'Eenzaamheid verhoogt
juist risico op herhaling'
14 SPECTRUM
Eerlijk is eerlijk, toen
Alieke na wekenlang
intensieve training
van Reclassering Ne
derland voor het eerst
kennis moest maken
met de ex-zedendelin
quent die zij zou gaan begeleiden,
had ze haar nodige reserves. Ze vond
het vanzelfsprekend spannend. Haar
zogenoemde kernlid bleek echter al
les behalve het cliché van de oude vie
ze man te zijn. Hij bleek een ogen
schijnlijk doorsnee dertiger, die nog
thuis woont bij zijn ouders en broer
tje Iemand die vrij snel na de eerste
ken smaking open en eerlijk aan
Alitk" en haar drie medevrijwilligers
vertelde wat hij op zijn kerfstok heeft.
„Hij vond het zelf misschien nog wel
het engst om ^lles te vertellen. Maar
we wisten ook dat het hele verhaal
eerst op tafel moest komen. Het is een
voorwaarde om met elkaar aan de slag
te kunnen gaan", aldus de studente.
Deze man heeft een zogenoemd
hands off delict gepleegd. Hij valt
naar eigen zeggen op zowel jonge als
volwassen meiden en is door de poli
tie betrapt met kinderporno. Inmid
dels is hij gestraft - geen celstraf- en
staat hij onder toezicht van reclasse
ring. „Sociaal-emotioneel gezien is hij
in de leeftijd blijven hangen van de
meisjes op wie hij nu valt", aldus Alie
ke. Zij is een van de jongste vrijwilli
gers in Nederland die pedo's bege
leidt, maar voelt zich op geen enkele
manier ongemakkelijk. „De kracht
van de groep is dat we allemaal ver
schillende leeftijden en achtergron
den hebben en dat ieder een eigen rol
heeft: de een kan hem streng toespre
ken, de ander juist meer begripvol."
Eén keer per week ontmoeten ze el
kaar en ondernemen ze activiteiten.
Van een avondje bowlen tot een ter
rasje pikken in Scheveningen. „We
weten precies waar bij hem de risico's
zitten. Dit is iemand die zich het
liefst urenlang op zijn kamer opsluit
en gaat zitten gamen. Eenzaamheid
en verveling verhogen het risico dat ie
mand in z'n oude gedrag terugvalt.
Dus we proberen hem vooral ook on
der de mensen te brengen." Het aanle
ren van sociale vaardigheden is een
van de belangrijkste taken van de vrij
willigers. Maar Alieke en de andere be
geleiders hebben ook een controle
functie. Als ze het vermoeden hebben
dat hij weer dreigt af te glijden, scha
kelen ze de hulp van de professionals
in. Van de toezichthouder van reclas
sering of van zijn behandelaar.
Tijdens de activiteiten wordt volop
met de delinquent over zijn proble
men gepraat. Over hoe hij zijn dagen
doorkomt en wat hij onderneemt om
ook in de toekomst sociale contacten
en een dagbesteding te krijgen. Maar
ook over waar zijn gevoelens voor kin
deren nou vandaan komen, of hij be
seft dat de maatschappij dat niet tole
reert en wat voor websites hij eigen
lijk bezoekt. Daarbij moeten ze afgaan
op wat hij hen vertelt. „Hij weet dat
het maatschappelijk ongewenst is dat
hij op jonge meisjes valt. Hij snapt dat
ook. Maar hij zegt er niets aan te kun
nen doen. Door erover te praten kan
er tijdig ingegrepen worden, mocht
hij in de verleiding komen. We rich
ten ons ook vooral op het mogelijk
maken van een gezonde relatie met ie
mand van zijn eigen leeftijd."
Anderhalfjaar is ze nu bezig met het
begeleiding van deze man en Alieke
merkt dat het aan de hand nemen van
dit type daders een positieve uitwer
king heeft. „In het begin durfde hij
geen initiatief te nemen, geen contac
ten te leggen. Langzaamaan durft hij
dat steeds meer. Op een gegeven mo
ment zullen we hem wel 'los' moeten
laten. Die afbouwfase moeten we nog
ingaan."
Aliekes omgeving staat niet raar van
haar vrijwilligerswerk te kijken. Ze ge
looft in de gedachte dat een eerlijke
kans op een terugkeer in de samenle
ving diezelfde samenleving alleen
maar helpt. Ze is beroepsmatig ook
geïnteresseerd in dit onderwérp. „Al
leen mijn vriend had er in het begin
wat moeite mee. Ook omdat hij niet
wist wat me te wachten stond qua vei
ligheid." Ze is zich ervan bewust dat
buitenstaanders in eerste instantie
weinig begrip zullen hebben en het al
snel zien als 'pedoknuffelen'. „Als je
er weinig van afweet, schrik je in eer
ste instantie natuurlijk. Ik begrijp wel
dat iedereen met afschuw naar dit
soort mensen kijkt. Maar ik doe dit
niet voor hém of omdat ik begrip heb
voor wat hij heeft gedaan. Ik doe dit
om nieuwe slachtoffers te voorko
men."
Alieke: „Ik doe dit niet voor hém of omdat ik begrip heb voor wat hij heeft gedaan. Ik doe dit om nieuwe
Naam: Alieke (21)
Uit: Den Haag
Dagelijks leven: student criminologie
In een kring rondom de j
door Niki van der Naald
Op verzoek van beide geïnterviewden
wordt hun achternaam niet genoemd. De
betrokken zedendaders, die Reclassering
Nederland bewust buiten de publiciteit wil
houden, kennen de vrijwilligers ook alleen
bij hun voornaam.
Momenteel worden 34 zedendaders begeleid
en zijn 120 vrijwilligers getraind. Eén op de zes
kringen is vroegtijdig beëindigd. In bijna de
helft van alle kringen die wel bleven bestaan,
hebben vrijwilligers op enig moment aan de
bel getrokken omdat hun 'dader' risicovol ge
drag vertoonde en er ingegrepen moest wor
den. Algemeen directeur Sjef van Gennip van
Het idee achter vrijwilligersproject Cirkels voor
Ondersteuning Samenwerking en Aanspreek
baarheid (COSA) is afkomstig uit Canada. Da
ders van zedenmisdrijven blijken minder snel
in de fout te gaan als ze een sociale kring om
zich heen hebben. In Nederland zijn sinds het
project vijf jaar geleden van start ging 46 cir
kels rondom veroordeelde pedofielen opgezet.
slachtoffers te voorkomen." foto Wiebe Kiestra
