Hier kun
je terecht
Kant en kantklossen
schilderijen in de Kabaal en Liefde op reis
36 CULTUUR
Braakmanboerderij
Overal wentelen wieken in Zeeland
tijdens de Molendagen. Onder het motto
Ontdek je molen worden verhalen verteld.
Molens zijn niet al
leen een icoon
van Nederland, ze
maken ook deel
uit van onze eco
nomische geschiedenis. Immers
kwam de molen tot in de 20e
eeuw er bij heel veel producten
aan te pas; meel, gezaagd hout, ta
bak, sterke drank, verf en nog veel
meer.
dat er niet zwart werd gemalen.
Zodra de boot in Zierikzee aanleg
de bloes de kapitein twee keer op
de scheepshoorn, in plaats van
een maal zoals gebruikelijk. Ver
volgens werden de wieken op de
aanpalende molen Den Haas in
een seinstand gezet. Die werd
overgenomen op De Hoop in de
stad, waarna de mulders op het
hele eiland dit voorbeeld volgden.
Zodoende was iedereen gewaar
schuwd en visten de belastingcon
troleurs achter het net.
Bij storm moet de molenaar zeil
afnemen ('zwichten'), anders
draait zijn gemaal te hard, wat tot
brand kan leiden. Nam de mole
naar op De Koe in Veere zeil af
dan werd op de veerboot Kamper-
land-Veere dubbel tarief gere
kend. Immers was varen bij harde
wind gevaarlijker en daar hoort
een hoger tarief bij.
Op diverse plaatsen in Zeeland
vertellen molenaars hun verhaal.
Zowel zaterdag als zondag zijn er
molens te bezoeken (zie de lijst).
De molen was een centraal punt.
Alles wat er in het leven te beden
ken valt gebeurde er. Bij achteraf
gelegen molens werd gelegenheid
gegeven. Dat was al zo tijdens het
Romeinse Rijk. De slavinnen van
molenaars werden tot prostitutie
aangezet. Het doet denken aan De
Overtoom, voorheen buiten de
hoofdstad. Daar moesten schepen
via een soortement wip-construc-
tie worden overgezet tussen het
Amstellandse naar het Delflandse
waterpeil. De waterhoogten wa
ren namelijk ongelijk. Er kwamen
herbergen en ander vertier. Daar
ging het van 'Hop Marjanneke,
stroop in 't kanneke, laat de pop
petjes dansen' en was 'zoete melk
met room' voorradig. Met zuivel
had het niets van doen, vandaar:
'kindertjes mogen niet jokken'.
Vereniging De Hollandse Molen
heeft de Nationale Molendagen
van zaterdag 9 en zondag 10 mei
het mottoOntdek je molen' mee
gegeven. Zodoende worden op
verschillende plaatsen verhalen
verteld over de wiekendragers. En
verhalen zijn er te over. Zo deden
molens in oorlogstijd dienst voor
het verzet. Kwam er een razzia in
de polder, dan werden wieken
bliksemsnel in een bepaalde
stand gezet, zodat onderduikers
in het veld een veilig heenkomen
konden zoeken. In Estland had
den de Russen dat in Tweede We
reldoorlog door. Zodoende gaven
zij bevel om molens af te breken.
Het verhaal gaat dat ergens in Zee
land een mulder de wieken in
een seinstand zette om een be
vriende stroper te waarschuwen
dat de veldwachter in aantocht
was. Beroemd is het verhaal van
de commiezen die in de 19e eeuw
vanuit Middelburg naar Schou-
wen-Duiveland voeren om daar
de gehate belasting op het gemaal
te handhaven en erop toe te zien
Voorheen draaiden tijdens molen
dagen alleen in Zeeuws-Vlaande
ren molens op zondag, maar dat
gebeurt de laatste jaren ook elders
in Zeeland. Zo zal bij voorbeeld
de molen van Borssele op zondag
draaien. Mogelijk voor het eerst in
het driehonderdjarig bestaan van
het monument.
