Special:
21
£>dernemer
Wie
Gino van Driessche
Wat
Directeur AM Zeeland
Wie
Ruud de Baar
Wat
Directeur Marsaki
ZATERDAG 19 APRIL 2014
zoals voorde crisis
Als we precies willen weten hoe het gaat met de bouwsector en uitgelegd willen zien hoe de toekomst er uit ziet, moeten we dat vragen aan
de mensen die daar verstand van hebben: de mensen uit de bouw. Eric van Ruijsscher, voorzitter van Bouwend Zeeland, heeft hier op
meerdere plaatsen al uitgelegd hoe de aannemers er voor staan. In deze special over bouw en bedrijfs onroerend goed zijn we te rade gegaan
bij projectontwikkelaar Gino van Driessche van AM Zeeland, makelaar Paul Fermont van Faasse&Fermont, Ruud de Baar van Marsaki Project
ontwikkeling en aannemer Ron Flipse van Peters Bouwgroep. Zij geven hieronder hun visie over hoe het nu verder moet in de bouw.
Hoe bent u de afgelopen
crisisperiode doorgekomen?
We zijn de crisis periode doorgeko
men door onze productie af te stem
men op de t1 a aderende vraag vanuit
de markt en de klant. Nog meer dan
anders hebben we vraaggestuurd ont
wikkeld: wat de klant vraagt, daar voe
gen wij onze professionaliteit aan toe
en dat maken wij. Dit heeft onder
meer geresulteerd in een aantal nieu
we concepten, zoals bijvoorbeeld het
grondgebonden appartementeen
eenpersoonswoning en villa M. Daar
naast hebben we onze consumenten
oplossingen geboden die het voor
hem of haar mogelijk maken om een
koopbeslissing te kunnen nemen:
denk maar aan bv. het inruilen van
een bestaande woning. Kopen zonder
zorgen noemen wij dat.
Heeft u nu veel in portefeuille?
Van oudsher zijn wij een bedrijf dat
een grote spreiding van haar projec
ten kent. Zo hebben wij door heel
Zeeland projecten: groot en klein, in,
de stad en in het dorp. Dit is nog
steeds het geval. Binnen onze projec
ten zijn we op zoek gegaan naar een
zo groot mogelijk diversiteit aan pro
ducten, zodat we elke klant optimaal
kunnen bedienen in een voor hem of
haar passende woning.
Wanneer krabbelt de
bouwmarkt weer op?
We merken nu al dat de markt, zij
het voorzichtig, weer aantrekt. Ook
vorig jaar presteerden wij beter dan
de jaren daarvoor. We zien vooral
een toenemende belangstelling voor
onze proiecten en woningen en we
merken dat onze klant minder zorgen
heeft met betrekking tot de verkoop
van zijn 'haar bestaande woning. Dat
geeft onze klant vertrouwen en zorgt
dat'hij weer beslissingen kan en wil
nemen.
Wat voor concrete plannen
heeft u voor de komende jaren?
We gaan onverminderd voort om
voor al onze projecten (ö.a. Mortiere
Middelburg, Bestevaer Vlissingen,
Othene Terneuzen, Oversprong, St.
Jansteen en Noorderpolder Zierik-
zee) onze consument optimaal blijven
te bedienen. Dit doen we bij voor
keur samen met de klant in de vorm
van co-creatie: samen mtwerpen en
ontwikkelen we de woning. De klant
teit: oplossen van de leegstand
of nieuwbouw?
Ik denk dat er een wezenlijk verband
ligt tussen deze 2: waarom is er leeg-
stand? Kennelijk omdat het leegstaan
de product niet meer voldoet aan de
wensen van de consument. Met
nieuwbouw kunnen deze wensen van
de consument weer worden inge
vuld. Er zal dus gesloopt moeten wor
den wat niet meer voldoet aan de
wensen van de consument en er zal
nieuwbouw nodig zijn om aan de
(veranderende) vraag invulling te ge
ven.
Komt het allemaal n
og goed met de bouw?
In aansluiting op mijn antwoord op
de vorige vraag, ben ik van mening
dat door de veranderende vraag van
uit de consument behoefte blijft aan
nieuwe woningen. Kijk maar naar de
demografische ontwikkelingen, het
aantal huishoudens waarvan men ver
wacht dat in Zeeland nog zal toene
men, maar ook de vraag naar meer
duurzaamheid en energiezuinigheid
zullen er uiteindelijk toe bijdragen
dat er gebouwd zal blijven worden.
Hoeveel en hoe snel is van heel veel
factoren afhankelijk.
is bij ons Keizer.
Doet de overheid
voldoende om die markt
weer op peil te krijgen?.
