Amnesty: Spanje
snelkookpan die
bijna ontploft
Russen zijn woedend
over dood separatisten
BUITENLAND 9
Bewoners eisen
verbod op
Tomorrowland
Iedere week
wordt in Kenia een
neushoorn gedood
door stropers.
En er zijn er
al zo weinig.
Gisteren presenteerde de organisa
tie in Madrid een rapport over
schending van mensenrechten in
het land. Het zeventig pagina's tel
lende document is een samenvat
ting van klachten en verhalen die
naar boven kwamen tijdens een
drie jaar durend, intensief onder
zoek. Naast slachtoffers van poli
tiegeweld sprak Amnesty met ad
vocaten en artsen en bestudeerde
uren aan beeldmateriaal, gescho
ten tijdens demonstraties. De con
clusie is meedogenloos: als Spanje
zo doorgaat, ligt een gewelddadi
ge revolutie in het verschiet.
„Toen ik de eerste keer het rap
port las, was ik geschokt", erkent
Anja Bienert. De Duitse is deskun
dige op het gebied van politie en
mensenrechten en werkt op het
kantoor van Amnesty in Amster
dam. „Zoiets zou niet moeten mo
gen gebeuren in een Europees
land. Spanje moet een les trekken
uit de gebeurtenissen in Grieken
land, Turkije, Oekraïne. Ze zlijn
een gevaarlijke weg ingeslagen.
Vorig jaar benadrukte de speciale
VN-rapporteur voor mensenrech
ten al expliciet dat Spanje het
recht op protest, en daarmee vrij
heid van meningsuiting, inperkt.
Tegen internationale verdragen
in. Zo is een demonstratie alleen
toegestaan, als daarvoor ten min
ste tien dagen van tevoren een
vergunning is aangevraagd.
Spontane protesten zijn verboden
en worden standaard uiteengedre
ven. Boetes voor deelname lopen
op tot 300.000 euro.
Amnesty stelt ook dat de midde
len die de politie gebruikt 'buiten
proportioneel' zijn. Demonstran
ten lopen, volgens de organisatie,
inwendige verwondingen op door
misbruik met wapenstokken. Ter
wijl tijdens vreedzame protesten
rookbommen en rubberkogels
Als Spanje zo doorgaat, ligt
een gewelddadige revolutie
volgens Amnesty Internatio
nal in het verschiet
worden ingezet. „Mensen worden
zonder reden gearresteerd", aldus
Virginia Alvarez, een van de op
stellers van het rapport. „Tijdens
het vervoer krijgen ze klappen.
Op het bureau moeten ze gedwon
gen uren stilstaan met hun ge
zicht naar de muur. Er is geen, of
pas laat, medische hulp voor ge
wonden. Vrouwelijke arrestanten
worden seksistisch benaderd."
Bienert vergelijkt de situatie met
een snelkookpan. „Juist nu Spanje
het economisch en sociaal zo
moeilijk heeft, hebben mensen
het gevoel nodig dat er naar ze
wordt geluisterd. Anders zoeken
frustratie en woede een andere
uitweg. De regering draait de dek
sel nog steviger dicht. Maar de
stoom moet ergens heen en op ze
ker punt zal de pan ontploffen.
„Het is een patroon dat we elders
in de wereld vaak hebben gezien.
Als een regering angstig wordt,
gooit ze de deur dicht voor een
dialoog. Ik hoop dat het in Spanje
niet gebeurt. Dat het rapport een
brede maatschappelijke discussie
op gang brengt."
De vijf mannen vonden de dood
toen het leger controleposten in
de buurt van de stad Slavjansk in
nam. Rusland waarschuwde Kiev
in de loop van de dag op indrin
gende wijze. „Als het waar is dat
het regime in Kiev het leger tegen
burgers inzet, is dat een zeer ern
stige misdaad tegen het eigen
volk", zei president Vladimir Poe-
tin. De Russische leider dreigde
vanuit Moskou met consequen
ties voor 'de mensen die zulke be
slissingen nemen en de relatie tus
sen onze landen bedreigen'.
Russische separatisten houden
nog altijd overheidsgebouwen be
zet in zo'n twaalf steden in
Oost-Oekraïne. Nadat Rusland de
Krim annexeerde, zijn Russisch-
taligen in andere delen van Oe
kraïne in opstand gekomen. Ver
moed wordt dat daar ook Russi
sche infiltranten en militairen on
der zitten. Het nieuws over de
aanval van gisteren op de controle
posten kwam van de Oekraïense
autoriteiten zelf. Zij noemden de
vijf doden 'terroristen'.
