SAR
FOUNDATION
66 Gelukkig komen er
steeds meer
mogelijkheden om
aangepast te
sporten
GEZOND 11
Altijd direct hulp bij de hand
Gordelroos vergroot
kans op beroerte
Aminozuur
beschermt darmen
personen
alarmetvWJ
zeeVanÜ
Gezonder winkelen
met 'slank' lijstje
x
ken
t na
win
ïen.
lij dat je naar huis mag. Wie is
dat niet, na weken ziekenhuis
en revalidatie? „Maar dan be
gint het pas!" weet Annema-
rie van der Sar (40). „Tijdens
je revalidatie en je eerste da-
gen thuis krijg je intensieve
begeleiding, volgens een strak tijdschema.
Maar daarna moet je het opeens allemaal
-s zelf doen. Dan merk je pas hoe weinig je
nog kunt en hoeveel moeite alles kost.
Boodschappen doen, koken, sociale contac
ten, maar vooral ook blijven bewegen en
trainen. Waar kun je dan trainen? En wat
als je aan de limiet van je zorgverzekering
zit? Op zo'n moment heb je hulp nodig,
merkten mijn man en ik. Nou kent Edwin
(voormalig Oranje-doelman Edwin van
Edwin van der Sar
Foundation: 'Never
ever give up'
Hl
der Sar, red.) veel fysiotherapeuten en
sportartsen, maar dat heeft niet iedereen.
Daarom willen wij met de Edwin van der
Sar Foundation goede sportmogelijkheden
na de revalidatie ook voor anderen bereik
baar maken. Alles draait om een zo goed
mogelijk herstel."
Annemarie van der Sar ziet er anno 2014
uit als een jonge vrouw met een blakende
gezondheid, maar ze weet dat dat opeens
kan veranderen. „Ik was altijd gezond tot
ik eind 2009 opeens een hersenbloeding
kreeg. Dan verandert je leven en dat van je
gezin ingrijpend. Het liep bij mij relatief
goed af. Anderen moeten een zwaardere
weg afleggen."
Wat ze daarmee bedoelt, zien we in het
zwembad van het Rijnlands Revalidatie
Centrum in Leiden, waar we een zwempro-
ject van 'haar' Foundation bezoeken. Enke-
le uren per week is hier een begeleid zwem-
project voor NAH* (niet aangeboren her
senletsel)-patiënten. Van de tien deelne
mers kan de één goed zwemmen en zelf de
trap afgaan, terwijl de ander met rolstoel
in en uit het bad met verstelbare bodem ge
takeld moet worden.
Waarom is dit apart sporten zo belangrijk
voor NAH-patiënten? Marcel van der Bor
den, begeleidend bewegingsagoog bij het
Rijnlands Revalidatie Centrum: „Hier kun
je zwemmen met lotgenoten van 20 tot 70
jaar. Wij zorgen met twee begeleiders dat
het veilig is en dat altijd medische hulp in
de buurt is. Verder is het hier relatief rus
tig, zonder bijvoorbeeld kinderen die gil
lend van de hoge duikplank springen. Dat
is belangrijk voor mensen met NAH, die
vaak snel overprikkeld zijn. Het is de be
doeling dat de meeste deelnemers uiteinde
lijk doorstromen naar gewone zwembaden
met speciale uren voor mensen met een be
perking, die steeds meer zwembaden aan
bieden."
Van der Sar is aan de rand van het zwem
bad in gesprek geraakt met iemand die ze
nog kent van haar eigen revalidatie. „Ik her
inner me nog precies hoe lekker zwemmen
was en hoe belangrijk het is te blijven be
wegen als je uitbehandeld bent. Het is zó
goed voor je gezondheid en je zelfvertrou
wen dat je geprikkeld wordt om een vol
gende stap te zetten."
