5-sterren
cruises
BINNENLAND 7
Nu staat er
Russische kunst,
maar 69 jaar
geleden zat er
een verzetsgroep
in de Hermitage.
Noord-Europa
Fors in prijs verlaagd!
8 dagen v.a
Holland America Um
KRAS
AMSTERDAM - De zendapparatuur
stond in een kleine ruimte, onder
de trap op de tweede verdieping.
Goed verborgen. Als leden van de
verzetsgroep het gebouw, aan de
zijkant van de huidige Hermitage
in Amsterdam, in wilden, moes
ten ze gebruikmaken van de ver
borgen belknop in de brievenbus.
De telegrafisten die naar binnen
gingen, zonden en ontvingen van
maart 1944 tot begin 1945 geco
deerde berichten naar Engeland
en het bevrijde deel van Neder
land. In opdracht van de Neder
landse OD (Ordedienst) zonden
ze berichten over Duitse troepen
bewegingen en -concentraties en
over opstellingen van geschut;
vanaf de andere kant werd ook in
formatie over wapendroppings in
bezet gebied doorgegeven.
Het is een relatief onbekend ver-
zetsverhaal, dat zich afspeelde in
het huidige, drukbezochte mu
seum Hermitage, de Amsterdam
se dependance van het beroemde
Russische museum. Van het ver
haal was het museum tot voor
kort zelf ook niet op de hoogte;
„tot een gepensioneerde amateur
onderzoeker en een nabestaande
aanklopten.
Onderzoeker Paul Post en nabe
staande Dick Hulsman doken in
de dossiers bij het NIOD en het
Nationaal Archief. Ze ontdekten
dat de verzetsgroep was gevormd
rond (oud)marinemensen, die el
kaar in 1944 in Amsterdam tegen
het lijf liepen.
Maar na tien maanden zenden,
ging het mis. Op 30 januari 1945
viel de Duitse Sicherheidsdienst
(SD) binnen en arresteerde vijf
mannen van de groep, onder wie
Dirk 1 luisman, de huurder van
het pand. De arrestaties werden
stilgehouden, zodat de postende
Duitsers nog een paar dagen lang
aanbellende telegrafisten konden
aanhouden. De leden van de
groep werden overgebracht naar
het beruchte Oranjehotel in Sche-
veningen en later vervoerd naar
het huis van bewaring aan de We
teringschans te Amsterdam. Op
14 april 1945, drie weken voor de
bevrijding, werd de groep man
nen gefusilleerd, mogelijk als re
presaille voor het opblazen van
Duitse stellingen door het verzet
óf als vergelding voor de moord
op twee landwachters in Noord-
Holland.
Het zorgde ervoor dat de toen één
jaar oude zoon van Dirk Huls
man, Dick, opgroeide zonder va
der. „Ik heb behoorlijk veel last ge
had van dit verleden en het grote
verdriet van mijn moeder", zegt
hij, nu 70 jaar oud, vanuit het bui
tenland.
Het lichaam van zijn vader werd
in juni 1945 gevonden in een mas
sagraf in de duinen bij Haarlem
en ligt nu op de Erebegraafplaats
in Bloemendaal. De mannen van
de verzetsgroep kregen later het
Kruis van Verdienste.
„Mijn moeder heeft mij veel ver
teld over wat er gebeurd is, maar
pas onlangs ben ik samen met
Ik heb behoorlijk
veel last gehad van
dit verleden en het
grote verdriet van
mijn moeder
Paul meer informatie gaan uitzoe
ken."
Zo kwamen ze ook bij de Hermi
tage terecht. I Iet zendstation zat
in een gebouw van de diaconie
dat bij het Oudeliedenrusthuis (la
ter Amstelhof) hoorde. In 2004
vertrokken de ouderen en nam de
Hermitage de verschillende pan
den over.
Na de oorlog was er weinig aan
dacht voor het verhaal van het
zendstation. De Hermitage wist
dan ook niets van de verzetsge-
schiedenis van het pand. „Het
was een verrassing voor ons, we
hoorden er voor het eerst van
toen Post contact met ons op
nam", zegt Niko Bos, archivaris
van de Hermitage. „Het is een inte
ressant stukje van de geschiedenis
van het pand."
De drie mannen zijn op zoek ge
gaan in het pand en hebben de
bouwtekeningen erbij gepakt.
Maar van de plek waar de zendap
paratuur stond, is niets meer te
zien. „Het is hier grondig ver
bouwd." Het zendstation zat in de
voormalige diaconie (welzijnsin-
stelling van de kerk), aan de zij
kant van het hoofdgebouw van de
Hermitage. Nu is er de Hermitage
voor Kinderen in gevestigd, waar
kinderen kunstonderwijs krijgen
en zelf kunnen schilderen.
De stichting 4 en 5 mei Amster
dam overwoog het pand volgende
maand op te nemen in de Huizen
van Verzet-route 2014, maar vond
de tijd te kort en bewaart het ver
haal nu voor een volgend jaar. „De
geschiedenis van de verzetsgroep
verdient voldoende ruimte", zegt
een woordvoerster.
Ondertussen zoeken Post en Huls
man in archieven antwoord op de
vraag of de groep met Dicks vader
simpelweg werd 'uitgepeild' door
de Duitsers of werd verraden.
Hulsman: „Mijn moeder zei altijd
dat ze zijn verraden." Ze denken
daar inmiddels ook aanwijzingen
voor te hebben.
Post en Hulsman zouden graag
een herdenkingsplaquette zien in
het gebouw. De Hermitage gaat
dat bespreken.
ZATERDAG 19 APRIL 2014
Cruises per ms Rotterdam van de rederij Holland America Line.
Boek nu en ontvang een drankenkaart t.w.v. 50 per persoon!
Noorse Fjorden Geiranger
Vanuit Rotterdam naar Bergen, Geiranger,
Alesund en Eidfjord. NL-sprekende hostess!
Passage Geirangerfjord en Hardangerfjord
Vertrek: mei t/m september
Zie: Kras.nl/fjorden
Noorse Fjorden Flam
Vanuit Rotterdam naar Oslo, Kristiansand,
Stavangeren Flam. NL-sprekende hostess!
Maak een treinrit over de Flam-spoorlijn
Vertrek: mei t/m augustus
Zie: Kras.nl/fjorden
Baltische steden St. Petersburg
Vanuit Rotterdam naar Kopenhagen, Tallinn,
St. Petersburg (2 dagen), Helsinki, Stockholm
Bezoek Rostock, Berlijn en de Hermitage
Vertrek: 24 mei en 5 juli
Zie: Kras.nl/37182
A Sigmtpre aj foxttlUttte
Verzet in de Hermitage
door Cyril Rosman
De Hermitage in Amsterdam.
Aan de zijkant zat in de oorlog
een geheime zendpost.
De plek is inmiddels verbouwd.
foto Stuart Forster/HH
Dick Hulsman
Meer info Huizen van Verzet in Am
sterdam: www.4en5meiamsterdam.nl
