Het geluid van
Zeeland is het
horen waard
Met springtij lopen de kazematten
en de tentoonstelling onder water
Schildersbedrijf Van Iwaarden failliet
Burgemeesters praten
over tunnelongelukken
26 WALCHEREN
Provincie biedt
mooie plaatjes, maar
Roger van der
Veken wil ook de
unieke klanken
breed uitdragen.
DE KAZEMATTEN
NOORDGOUWE - Hoe klinkt Zee
land? Is dat vooral het ruisen van
de zee en het waaien van de
wind? Maar heeft de provincie
daarmee een eigen geluid en
klinkt het hier anders dan in ande
re kustprovincies?
Vragen die opborrelen in een ge
sprek met Roger van der Veken
uit Noordgouwe, waar hij ook
zijn bedrijf In Tune, audio en mul
ti-media gevestigd heeft. Hij is ini
tiatiefnemer van het project 'Het
geluid van Zeeland'. Voorlopig is
dat een website met een verzame
ling kenmerkende geluiden en ge-
luidscollages die typerend zijn
voor Zeeland. Hij heeft ze inge
deeld in geluiden vanuit de na
tuur, industrie, kunst- en cultuur,
mensen en toerisme. Tezamen
staan ze voor een soort akoesti
sche identiteit van de provincie.
„Mensen zijn doorgaans meer vi
sueel ingesteld. Zij maken dan
ook vooral foto's om hun herinne
ringen vast te leggen. Geluiden
worden meestal onbewust waar
genomen, maar ze vormen toch
vaak wel een belangrijk onderdeel
van een ervaring. Neem bijvoor
beeld het uitwaaien aan het
strand Het prettige gevoel wat
dit bij mensen oproept wordt niet
alleen veroorzaakt door het voe
len van de harde wind en het
zien van hoge golven, maar ook
door het horen van het gebulder
van zee, golven en wind", zegt
Van der Veken. Zijn opnamen van
de zee blijkt populair. Hij hoorde
van diverse mensen dat hen weer
deed verlangen naar een vakantie
in Zeeland. Op verzoek maakte
hij er ook een ringtone-versie van
30 seconden van.
Roger van der Veken werd gebo
ren in Zierikzee en bracht er ook
zijn jeugd door. „Geluid had mijn
speciale belangstelling al sinds ik
in diverse bandjes speelde. Van
daar ook mijn keus voor een oplei
ding aan de School for Audio Engi
neering, SEA in Amsterdam. Na
mijn opleiding ben ik als freelan
cer veel studiowerk gaan doen:
luisterhoeken, radioreclame en
dergelijke."
Sinds vijf jaar woont hij samen
met zijn partner Connie Alblas in
Noordgouwe. „Zij werkt zelfstan
dig als muziektherapeute. We
woonden in Amersfoort, maar
hadden beiden met een eigen be
drijf behoefte aan meer ruimte.
Die vonden we in Noordgouwe."
In vaktermen wordt het 'field re
cording' genoemd dat opnemen
van omgevingsgeluiden. „Het
idee van 'Het geluid van Zeeland'
sluimerde al even. Ik besloot er
echt mee te beginnen toen ik een
keer in Rotterdam onder de Eras-
musbrug stond en getriggerd
werd door een kakofonie aan ge
luid: verkeer, schepen, vliegtui
gen, meeuwen. In Zeeland is dat
iets anders. Dit is een interessant
gebied om akoestisch in kaart te
brengen omdat er weinig sprake
is van geluidsvervuiling. Er zijn
nog veel plekken die vrij zijn van
storende geluiden van snelwegen
en industrie. Als hier een vlieg
tuig overkomt, hoor ik het al als
het nog boven België is. En een
brommertje hoor je hier ook al
vanaf Zierikzee aankomen."
Van der Veken is nu circa drie
maanden bezig met het opnemen
van geluidsfragmenten sinds hij
daar geavanceerde apparatuur
voor aanschafte. Voorlopig is het
een investering in een hobby,
maar hij heeft wel plannen om
'Het geluid van Zeeland' verder te
ontwikkelen en in de markt te zet
ten. Een bijzondere herinnering
bewaart hij aan de nachtopname
in de Boswachterij van het burlen
van damherten. Dit fragment van
die imponerende oerkreten kreeg
al een plekje op het internationa
le naturesoundsmap.com
VLISSINGEN - Toen hij als puber
aan de MTS in Vlissingen studeer
de en de boulevard werd ver
sterkt, had Marco de Feijter nooit
kunnen denken dat hij zelf nog
eens zou meewerken aan de res
tauratie van de kazematten.
Trots laat de projectmanager van
Waterschap Scheldestromen zien
wat er het afgelopen jaar gebeurd
is: de muren zijn gerestaureerd,
de gewelven zijn schoongemaakt,
de constructie is verstevigd en
het wegdek bovenop het bolwerk
is waterdicht gemaakt. ,Je denkt
misschien dat dit allemaal klin
kers zijn", zegt hij, naast Michiel.
„Maar het is asfalt. Het klinkerpa
troon is erin gedrukt." De asfalt-
laag die het bolwerk bedekt zorgt
ervoor dat de kazematten voor
het eerst sinds decennia een wa
terdicht dak hebben. De ruimte
tussen het wegdek en de gewel
ven eronder is gevuld met zand.
Dat droogt nu langzaam op. En
dat is goed voor de constructie.
