Veertig jaar geleden zag Libanon de
eerste zelfmoordaanslagen. Destijds
heetten de daders 'martelaren'
tegenwoordig is er vooral afkeuring
en boosheid.
buitenland
18 SPECTRUM
adat de 19-jarige
Malek Wehbe in
een met 1000 kilo
t explosieven volge-
pakte vrachtwa
gen in Zuid-Liba-
non een Israëli
sche legerpost en zichzelf had opgebla
zen, werd zijn dood een feest. „Men
sen dachten dat het zijn huwelijk was,
niet zijn begrafenis", vertelt Nasica
Nazha (52), zijn tante. Maleks moeder
gooide^ rijst over de gasten. Iedereen
was trots op hem vanwege het offer
dat hij had gebracht. „Iedereen wilde
in zijn voetsporen treden", zegt tante
Nasica
Malek Wehbe verwierf heldenstatus
in april 1985, te midden van de eerste
zelfmoordaanslagen in Libanon. Doel
wit was de hier alom gehate vijand:
het Israëlische leger dat in 1982 Liba
non was binnengevallen. Maar ook
daarvoor waren er al zelfmoordaansla
gen. In 1981 blies een man zich op bij
de Irakese ambassade. Vele radicale
groeperingen, waaronder de destijds
nieuwe beweging Hezbollah, putten
inspiratie uit die daad.
Toch kwamen dit soort zelfmoordaan
slagen in de jaren tachtig maar spora
disch voor. Dat is nu heel anders. De
afgelopen drie maanden alleen al
werd Libanon opgeschrikt door vijf
van zulke aanslagen. Allemaal werden
ze opgeëist door islamitische groepe
ringen die banden met Al-Qaeda on
derhouden.
De aanslagen van nu oogsten minder
v blijdschap dan die van dertig jaar gele
den; ook bij de nabestaanden. Nadat
Mouin Abu Daher, een 21-jarige Liba
nese Palestijn zichzelf samen met een
kameraad op 19 november vorig jaar
had opgeblazen bij de Iraanse ambas
sade in Beiroet, veroordeelde zijn ei
gen familie die daad. Mouins vader
waarschuwde de politie dat zijn zoon
de waarschijnlijke dader was.
DNA-bewijs bevestigde zijn vrees.
Mouin nam 23 mensen mee in de
dood; meer dan 150 raakten gewond.
-- 'Met extreme pijn en verdriet nemen
wij afstand van deze criminele daad.
We beschouwen het als een gruwelij
ke misdaad die we verwerpen en ver
oordelen', aldus een verklaring die de
familie liet afdrukken in een lokale
krant.
„Hij is er ingeluisd", vindt een oom
van Mouin Abu Daher. Vanwege de
gevoeligheid van het onderwerp mag
zijn naam niet in de krant.
Familie en vrienden bevestigen een
triest verhaal van een jonge idealist
die werd misleid door extremistische
groepen, met name in Zweden waar
4é Mouin belde zijn vader
en vroeg vergiffenis.
Tien dagen later blies
hij zichzelf op
Abu Daher een jaar bij ooms had gelo
geerd. Toen hij in december 2012 te
rugkeerde in Libanon bleek de onbe
zorgde jongen, die graag met zijn
vrienden voetbalde en supporter was
van het Braziliaanse elftal, een ander
mens geworden. Hij werd een vaste
bezoeker van de moskee van de extre
me prediker Sheikh Ahmed Assir.
Deze soennitische geestelijke maakte
zich sterk voor verzet tegen de door
Iran gesteunde, sjiitische, Hezbollah.
Aanvankelijk betrof het vreedzaam
verzet, maar later bewapende Assir
zich en zocht hij de confrontatie op.
In juni 2013 volgde een treffen van
zijn militie met het Libanese leger.
Ook Mouin was daarbij betrokken en
verloor drie strijdmakkers in het ge
vecht. Daarna vertrok hij naar Syrië.
Begin november belde hij zijn vader
Adnan en vroeg om vergiffenis voor
alles wat hij gedaan had. Tien dagen
later blies Mouin zichzelf op. „Deze
jongen is honderd procent slachtoffer.
Niet alleen hij, maar ook al die ande
ren die hun leven hebben gegeven",
vindt zijn oom.
Diens veroordeling van de terreur
daad en van van degenen die Mouin
volgens zijn oom de dood in joegen,
staat in scherp contrast met hoe de fa
milieleden van Malak Wehbe over
hun 'martelaar' praten. Kinderen wer
den naar hem vernoemd. Het lokale
kantoor van de Syrische Socialistische
Nationale Partij, waar Webhe bij hoor
de, draagt zijn naam. „Mensen hingen
posters van hem op, iedereen hield ce
remonies ter ere van hem en was
trots op hem", vertelt zijn broer Ali.
Wehbe's daad was niet religieus gemo
tiveerd; ze kwam voort uit nationalis
tische overtuiging, tégen Israël.
Wehbe en de zelfmoordenaars van
het eerste uur voelden zich bovenal
soldaten. Ze kozen militaire doelwit
ten; voornamelijk Israëlische legerpos
ten. Ook de grootste aanslag uit de ja
ren tachtig - een Iraniër die zichzelf
in 1983 opblies bij Amerikaanse leger-
barakken, waarbij 220 Amerikaanse
en 58 Franse militairen om het leven
kwamen - wordt gezien als verzets
daad tegen een machtige bezetter.
Tegenwoordig vallen er vooral burger
slachtoffers. Het taalgebruik rond de
terreurdaden is ook anders geworden.
Toen ging het om 'martelaarsaansla
gen', nu spreekt de bevolking van
'zelfmoordaanslagen.' En zelfmoord,
dat is tegen de islam.
„Het was eerst alleen tegen Israël,
maar nu blazen ze zich op in restau
rants, in moskeeën; ze vermoorden
kinderen. Als ze proberen de islam te
volgen, zitten ze fout. Die staat zulke
daden absoluut niet toe. De profeet
verbiedt het vermoorden van kinde
ren", doceert sjeik Ttifeili, de vroegere
Hezbollah secretaris-generaal. Hifeili
verdedigde ooit de kamikaze-strate
gie. De huidige leiding is daarop terug
gekomen en is fel tegen de aanslagen.
„Het antwoord ligt op het slagveld,
niet temidden van de bevolking", al
dus een woordvoerder van Hezbollah.
De Soennitische buurt leeft wel mee
met de treurende familie van Abou
door Fernande van Tets
Helden van
toen zijn
moordenaars
van nu