Inmiddels lopen er zeven aangepast zwem-
men-projecten zoals in Leiden. Ook het
volgende grote project Meet Me The
Gym is net uit de startblokken. Annema
rie: „Net als zwembaden zijn er ook druk
ke of lawaaiige sportscholen. Daarom kun
nen sportscholen nu een certificaat halen
dat laat zien dat ze aangepaste, begeleide
sportmogelijkheden hebben voor mensen
met hersenletsel. Er doen nu al veertig
sportscholen uit het hele land aan mee. Ge
lukkig komen er steeds meer mogelijkhe
den om aangepast te sporten en bewegen,
ook voor andere sporten."
Alle projecten en activiteiten van de
Edwin van der Sar Foundation hebben te
maken met sporten, bewegen en zinvolle
dagbesteding, speciaal vanaf het moment
dat NAH-patiënten thuiskomen. „We on
derzoeken hoe we kunnen helpen met pro
jecten, voorlichting en door organisaties en
zorgcentra met elkaar te verbinden", aldus
Van der Sar. „Helaas wordt in de zorg flink
bezuinigd, dus is het best lastig om iets
voor elkaar te krijgen. Dat kost tijd. Daar
om hebben we bij onze start in 2012 met
een iets tastbaars willen doen door sport-
pakketten uit te delen in revalidatiecentra.
Vrolijke, praktische pakketten met ballen
en ander trainingsmateriaal, want we wis
ten dat daar vaak behoefte aan is."
Maar er staat nog veel meer op Annema-
rie's verlanglijstje. „We ontdekken al doen
de steeds meer dat er nog veel te doen is,
dus voorlopig blijven we groeien. En door
zetten. Voor dit jaar staan bijvoorbeeld het
duofietsenproject en koffers voor ergothera
peuten op de rol. We gaan koffers met oe
fenmaterialen uitdelen aan ergotherapeu
ten in revalidatiecentra. En voor de duofiet-
sen, waarop twee personen naast elkaar
kunnen zitten, brengen we fietsenmakers
en zorginstellingen bij elkaar via thuiszorg
organisatie Vegro. Duofietsen zijn erg
duur, maar nu komt er komt een speciale li
mited edition, die zorginstellingen of zorg
boerderijen bij ons kunnen aanvragen," al
dus Van der Sar.
Ze is blij dat ze er relatief goed afgekomen
is. „Na intensieve revalidatie kan ik bijna al
les weer, al moet ik mezelf meer in acht ne
men dan vroeger. Ik tennis weer en kan
weer skiën. Beter dan Ed zelfs. Die kan niet
skiën, want dat mocht niet als profvoetbal
ler. Hij leert het wel snel en weet als doel
man hoe je moet vallen. Maar voorlopig
heb ik nog een voorsprong!"
DINSDAG 22 APRIL 2014
1-
s r" Gordelroos is voor wie het krijgt niet
alleen een vervelende en pijnlijke aan-
r doening, het verhoogt ook (tijdelijk)
i de kans op het krijgen van een beroer-
ar te. Dit melden Britse onderzoekers op
i grond van gegevens van ruim 6.500
n- personen. In de eerste maand na het
it uitbreken van de gordelroos is de
kans op een beroerte 60 procent ho
ik ger dan bij vergelijkbare personen zon-
er der gordelroos, becijferen de Britten.
Mensen bij wie de gordelroos uitslag
r veroorzaakt rond de ogen lopen zelfs
is- 300 procent meer kans op een beroer
te. Een halfjaar na een uitbraak is de
kans op een beroerte weer hetzelfde
e als bij mensen zonder gordelroos,
ts Wordt de gordelroos behandeld met
een antiviraal middel, dan daalt de
kans op een beroerte sneller naar nor
maal. Gordelroos is een pijnlijke huid
uitslag die veroorzaakt wordt door
hetzelfde virus dat waterpokken ver
oorzaakt. Bij sommige mensen wordt
het virus op latere leeftijd (doorgaans
60-plus) weer actief en veroorzaakt
dan gordelroos.