Want het bouwwerk was er
slecht aan toe voordat de restaura-
tie begon: de gewelven waren
vuil en heel erg vochtig, er ont
stonden druipsteengrotformaties
en sommige muren stonden bol
van de druk, hele stukken steen
waren uit de plafonds gevallen.
„Die bolle muur dreigde in te stor
ten. Als dat gebeurt kan de hele
boel inzakken. En dan komt ook
de waterkerende functie van het
bolwerk in gevaar."
Want de kazematten zijn niet al
leen mooi, maar ook nuttig. Ze
zijn onderdeel van de reeks dij
ken die Zeeland tegen overstro
mingen moet beschermen. Afgelo
pen winter bleek weer hoe hoog
het water kan komen: in één van
de kazematten staat een rood
streepje bij de hoogte van de
vloed op sinterklaasavond.
Door de gang en de poort zal al
tijd water blijven lopen: het deur
tje aan de zeekant blijft open.
„Met hoog water komt het van
twee kanten, ook van de kant
waar de loodsboten liggen. Het
moet wel weg kunnen." Om de
kazematten te beschermen komt
er aan de binnenkant van de deu
ren een extra afsluiting. „Want
zandzakjes bleken niet voldoen
de." De stad is altijd al beschermd
door de coupure die dicht kan als
het water hoog komt.
„Dertig jaar geleden keek men bij
Rijkswaterstaat alleen naar veilig
heid", zegt De Feijter. „Bij het Wa
terschap zijn we de laatste jaren
veel meer bezig met het zoeken
naar dubbelfuncties. Dat maakte
het ook mogelijk om Europese
subsidie aan te vragen, zo werd
het voor ons en voor het Mu-
zeeum aantrekkelijk."
Dit is deel twee in een serie over de
kazematten. Ook een verhaal? mail
n.berkelder@pzc.nl
Het faillissement was volgens cu
rator Folkert Hiemstra uit Middel
burg onafwendbaar. „De orderpor
tefeuille was opgedroogd. Dat had
te maken met de crisis. Onder
houd wordt door klanten uitge
steld en ook in de bouw zie je dat
het werk nog steeds minder is. Bo
vendien waren er nog wat schul
den uit het verleden. De directie
had geen zicht meer op verbete
ring."
Hoewel het einde van de crisis in
zicht lijkt en er tekenen van eco
nomisch herstel zijn, kunnen nog
al wat bedrijven het toch niet
meer volhouden, merkt Hiem
stra. „Van Iwaarden heeft de afge
lopen jaren al gereorganiseerd. Er
werkten elf mensen en nu nog
vier: drie schilders en iemand op
de administratie. Maar ook voor
hen is geen werk meer. Dat bete
kent dat er ook geen doorstart mo
gelijk is."
Doorstart is niet mogelijk
omdat de orderportefeuille
volledig is opgedroogd,
verklaart curator Hiemstra.
Er is in het geval van Van Iwaar
den geen werk dat overgenomen
kan worden door een ander be
drijf. En als er bij andere faillisse
menten al werk over te nemen is,
dan heeft het betrokken perso
neel daar vaak niet veel aan. Dat
werk helpt andere bedrijven eer
der om de eigen orderportefeuille
aan te vullen en eigen mensen in
dienst te kunnen houden, dan om
ook het betrokken personeel over
te kunnen nemen.
Van Iwaarden was niet alleen een
schildersbedrijf. Het was ook ge
specialiseerd in het vergulden van
objecten. Zo restaureerde Van
Iwaarden ook veel torenklokken,
torenhanen, windwijzers, wijzer
platen en gevelornamenten met
bladgoud.
Aanleiding is de verkeerschaos
die gisterochtend ontstond na
een botsing tussen twee perso
nenauto's in de oostbuis van de
tunnel. Daarbij raakten twee men
sen gewond, van wie er één be
kneld raakte. Het verkeer liep
vast. Pas rond half twaalf was de
situatie weer normaal. Vooral op
de toeleidende wegen ontstonden
lange files. Dat gebeurt overigens
regelmatig. Ook het verkeer naar
Dow Benelux liep vast in de files.
Lonink, ook voorzitter van de Vei
ligheidsregio Zeeland: „Aan deze
ongelukken en de afwikkeling er
van zitten zowel veiligheids- als
economische aspecten. Je moet
bijvoorbeeld bekijken of zo'n on
geluk te maken had met het op
heffen van de trajectcontrole en
en die misschien opnieuw instel
len. Maar je moet ook kijken naar
verbetering van de doorstroming.
Hoeveel tijd krijgen de hulpdien
sten voor hun werk en welke
maatregelen zijn er nodig voor
om het verkeer op gang te hou
den."
Marco de Feijter was projectmanager namens het waterschap bij de restauratie van de Kazematten in Vlissingen.
foto Mechteld Jansen
door Ali Pankow
door Nadia Berkelder
door Maurits Sep
MIDDELBURG - Schildersbedrijf Van
Iwaarden in Middelburg is failliet.
Bij het bedrijf werkten nog vier
mensen. Zij verliezen hun baan en
een doorstart van het schildersbe
drijf is niet mogelijk.
TERNEUZEN - Burgemeester Jan Lo-
nink van Terneuzen en z'n collega
Jaap Gelok van Borsele praten bin
nenkort met de directie van de
Westerscheldetunnel over de aan
pak van ongelukken.