Cel dreigt
voor
belagers
van homo
Polderaar eersteklas en leermeester van Pim Fortuyn
1925-2014
BINNENLAND 7
Het zwaard dat een visser dertig jaar
geleden aan zijn anker vond, blijkt een van
de mooiste archeologische vondsten ooit.
LITH - Al dertig jaar had Roger
Vendelmans (51) uit Lith een
zwaard boven zijn bank hangen.
Een apart ding, dat wel. Maar kost
baar? Roger had geen idee.
Nu wel: het zwaard is uit de Late
Ijzertijd en staat te boek als een
absolute topvondst in de Neder
landse archeologie.
Dinsdag komt de wetenschappelij
ke bundel De archeologische schat
kamer Maaskant uit. Daarin be
schrijven de archeologen Jelle van
Hemert en Nils Kerkhoven het
wapen.
Vendelmans vond het zwaard
met schede zo'n dertig jaar gele
den in een zandwinput aan de
Maas in Lith (Kessel). Daar had
hij een bootje liggen om te vis
sen. Toen hij het anker van het
vaartuig lichtte, hing er een zwa
re bonk aan. „Ik zag wel iets van
een zwaard, maar het was opge
rold en zat in de blauwe klei.
Mijn vader zei 'stop het maar in
de petroleum'. Ik heb er maanden
over gedaan om het los te weken.
Op een buis heb ik het rechtgebo-
Een topvondst in
de buitencategorie.
En die hangt dan
boven de bank aan
een touwtje
gen en -geslagen." Volgens archeo
logen een totaal verkeerde metho
de van conserveren, vertelt Kerk
hoven. „Maar het resultaat ziet er
perfect uit. Wij hebben de wijs
heid dus ook niet in pacht."
Twee jaar geleden kwam Vendel
mans via een achterneef in con
tact met archeoloog Kerkhoven
uit Dreumel. Die viel bijna van
zijn stoel van verbazing toen hij
de vondst zag. „Het was een stui
termoment, ik bleef er bijna in.
Dit is een topvondst in de buiten
categorie. En die hangt dan boven
de bank aan een touwtje. Dat ge
loof je gewoon niet. Dit is een
vondst in de top 2, top 3."
Het zwaard van bijna een meter
lang is ongebruikelijk gaaf be
waard, het is zelfs nog scherp. Bo
vendien heeft het de schede nog.
Die bestaat aan de ene zijde uit
messing en aan de andere uit ij
zer. Dat ijzeren stuk is slechts
deels bewaard gebleven. Een zo
compleet en goed geconserveerd
zwaard uit de zogeheten late La
Tène periode (50 voor Chr. tot 12
na Chr.) is een voor Nederland
unieke vondst. Het is een wapen
dat in de Keltische traditie van
zwaardensmederij past.
Vendelmans hield het zwaard lan
ge tijd buiten de publiciteit en
meldde de vondst niet bij archeo
logen. „Ik was bang dat ik het zou
moeten afgeven." Volgens Kerkho
ven een onterechte angst. „Om zo
iets af te dwingen, zou je borden
moeten plaatsen en afzettingen.
Anders zijn vondsten gewoon
voor de vinder."
In Kessel heeft in de eerste eeuw
na Christus een grote in-
heems-Romeinse tempel gestaan.
Die is waarschijnlijk vooraf ge
gaan door een inheems heilig
dom. De (vaak kromgebogen)
zwaarden worden door archeolo
gen geïnterpreteerd als religieuze
offers. Ze werden onklaar ge
maakt en in de rivier gegooid.
Vendelmans zette uiteindelijk de
stap om zijn vondst openbaar te
maken. Hij was er door zijn ach
terneef Julian van overtuigd dat
het een bijzondere vondst was.
Toen mocht Kerkhoven er naar
kijken. De archeoloog hoopt dat
het zwaard in een museum te
rechtkomt. „Het Rijksmuseum
voor Oudheden in Leiden of het
Valkhofmuseum in Nijmegen."
Vendelmans voelt er wel voor om
het te verkopen, maar hij weet
nog niet aan wie. „Niet per se aan
een museum." Hij is na zijn toe-
valsvondst niet gaan speuren naar
meer. „Nee, ik ben getrouwd en
heb toen een hele tijd niet meer
gevist."
Hoofdverdachte Redouane K.(29)
moet wat betreft het Openbaar
Ministerie veroordeeld worden
tot drie jaar cel waarvan een jaar
voorwaardelijk. Hij had De Bruijn
tegen het hoofd geschopt. Een
tweede verdachte, Abdelmalik M.
(19) moet 2,5 jaar de cel in waar
van een jaar voorwaardelijk. Een
derde man die niets deed om de
mishandeling te stoppen moet
wat justitie betreft achttien maan
den de cel in, waarvan zes voor
waardelijk.
De verdachten voeren aan dat ze
onder invloed van alcohol verkeer
den ten tijde van het misdrijf en
zeggen niet meer dan een klap te
hebben uitgedeeld.
Voor de officier van justitie is het
echter duidelijk dat homofobie
het motief is geweest. De gedaag
den ontkennen ten stelligste dat
ze iets tegen homo's zouden heb
ben. Ze sloegen 'zomaar' en niet
meer dan één keer. Homohaat
geldt in Frankrijk als een verzwa
rende omstandigheid bij mishan
deling.
