1 lp:
m 1 x
In het project Venster op
de Wereld belichten on
derzoekers een vierkante
kilometer bij Dreischor
van alle kanten. De PZC
tekent in een serie, rei
zend door de tijd, verha
len uit het gebied op.
Vandaag aflevering 1:
een verkenning.
6 SPECTRUM
I
reportage
DE VIERKANTE KILOMETER VAN DREISCHOR
DREISCHOR
Kerk
J°
Akkers I
M
<&e
a
Beldert
e kerktoren, die
"^Él loom leunt tegen
vele eeuwen ge
il schiedenis, heeft
vrijwel alles ge
zien. Hij zou on-
Jk kaze ideale kroonge
tuige kunnen zijn van de voorbije
tijd, maar zwijgt wijselijk eerbied
waardig, zoals hij immer bedaard
heeft toegezien hoe de wereld om
hem heen geleidelijk veranderde, zon
der dat de ziel van Dreischor wezen
lijk werd aangetast.
Het dorp ligt aan zijn voeten, in alle
rust. De postbesteller maakt ongezien
zijn ronde. De mooiste monumenten
pandjes, met allemaal hun eigen histo
rie, omringen de toren. Geen gevel is
gelijk, maar ze vormen een luisterrijk
geheel en bezorgen Dreischor haar
faam als voorbeeldig geconserveerd
ringdorp. Het is haast onbetamelijk
om niet te houden van Dreischor. Het
dorp is charmant zonder al te pitto
resk te zijn.
Dreischor... Alleen al de naam intri
geert. De oudste vermelding, toen
nog als Dreeskiere, dateert van 1206.
De drie schorren met schapen in het
heerlijkheidswapen lijken een logi
sche verklaring voor de naam, al is er
in de loop der tijd nog heel wat over
gesteggeld. Gemeentearchivaris Huib
Uil heeft zich er intensief in verdiept.
„De huidige verklaring-is dat we in
drei inderdaad het woord drie moeten
vermoeden. Schor mag je niet al te let
terlijk nemen, want dat betekent voor
al: gebieden. Het gaat dan om de drie
gebieden Beldert, Mareland of Maye
en Sirjansland."
De toren tuurt. In het noorden glin
stert het water van de Grevelingen, in
het westen lonken de ambtsbroeders
van Noordgouwe en Kerkwerve en in
het zuidoosten strekt het gebied zich
uit dat sinds begin vorig jaar de bij
zondere aandacht heeft van een groot
aantal wetenschappers. Eén vierkante
kilometer, ruwweg begrensd door de
Bogerdweg, de Zuiddijk, de Bel-
laertweg en de Molenweg.
„Het had overal gekund", zegt loop
Schaminée, die samen met Anton
Stortelder het plan opvatte om onder
de noemer Venster op de Wereld één
vierkante kilometer vanuit allerlei in
valshoeken te belichten en de verha
len van de mensen ter plekke op te te
kenen. Toch is dit gebied zeker niet
helemaal willekeurig te noemen. Daar
voor ligt het te mooi, bevat het te
veel, loopt het over van geschiedenis,
met onder meer museum Goemans-
zorg (in een gerestaureerde i8e-eeuw-
se boerderij), molen Aeolus, relicten
van de vlasteelt, een voormalige trans
formatortoren en de locatie van een
voormalig kasteel. Om maar enkele in
het oog springende voorbeelden te
noemen.
De bedrijvigheid heerst vooral aan de
zuidkant van de vierkante kilometer,
waar buurtschap Beldert ligt. De hout
zagerij laat zich er horen en even ver
derop bevindt zich de wijngaard van
De Kleine Schorre, een van de groot
ste van Nederland.
De kerktoren is er stellig getuige van
geweest dat ter plaatse ooit een veelge
bruikte landbouwhaven was, een van
de oudste op Schouwen-Duiveland,
met een beurtdienst op Rotterdam:
zondag heen, dinsdag of woensdag te
rug. In het seizoen werden bieten in
groten getale op die manier vervoerd.
Het afsluiten van het Dijkwater maak
te daar in de jaren vijftig definitief
een einde aan. De haven werd nadien
gedempt, maar de contouren zijn nog
zichtbaar, de levendigheid van weleer
voelbaar.
Vele eeuwen geschiedenis rusten in
middels in de vierkante kilometer. In
den beginne was Dreischor een apart
eiland, gelegen tussen Schouwen en
Duiveland. Een verbindende schakel
uiteindelijk, een bruggenhoofd tegen
wil en dank, want tegelijkertijd ook
een (ei)landje apart.
Dat is tot recent, al dan niet onder
huids, merkbaar geweest. „Het was
vroeger meer een eigen gemeenschap
je dan nu", zegt gemeentearchivaris
Huib Uil. Niet voor niets heeft
Dreischor fel strijd gevoerd tegen de
opheffing als zelfstandige gemeente.
00
p
00
6/i
«ft
oo
°Ï0H.
V//L
Toch liever
zelfstandig
door Rolf Bosboom