Bij diverse molens zijn allerhande
activiteiten. In Heinkenszand is
een complete markt aanwezig bij
de molen, terwijl in IJzendijke ra
dio-amateurs actief zijn. Verder
wordt er op sommige plekken
meel gemalen en is het elders
smullen van al dan niet zelf gebak
ken pannenkoeken.
VERENIGING IS OP ZOEK NAAR DE MOL.EN8ESCHERMERS VAN DE TOEKOMST
MIDDELBURG - Zeeland zet de ko
mende maanden Kant in Beeld.
De tentoonstelling over kant en
kantklossen wordt 10 mei ge
opend en loopt tot 1 november.
Deelnemende musea zijn: het His
torisch Museum de Bevelanden
in Goes, De Schotse Huizen in
Veere, het Fruitteeltmuseum in
Kapelle en Museum de Meestoof
in Sint Annaland.
Een reisje langs deze musea geeft
een beeld van kant. Dan gaat het
over de ontwikkeling van de tech
niek, het economisch belang, de
diversiteit én de mode.
Het is een gezamenlijk initiatief
van de Landelijke Organisatie
Kant Kunst Nederland (LOKK)
en de Stichting Cultureel Erfgoed.
Bij sommige musea en in de hand-
werkcafés kan ook meegedaan
worden aan workshops kantklos
sen. Regelmatig zijn er demonstra
ties kantklossen. Meer info op:
www.zeelandzetkantinbeeld.nl
BIERVLIET - In de Braakmanboerde
rij van Staatsbosbeheer bij Bier
vliet zijn schilderijen te bewonde
ren van Marijke Stadhouders uit
Terneuzen. Haar werk heeft ver
wantschap met de natuur. De
Braakmanboerderij is 's zondags
geopend vanaf 13.30 uur. Er is ook
informatie over het gebied en er
zijn vleermuiskasten of nestkast
jes te koop. De boerderij ligt aan
de Braakmanweg 5 in Biervliet.
MIDDELBURG - De succesvolle ope
ningsvoorstelling Kabaal en Lief
de van het Zeeland Nazomerfesti
val 2013 gaat het land in. Het stuk
van het theaterproductiehuis Zee-
landia wordt in het Amsterdamse
Bostheater opgevoerd van 3 tot
met 14 juni.
Kabaal en Liefde werd vorig jaar
uitgevoerd in het park bij Slot
Moermond in Renesse. In Kabaal
en Liefde viel de muzikantendoch
ter Louise en hoge hoveling en
majoor Ferdinand voor elkaar. Fer
dinand is behalve verliefd ook
nog een idealist die zich heftig
verzet tegen het opgelegde fat
soen van trouwen binnen je eigen
klasse. Louise is angstig voor de
gevolgen van hun verzet tegen de
wereldorde.
De regie van deze productie is
van Frances Sanders.
Kabaal en Liefde is van Friedrich
Schiller. De tragedie werd in 1784
voor de eerste keer opgevoerd.
ZEEUWS-VLAANDEREN
Axel Stadsmolen, za; Cadzand Nooit-
gedacht, za/zo; Groenendijk standerd
molen, za; Hulst Stadsmolen, pannen
koeken en brood bakken expositie zo;
IJzendijke De Witte Juffer, pannen
koeken bakken, expositie en activitei
ten radio-amateurs, za; Kuitaart Vo-
gelzicht, pannenkoeken bakken za;
Nieuwvliet oude landbouwvoertui
gen, za; Schoondijke Hulsters Molen,
za; Retranchement za; Sluis De Brak,
pannenkoeken bakken, za/zo; Spui
Eben Haezer, verhalen vertellen, pre
sentatie over malen za; Zuidzande za.