De Bruijn, bibliothecaris in Parijs
en tegenwoordig regelmatig tafel
heer bij De Wereld Draait Door,
werd in april 2013 in elkaar gesla
gen toen hij met zijn vriend van
een feestje kwam. De volgende
ochtend kwam hij op het idee
zichzelf te laten zien op Facebook.
Het beeld haalde vele media. Zijn
portret werd ook meegedragen in
demonstraties voor het homohu
welijk, die toen werden gehou
den. Uitspraak op 3 juni.
In Rotterdam is een scholenge
meenschap voor beroepson
derwijs naar hem vernoemd
en de universiteit van Leiden
kreeg een Albeda-leerstoel voor
arbeidsverhoudingen bij de over
heid. Dat soort dingen overkomt
alleen mensen wier naam het ver
dient voort te leven.
Dr. Wil Albeda overleed gisteren
in zijn woonplaats Maastricht.
Over zijn verdienste is geen twij
fel mogelijk. Hij was de man die
als CDA-minister van Sociale Za
ken in het eerste kabinet-Van Agt
(1977-1981) de Arbeidsomstandig
hedenwet ofwel Arbowet tot
stand bracht en de positie van on
dernemingsraden verstevigde. En
ook degene die als hoogleraar so
ciaal-economisch beleid altijd een
warm pleitbezorger van het pol
dermodel was.
Wil Albeda, geboren op 13 juni
1925 in Rotterdam, had zijn wor-
Wil Albeda
tels in de vakbeweging en dat ver
loochende hij nooit. Na zijn stu
die economie in Rotterdam trad
Albeda in dienst van de Hout- en
Bouwbond van het CNV, waar hij
acht jaar werkzaam bleef. Via een
tussenstop van twee jaar bij Phi
lips in Eindhoven belandde hij op
het hoofdkantoor van het CNV.
In 1966 ging hij in de politiek, aan
vankelijk als Eerste Kamerlid voor
de ARP.
Hij stond als informateur aan de
wieg van het eerste kabinet-Den
Uyl. Als bewindsman van Sociale
Zaken onder Van Agt moest hij in
1980 enkele dwingende loonbe-
perkende maatregelen uitvaardi
gen omdat de sociale partners zelf
geen akkoord over loonmatiging
konden bereiken. Over de Arbo
wet die hij tot stand bracht, sprak
hij echter tot zijn dood met gepas
te trots.
Albeda is overigens de geestelijk
vader van een fraaie anekdote
over toenmalig koningin Juliana.
In een onderhoud met haar sprak
zij een keer over 'mijn voorvader'
stadhouder Willem III
(1650-1702). Albeda corrigeerde
haar daarop met de opmerking
dat deze Willem echt geen voor
vader van haar was omdat Wil
lem III en diens Engelse vrouw
Mary Stuart geen kinderen had
den gekregen. Juliana wilde daar
echter niets van weten en werd er
zelfs kwaad om. „Kennelijk had
ze niet voldoende afstand om in
te zien dat het Oranjehuis een
constructie is", schreef Albeda in
zijn memoires, die in 2004 ver
schenen.
Na zijn ministerschap vertrok Al
beda naar Maastricht, waar hij
aan de universiteit een faculteit
economie mocht opzetten. Uiter
aard werd hij er zelf ook hoogle
raar, een functie die hij tussen
1985 en 1990 combineerde met
het voorzitterschap van de Weten
schappelijke Raad voor het Rege
ringsbeleid.
De nuchtere calvinistische Rotter
dammer met zijn Friese bloed is
nooit meer uit Maastricht wegge
gaan. „Het is hier fijn wonen", zei
hij op 81-jarige leeftijd, elf jaar na
zijn emeritaat, „maar echt thuis
zal ik me waarschijnlijk nooit voe
len." In de winters zocht hij het
overigens nog veel zuidelijker:
met zijn vrouw verbleef hij gedu
rende die periodes geregeld in Ma
leisië.
Een van de vele honderden stu
denten die Albeda in zijn lange
universitaire loopbaan heeft opge
leid was Pim Fortuyn. De prof
raakte zelfs met hem op goede
voet en hield contact met hem.
„Ik vond dat hij goed discussieer
de. En ik vond het altijd grappig
als hij zei dat hij dat van mij ge
leerd had", aldus Albeda.
Maar als polderaar eerste klas be
viel de modus operandi van For
tuyn, die gisteren twaalf jaar gele
den werd vermoord, hem vaak al
lerminst. „Als Fortuyn het ergens
niet mee eens was, liep hij ge
woon weg. Nou, dat waren we in
Nederland niet gewend."
WOENSDAG 7 MEI 2014
Opgevist stuk ijzer
blijkt historische topper
door Peter Deurloo
Nils Kerkhoven, archeoloog
I Het 2000 jaar oude zwaard dat Roger Vendelmans uit het water bij Lith
viste is nog helemaal gaaf, net als de schede, foto Eveline van Elk
PARIJS - Het Openbaar Ministerie
in Frankrijk heeft gisteren celstraf
fen tot drie jaar geëist wegens de
ernstige mishandeling van Wilfred
de Bruijn. De Nederlander plaatste
de dag nadat hij was afgetuigd fo
to's van zijn zwaargehavende ge
zicht op zijn Facebookpagina met
de tekst 'Zo ziet homohaat eruit'.
Hij trok daarmee internationaal de
aandacht en gaf een gezicht aan de
homohaat in Frankrijk.
door Dick van Rietschoten