Bron: Clinical Infectious Diseases
Langdurig en intensief sporten kan lei
den tot maag- en darmklachten en
zelfs schade aan de darmen veroorza
ken doordat tijdens het sporten min
der bloed dan normaal naar de dar
men (en meer bloed naar de spieren)
stroomt. De doorbloeding van de
darm blijft echter op peil, en de darm
klachten blijven achterwege, als je
voor het sporten het aminozuur L-cit-
rulline inneemt, melden onderzoekers
uit Maastricht. L-citrulline wordt in
het lichaam omgezet in het amino
zuur L-arginine dat op zijn beurt de
grondstof vormt voor de productie
van stikstofmonoxide (NO) in het
bloed. Stikstofmonoxide zorgt ervoor
dat de bloedvaten wijder worden en
er meer bloed doorheen stroomt. De
onderzoekers lieten 10 mannen een
uur intensief fietsen van wie de helft
vooraf 10 gram L-citrulline innam en
de andere helft een neppil. De man
nen die L-citrulline gebruikten, ver
toonden, anders dan de mannen die
een neppil slikten, een normale door
bloeding van de darmen en geen teke
nen van darmschade.
Bron: Sports Exercise
Zelfstandig wonen en toch direct hulp kunnen inroepen. Dat kan met
de Stichting Personen Alarmering Zeeland. Met één druk op de knop
krijgt u overal in huis verbinding met de alarmcentrale (dag en nachtj
Kijk voor informatie op www.personenalarmering.nl
Nooidpoortplein 2
4331 RN Middelburg
tel. 0118-551215
Tip voor wie minder calorierijke voe
ding in het winkelmandje wil leggen:
lees bij het binnengaan van de super
markt een briefje met verwijzingen
naar 'slank, 'gezond' en 'goed voor de
lijn'. Utrechtse onderzoekers tonen
aan dat mensen met overgewicht tot
wel 75 procent minder calorierijke
snacks in hun winkelmandje leggen
als zij een 'receptenlijst' meekregen
met woorden als 'slank' en 'goed voor
de lijn'. Dit was niet zo als zij hetzelf
de lijstje meekregen met neutrale aan
duidingen als 'nieuw recept'.
lil
t
door Froukje Wattel
Edwin en Annemarie van der Sar lan
ceerden in mei 2012 hun Edwin van
der Sar Foundation. De stichting zet
zich in voor mensen met niet aangebo
ren hersenletsel (NAH), zoals beroerte,
hersentumor of hersenschade door
een ongeluk. Ze richt zich vooral op
het stimuleren van sport- en beweeg-
projecten en zinvolle dagbesteding
voor patiënten. „Sport ligt ons immers
aan het hart, dus we hebben het dicht
bij onszelf gehouden", legt Annemarie
van der Sar uit.
De Foundation doneerde sportpakket-
ten aan revalidatiecentra en initieerde
projecten aangepast sporten. Ook orga
niseert ze regelmatig (sponsorprojec
ten om geld in te zamelen, zoals golf
en tennistoernooien, een hardloopeve
nement en zelfs een wijnproeverij. Het
geld wordt gebruikt voor onderzoek
en voor nieuwe projecten, zoals het
ontwikkelen van de oefenapp voor her
senletselpatiënten. Edwin en Annema
rie ook regelmatig te gast om speciale
oefenruimtes in ziekenhuizen of revali
datiecentra te openen.
Annemarie van der Sar is bestuursvoor
zitter van de foundation die beschikt
over twee fulltime medewerkers en
een medisch kernteam voor medisch
advies. Er bestaat een partnership met
De Hersenstichting. Grote sponsoren
zijn onder meer de Vriendenloterij,
Vegro Thuiszorgwinkels en Telesport.
www.edwinvandersarfoundation.nl
Annemarie van der Sar
*NAH niet aangeboren hersenletsel
Bij niet aangeboren hersenletsel gaat het om her
senletsel dat ontstaat door een ongeluk van bui
tenaf (verkeersongelukken, geweld, vallen) of
door ziekte (hersenbloeding of -infarct, MS, park-
inson, alzheimer, hersentumoren, drank- of drugs
gebruik).
reageren?
gezondheid@depersdienst.nl