WALCHEREN
Aagtekerke za; Arnemuiden Nooit
Gedacht, za; Biggekerke Molen Bras
ser, graan malen, za; Domburg Welte
vreden, za; Koudekerke De Lelie, za;
Middelburg De Hoop, za; Middel
burg De Koning, za; Nieuw- en Sint
Joosland Buiten Verwachting, za;
Oostkapelle d'Arke za; Oost-Sou
burg De Pere, za; Serooskerke De
Jonge Johannes, za; Westkapelle De
Noorman, za: Zoutelande za.
ZUID-BEVELAND
Borssele De Hoop en Verwachting, ro-
gramma t.g.v. 300-jarig bestaan,
za/zo; Goes De Koornbloem, verkoop
oude gereedschappen en boeken, za;
's-Gravenpolder De Graanhalm, za;
's-Heer Abtskerke De Poel, expositie,
za; Heinkenszand De Vijf Gebroe
ders, pannenkoeken bakken, streek
producten, boerenmarkt 10.00-16.30
uur, za; Hoedekenskerke De Kouter-
molen, za; Kloetinge za; Krabbendij-
ke De Rozeboom, za; Kruiningen
Oude Molen za; Ovezande De Blaze-
kop, za/zo (zo vanaf 13.00 uur); Ril
land De Witte Molen, za; Waarde De
Hoed, maïs breken voor kippenvoer;
Wemeldinge Aeolus, za; Wemeldin-
ge De Hoop, za; Wolphaartsdijk za.
NOORD-BEVELAND
Colijnsplaat Nooit Gedacht, za en zo;
Colijnsplaat Oude Molen za; Kortge-
ne De Korenbloem za/zo; Wissenker-
ke De Onderneming, za;
SCHOUWEN-DUIVELAND
Brouwershaven Windlust (kleine mo
len) za; Burgh-Haamstede De Graan
halm, za; Dreischor Aeolus za/zo; Ei
kerzee De Lelie, pannenkoeken en
brood bakken, fiets-wandeltocht, za;
Ellemeet 't Hert/Oostermolen, za;
Moriaanshoofd De Zwaan, za; Nieu-
werkerk, za; Oosterland za, Zierik-
zee Den Haas, za; Zonnemaire De Ko
renbloem, pannenkoeken bakken, mo
lenvertelling, za.
THOLEN
Oud-Vossemeer De Jager, za; Poort
vliet De Korenaar, za; Scherpenisse
De Korenbloem, za; Sint Annaland
standerdmolen, za; Sint Annaland De
Vier Winden, molen draait, niet te be
zoeken; Sint Maartensdijk De Nijver
heid, za; Stavenisse open vanaf 13.00
uur za; Tholen De Hoop, za; Tholen
De Verwachting, molenmuseum; za.
Bron: De Hollandsche Molen
Molen vertelt verhaal
door Willem Staat
UB
De nationale Vereniging De Hol
landsche Molen richt zich tijdens
de Nationale Molendagen nadruk
kelijk op de jeugd.
De achterliggende gedachte is dat
er in de samenleving ook in de toe
komst draagvlak moet zijn om de
wiekendragers te bewaren.
Op veel molens ligt het 'Molen
Doe-boekje' klaar. Dat staat vol
met molenspelletjes, -puzzeltjes
en kleurplaatjes
Molens stonden vaak buiten de
stad of het dorp. Zodoende had
niet iedereen er zicht op en ont
stonden wonderlijke verhalen. De
vrouw van de molenaar kwam
daarin voor als dansende kat.
Je kunt zo'n verhaal beluisteren
door op de website www.mo-
lens.nl te klikken op 'molendagen'.
Vereniging de Zeeuwse Molen be
hartigt de belangen van de mo
lens in onze provincie. Klik voor
meer informatie op www.zeeuwse-
molens.nl.
Wie zich aangetrokken voelt tot
het edele vak van molenaar kan in
formatie vinden op www.vrijwilli-
gemolenaars.nl.
Hulsters Molen Schoondijke foto Willem Staat
