aan de in
troductie van een bouwpas, waar
mee alle werknemers op de bouw
plaats zich moeten aanmelden.
Op de pas staat allerlei informa
tie, ook over hun inkomen. Voor
iedereen is zo inzichtelijk wie er
op de bouwplaats rondloopt. De
Belastingdienst kan alles van af
stand controleren. Het is een
mooi systeem om malafide prak
tijken tegen te gaan."
Volgens de Aannemersfederatie
kan de bouwpas, als alle tests
naar tevredenheid verlopen, op 1
januari 2015 ingevoerd worden.
Dat is precies de datum dat As
scher zijn wet wil laten ingaan.
„Een mooie timing dus."
Bouwend Nederland ziet dat an
ders. Het idee achter de bouwpas
is 'op zich goed', maar er zitten
volgens de branchevereniging
nog veel haken en ogen aan. „Er
zijn veel meer mensen dan alleen
bouwvakkers op de bouwplaats.
Al die verschillende vaste, tijdelij
ke en zelfs bezoekende werkne
mers moeten een betrouwbare,
fraudebestendige pas krijgen."
Volgens de woordvoerder moet
daarvoor een enorme administra
tie worden opgezet. Ook is er
nieuwe controle-apparatuur no
dig. „De hoge kosten van al deze
investeringen komen voor reke
ning van de werkgevers. Daarom
bekijken we in juni of we door
gaan met het onderzoek naar de
haalbaarheid van dit plan."
DINSDAG 13 MEI 2014
Het kabinet wil dat veel minder
uitkeringsgeld naar het buiten
land verdwijnt. De rechter steekt
daar steeds opnieuw een stokje
voor.
door Chris van Alem
Wat is er aan de hand?
2 Waarom wil het kabinet die kor
ting?
3 Hoe vaak greep de rechter in?
4 Was dit te voorzien?
5 Hoe gaat het nu verder?
Bouw wil boeven beboeten
door Sander van Mersbergen
Woordvoerder van
Bouwend Nederland
Minister Asscher wil met een nieu
we wet uitbuiting op de bouw
plaats tegengaan.
foto Roger Dohmen/HH
