Marai heette eigenlijk Maria
Ruim 65 jaar
terloopse
tederheden
mm
40 BOEKEN
Kwaadaardige vibraties van een moeder
Dieuwertjes aanstekelijke enthousiasme
UITGELICHT
Moeder,
moeder
Het huiveringwekkende, psychologi
sche thrillerdebuut van de in Saoe-
di-Arabië geboren schrijfster Koren
Zailckas gaat over de gevolgen van
obsessief moederschap. Bij het le
zen lopen de rillingen over je rug.
Voor de buitenwereld is de familie
Hurst een modelgezin met drie kin
deren. Binnenshuis zinderen de
kwaadaardige vibraties van moeder
Josephine. Een verstikkende, mani
pulerende vrouw die het narcisme
heeft uitgevonden. Ze maakt 'mis-
drijfloze' slachtoffers van haar twee
dochters en zoon. Met haar zelfzuch
tige kijk op de wereld beschouwt ze
haar kinderen als te modelleren ob
jecten, die er zijn om haar leven te
vervolmaken. Twee jaar eerder is
dochter Rose (20) weggelopen. Nu
krijgen dochter Violet (17) en zoon
Will (12) haar onverdeelde aandacht.
Ze laat Violét opnemen in een psy
chiatrisch ziekenhuis en Will krijgt
de diagnose Asperger met epilepsie.
Haar wereld is dé waarheid, ook al
zit die vol regelrechte verzinsels. Po
litie, jeugdzorg, iedereen bespeelt
ze. De vader is een marginale figuur
met een alcoholprobleem. Hij kijkt
toe, net zo bang als de rest.
Dan is bij Violet de grens bereikt.
Geen moord of doodslag, maar een
verhaal waarvan al je haren rechtop
gaan staan. 'Een kind krijgen maakt
je nog geen moeder, net zo min dat
je Beethoven wordt door een piano
te kopen'. (IB)
John Flanagan kreeg al een hele
hoop fans door zijn boekenserie De
Grijze jager. Maar de daarvan afgelei
de nieuwe serie Broederband is in
middels al haast net zo populair.
Van deze reeks zijn inmiddels twee
luisterhoeken verschenen: De outsi
ders en De indringers.
Beide worden voorgelezen door
Dieuwertje Blok. Deze ooit door de
televisie bekend geworden persoon
lijkheid is een bekende stem voor
liefhebbers van luisterhoeken. De
voormalige presentatrice van onder
meer jeugdprogramma's is een pri
ma voorlezer. Maar een nog belang
rijkere kwaliteit in dit geval is haar
tomeloze enthousiasme.
Als de vechtlustige Skandiërs op
hun vijand afstormen, lijkt ze haast
zelf mee te rennen. Zo meeslepend
klinkt ze.
In deel 1 wist een groepje jongens
onder leiding van de jonge Hal, die
als outsiders werden gezien, de
broederband-strijd te winnen. Daar
mee werden ze van jongen tot man.
Tijdens hun overwinningsfeest
werd echter de kostbare Andomal
gestolen. En dat terwijl de jongens
hem de nacht na hun overwinning
hadden moeten bewaken.
Om hun eer te redden, gingen Hal
en zijn vrienden in deel 1 achter de
piraten aan die hem hadden gepikt.
In deel 2 volgen we de jacht op de
dieven. Zal hun eer gered worden?
Erg fijne luisterhoeken. (HvdB)
t
Liefde is niet voor jou en mij. Lief
de is alleen voor wie onthutsend
jong en verpletterend mooi is.
Tenminste, wanneer je film en te
levisie mag geloven. Geloof liever Leo
Vroman die nog in een reeks gedichten
uit augustus 2013, na zijn dood versche
nen in het poëzietijdschrift Het Liegend
Konijn, op zijn manier de liefde predikte.
'Kerktorens, kathedralen/ al dat mense
lijk bedrijf/ kan het niet in schoonheid
halen/ bij dat heerlijk menselijk lijf, ver
kondigde hij. 'Bemin elkaar', was van be
gin tot eind in zijn dich
terlijke loopbaan de op
roep. Een oproep die hij
altijd heeft waarge
maakt. Liever gezegd: die
zij altijd hebben waarge
maakt: de weergaloze
dichter Leo Vroman en
Tineke (Georgine) San
ders, die ook enkele be
langwekkende dichtbun
dels publiceerde. Jong en
mooi zijn ongeveer de
laatste woorden die op
hun liefde toepasselijk
zijn. Toch zien we hier
romantiek in de praktijk.
Na ruim 65 jaar huwelijk
bleef iedere dag een 'aan
eenschakeling van ter
loopse tederheden',
schrijft Mirjam van Hengel in Hoe mooi
alles, het soms adembenemende boek
over deze liefde. 'Vertellen we alles?',
vraagt Tineke. 'Best hoor', antwoordt
Leo. Ze stelden de auteur ook alle brie
ven die ze elkaar schreven ter beschik
king. Zo is dit geen verhaal van louter ro
zen, maar ook van netels geworden. Ti
neke zegt bijvoorbeeld openhartig dat
Leo niet de enige in haar leven was. Het
Indische meisje Tineke en de Joodse jon
gen Leo leren elkaar in Utrecht als stu
denten kennen in 1938. Ze weten het
min of meer meteen, maar eigenlijk be
gint dan pas het verhaal.