Ruslands militaire oefeningen in
het grensgebied zijn een 'ant
woord op de Oekraïense escala
tie'. Minister van Defensie Sergej
Sjojgoe verwees ook naar ge
plande Navo-oefeningen in Polen
en de Baltische staten, aan de
westgrens van Rusland. Aan die
acties in de Oostzee doet onder
meer een Nederlandse mijnenve
ger mee. Indien nodig is Neder
land bereid om F-i6's en een mari
nefregat naar Oost-Europa te stu
ren.
De Oekraïense regering eist ophel
dering over de Russische oefenin
gen. Het ministerie van Buiten
landse Zaken liet weten dat Rus
land binnen 48 uur moet uitleg
gen waar het mee bezig is.
Rusland eist op zijn beurt dat het
Oekraïense leger zich terugtrekt
uit het zuidoosten van het land.
Alle militairen moeten wat Mos
kou betreft onmiddellijk terug
naar hun bases. De oproep is niet
gericht aan het Oekraïense gezag
in Kiev, maar aan de Verenigde
Staten. De Amerikanen moeten
hun invloed gebruiken om de
Oekraïense regering tot de terug
trekking te dwingen, vindt de
Russische regering.
Oekraïense regering eist
binnen 48 uur opheldering
over de Russische
militaire oefeningen
NAIROBI - De neushoorn in Kenia
dreigt binnen een paar jaar uit te
sterven, waarschuwt internatio
naal vermaard paleontoloog en
voormalig wildbeheerder Richard
Leakey (69). „Van de ongeveer
vierhonderd neushoorns die er
nu nog zijn, wordt er gemiddeld
een per week doodgeschoten door
stropers. Ook in speciaal be
schermde gebieden. Het is een on
houdbare situatie. Als niet snel
drastische maatregelen worden ge
nomen, is het beest straks echt
uitgestorven."
Hetzelfde geldt voor de Afrikaan
se olifant, die in zowel Kenia als
Tanzania rap verdwijnt. In het gro
te Selous wildpark in Tanzania
zijn de afgelopen drie jaar maar
liefst 31.000 olifanten afgeslacht.
In het Keniaanse Tsavo park al
leen al zijn er sinds het begin van
dit jaar al 51 gedood. Leakey: „Cri
minele bendes, onbekwame wild-
beheerders en straffeloosheid zijn
hiervoor verantwoordelijk."
De trend kan volgens Leakey al
leen worden gekeerd als de rege-
ring stroperij tot nationale ramp
uitfoept, de schuldigen hard aan
pakt en de bezem door Kenya
Wildlife Services (KWS) haalt.
Deze instantie is verantwoorde
lijk voor het wildbeheer in Kenia.
„De namen van de ongeveer veer
tig mensen die verantwoordelijk
zijn voor de slachting onder oli
fanten en neushoorns zijn bij de
autoriteiten bekend. Ze bevinden
zich in alle lagen van de overheid
en politiek, ook bij KWS. Maar ze
worden beschermd door hoogge
plaatste functionarissen. Af en toe
wordt iemand gearresteerd, maar
weer snel vrijgelaten. Vrijwel
nooit komt een zaak voor de rech
ter. Gebeurt dat wel, dan komt
het vanwege gebrek aan bewijs
toch niet tot een veroordeling."
Leakey werd in 1989 door toenma
lig president Daniel Arap Moi be
noemd tot hoofd van de nieuwe
KWS. Hij wist de stroperij dras
tisch in te perken, maar door zijn
no-nonsense aanpak en onom
koopbaarheid maakte hij ook vij
anden, vooral bij lokale politici.
Toen hij in 1993 als gevolg van
een vliegtuigcrash beide onderbe
nen verloor, werd sabotage al snel
als oorzaak genoemd. Korte tijd la
ter kwam Moi's regering met een
buiten Leakey's medeweten opge
steld rapport over corruptie en
mismanagement binnen KWS.
Een geïrriteerde Leakey nam on
middellijk ontslag.
„Het probleem met KWS nu is
dat de organisatie vooral wordt in
gezet als veiligheidsdienst die ach
ter stropers aan moet", zegt Lea
key. „Dat is een veel te enge bena
dering, die niemand intellectueel
aanspreekt. Hun belangrijkste
taak is wildbeheer. Niet: dood die
ren die mensen doden en vang
mensen die dieren doden."