Iedereen is zoekende in een verande
rende markt: marktpartijen en overhe
den. De weg ligt open voor nieuwe
samenwerkingsvarianten. Het gaat
niet meer om wie heeft de macht,
maar hoe vinden we de juiste kracht
met elkaar om de volkshuisvestelijke
verandering vorm te geven. De over
heid vindt in ons een betrouwbare sa
menwerkingspartner die op basis van
ervaring, kennis en kunde (toegevoeg
de waarde) deze veranderingen vorm
kan en wil geven.
Wat heeft de absolute priori-
Gino van Driessche, projectontwikkelaar in Zeeland.
Ruud de Baar, de man van Marsaki.
Hoe bent u de afgelopen
crisisperiode doorgekomen?
De crisis in de bouwsector hfeeft er he
laas toe geleid dat ons personeelsbe
stand fors is gekrompen; van 34 naar
17 personeelsleden. Oit/e opdrachten
portefeuille is fors gekrompen omdat
woningcorporaties minder kunnen in
vesteren en projecten met koopwo
ningen niet worden verkocht. De cri
sis leidt ook tot nieuwe inzie hten en
creativiteit. Daarmee kunnen we nieu
we klanten bedienen en nieuwe dien
sten ontwikkelen.
Heeft u nu veel in portefeuille?
De, portefeuille voor 2014 en 2015 is
redelijk goed gevuld. Verder vooruit
kijken is in de huidige markt niet mo
gelijk. Opvallend is wel dat het aantal
grote projecten flink is afgenomen.
Wanneer krabbelt de
bouwmarkt weer op?
Als de bouwma: ft in 2015 gaat op
krabbelen moet er aan de voorkant
van het bouwproces, de projectont
wikkeling, nu al een vooruitgang te
zien zijn. Wij zijn vooral actief in de
initiatieffase van het bouwproces,
maar zien nog geen toename van
nieuwe initiatieven. Voor 2014 ver
wacht ik nog geen verbetering, en
ook 2015 wordt nog een jaar van
voorzichtig herstel.
y
**Wat voor concrete plannen
heeft u voor de komende jaren?
De verbreding van de dienstverlening
en het uitbreiden van de klantenkring
heeft prioriteit. We zijn niet meer al
leen actiefin de ontwikkeling van
nieuwbouwplannen, maar ook bij re
novatie en het beheer van vastgoed.
Doelstelling is om in alle fases van de
levenscyclus van vastgoed een be
trouwbare en deskundige partner te
zijn.
**Doet de overheid voldoende
om die markt weer op peil te
krijgen.
Op dit moment worden investerin
gen in vastgoed door de overheid
vooral afgeremd. De heffing waarmee
woningcorporaties worden geconfron
teerd hebben tot gevolg dat er fors
minder wordt gebouwd. Beperking
van hypotheekmogelijkheden treffen
de markt voor koopwoningen. Over
heden zouden juist nu bouwplannen
moeten stimuleren, omdat de markt
er dringend om vraagt en de bouw
prijzen zich op een dieptepunt bevin
den.
**Denkt u dat er nog veel vraag is
naar grote bedrijfsgebouwen?
Of er na 2015 nog een vraag is naar
bedrijfsgebouwen is vooral afhanke
lijk van de mate van economisch her
stel. Bedrijven blijven vernieuwen en
innoveren en hebben behoefte aan
passende huisvesting. De vraag naar
nieuwe bedrijfshuisvesting trekt zeker
weer aan, maar een veel groter pro
bleem is wat te doen met de gebou
wen die deze bedrijven achterlaten.
Wat heeft de absolute
prioriteit: oplossen van de
leegstand of nieuwbouw?
Deze vraag is lastig te beantwoorden.
Leegstand vindt vooral plaats in vast
goed met geen of weinig toekon ge
waarde. Het gaat met meer om een
kwantitatieve vraag maar vooral om
een kwalitatieve vraag. Er is genoeg,
maar niet van de gewenste kwaliteit.
We hebben wellicht woningen ge
noeg, maar voldoen deze nog aan de
vraag van de klant Het antwoord op
die vraag is ook het an two i >rd op het
dilemma. We moeten enerzijds vast
goed uit de markt halen wat niet
meer aan de behoefte voldoet, en an
derzijds vastgoed toevoegen wat toe-
komstbestendig is.
Komt het allemaal nog
goed met de bouw?
Voor mij is duidelijk dat het nooit
meer wordt zoals het voor de crisis
was. De vraag is of dit te betreuren is.
De tijd dat we woonproducten kon
den ontwikkelen die toch wel wer
den verkocht, zonder voldoende in
zicht in de wensen van de klant, is
voorbij. Het gaat er nu om eerst een
goed inzicht te krijgen in de wensen
van klanten en potentiële klanten, die
klanten te betrekken bij de ontwikke
ling van je plan, en pas dan het plan
definitief te maken. Dat is een extra
uitdaging die ons vak fileen maar leu
ker maakt.