KWS moet vooral de habitat van
wilde beesten beschermen die be
dreigd wordt door de aanleg van
wegen en spoorlijnen en door
pesticiden die via irrigatie in
drinkplaatsen terecht komen,
stelt Leakey. Het verweer van
KWS dat al die taken niet goed
kunnen worden uitgevoerd van
wege gebrek aan geld, middelen
en personeel, verwerpt hij. „In
mijn tijd hadden we veel minder
mensen, een kwart minder geld
en minder voertuigen en vliegtui
gen. Nu hebben ze twee zesper-
soons helikopters, die vooral ge
bruikt worden voor het vervoeren
van politici. Je kunt je voorstellen
hoe demoraliserend dat is voor ge
motiveerde wildopzichters."
KWS-personeel moet het boven
dien doen met slechte salarissen,
behuizing en training. Volgens
Leakey komt het aan op goed ma
nagement en meer steun ook
hard nodig. „Ik ben ervan over
tuigd dat president Kenyatta en vi
ce-president Ruto zeer bezorgd
zijn. Toerisme heeft zwaar te lij
den onder stroperij en Kenia's in
ternationale reputatie staat op het
spel. Maar ze moeten zich nu wel
bewijzen en actie ondernemen
om de illegale handel in ivoor en
hoorns te stoppen."
Westerse regeringen kunnen veel
meer druk uitoefenen op landen
als China, waar een lucratieve af
zetmarkt voor ivoor en hoorns be
staat. En ze kunnen Cites (Con
vention on International Trade in
Endangered Species) aanscher
pen. Door onderscheid te maken
tussen legaal ivoor uit Zuide-
lijk-Afrika en illegaal ivoor heeft
ook Cites schuld aan de stroperij,
vindt Leakey.
„Waarom stoppen we niet met de
handel in alle diersoorten en dier-
producten? Er is nog maar zo wei
nig wild over."
Dat bleek gisteren in Antwerpen
tijdens het kort geding van een
groep omwonenden tegen het
jaarlijkse zomerfestival in de
openlucht, dat ook veel Neder
landse danceliefhebbers trekt. De
organisatie van Tomorrowland,
ID&T België, vreest een miljoe-
nenschade als de rechter gehoor
geeft aan de eis van de klagers, al
dus Vlaamse media.
In verband met het tienjarig be
staan wil ID&T het festival dit
jaar uitsmeren over twee lange
weekeinden in juli met in totaal
360.000 bezoekers. Volgens de ad
vocaat van de omwonenden heb
ben zij altijd al overlast ondervon
den. „Maar door die dubbele edi
tie wordt de grens van wat ze be
reid zijn te tolereren, onmisken
baar overschreden."
De festivalorganisatie daarente
gen krijgt steun van tientallen be
drijven die verdienen aan Tomor
rowland, zoals de luchtvaartmaat
schappij Brussels Airlines. Hun
advocaat wijst erop dat zeven
buurtbewoners 'twee keer drie da
gen wat nachtrust verliezen',
maar dat de economische schade
van een afgelast Tomorrowland
enorm zal zijn. De rechter hakt ui
terlijk 8 mei de knoop door.
VRIJDAG 25 APRIL 2014
door onze correspondent
Pauline Blom
MADRID - Het politiegeweld
neemt in Spanje steeds ernstiger
vormen aan, stelt Amnesty Interna
tional. Mensen worden willekeurig
opgepakt en mishandeld en de
schuldigen blijven ongestraft.
Een demonstrant wordt door poli
tie in bedwang gehouden, foto HH
door onze redactie buitenland
KIEV/MOSKOU - Het conflict in het
oosten van Oekraïne dreigt op
nieuw uit de hand te lopen nu Rus
land nieuwe militaire oefeningen
gaat houden langs de grens.
Moskou is woedend nadat gisteren
vijf pro-Russische separatisten
door het Oekraïense leger werden
doodgeschoten.
'Stroperij tot ramp verklaren'
door onze correspondent
Frans van den Houdt
I Een zeldzame, witte neushoorn wordt bewaakt door gewapende mannen.
In Kenia wordt iedere week gemiddeld een neushoorn gedood door stro
pers. foto Ann en Steve Toon/Solent News/HH
ANTWERPEN - Enkele omwonenden
van het uiterst populaire Belgische
dancefestival Tomorrowland in
Boom bij Antwerpen willen een vol
ledig verbod van het evenement.
Als de rechter daar niet op ingaat,
moet er in ieder geval elke dag om
middernacht worden gestopt en
moet de muziek zachter.