Tineke beleeft de oorlog in Nederland.
Leo vlucht in mei 1940 naar Engeland, al
leen. Via de vader van Tineke komt hij
in Nederlands-Indië terecht. Hij wordt
nog even soldaat, om dan te verdwijnen
in Japanse kampen die hij amper over
leeft. Door omstandigheden vindt de
hereniging met Tineke pas plaats in 1947
in Amerika. Ze trouwen meteen en daar
mee eindigt deze dubbelbiografie waar
in het scenario voor een ontroerende
zif,r#my0 n6V x ai qaoTri arb
Gebrokenheid. Mag dat
het centrale thema
zijn van Blauw zeil, de
debuutroman van Eli-
ne de Boo? Het is een
term waar je even bij
moet denken. De
schrijfster heeft het over 'gebroken
heid van generaties'. Trekken we die
'gebrokenheid' door naar haar boek,
dan komen we terecht in Zeeland, op
Schouwen-Duiveland, waar oma Smal-
leer worstelt met haar in de oorlog
voorgoed beschadigde leven. Die scha
de geeft ze door aan haar dochter en
kleindochter. Drie generaties, die het
leven met moeite kunnen leven.
De Boo is haar mans naam. Van zich
zelf heet ze De Wilde. Haar eigen
naam laat ze in de publiciteit meestal
achterwege, De Boo-de Wilde vindt
ze met alle lidwoorden niet zo'n ge
slaagde combinatie. Eline de Boo
werd in 1972 geboren in Dreischor.
„Het mooiste ringdorp van Neder
land", zegt ze. Haar geboortehuis
stond in de Stoofweg, aan de rand van
het dorp. Vader Jo de Wilde werkte
als dijkbaas bij het waterschap. Eline
was de jongste van zes kinderen in
het gezin, ze heeft drie zussen en
twee broers. Een gereformeerd gezin -
synodaal, niet te zwaar, zegt de schrijf
ster. Haar schoolloopbaan werd van
een C voorzien: de christelijke Johan
Louis de Jongeschool in het centrum
van Zierikzee, en voor de middelbare
school stak ze de Zeelandbrug over,
naar het gymnasium op het christelij
ke Buys Ballot College - nu Ostrea -
in Goes. Daar werd haar schrijfzin,
die ze van jongs af aan al had, verder
aangewakkerd: ze schreef in de school
krant en in de eindexamenjaren voor
zag ze het schoolcabaret van teksten.
Ze studeerde contemporaine politieke
Amerikaanse geschiedenis aan de
Leidse universiteit. „De wereld staat
wel onder Gods leiding", zegt ze,
„maar het menselijk handelen daar
binnen vind ik heel erg interessant."
Na haar studie werkte ze op het Partij
bureau van het CDA, en was ze mede
werker van het toenmalige Kamerlid
Maxime Verhagen. Tot eind 2001.
Toen vertrok ze met haar man Geert
naar Michigan in Amerika, waar ze
zich gingen voorbereiden op zendings
werk. „Het is een besef van roeping
dat zich aandient", verklaart ze die
stap. Namens de Gereformeerde Zen-
dingsbond vestigden ze zich in 2003
als kerkplanters in Japan - eerst twee
jaar in Sapporo, daarna in hartje To
kio. Daar begonnen ze hun project
'Geloven in Japan'. Een immense erva-
'Blauw
.^eil
ring, blikt de schrijfster terug. Vorig
jaar keerde ze met haar man en vijf
kinderen terug naar Nederland. Voor
al omdat ze de kinderen een Neder
landse identiteit wilde geven.
De laatste jaren in Japan sloeg de
schrijfkoorts toe. Ze blogde, publiceer
de artikelen voor tijdschriften en kran
ten, en schreef gedichten en verhalen
voor zichzelf. Toen Uitgeverij Mo
zaïek haar vroeg of ze wel eens aan
een roman had gedacht, kon ze met
een de eerste hoofdstukken laten
zien. Daarna ging het snel: sinds afge
lopen februari ligt haar romandebuut
Blauw zeil in de winkel.
Hoofdpersoon is studente Marai Ni-
kai, dochter van een Nederlandse
moeder en een Japanse vader. Marai:
ze had eigenlijk Maria moeten heten,
maar haar vader vergiste zich toen hij
haar bij de burgerlijke stand aangaf.
Haar moeder Lydia komt van Schou
wen-Duiveland, waar ze in een gere
formeerd gezin opgroeit. Ze gaat stu
deren en trouwt met een Japanse za
kenman - haar vorm van rebellie te
gen ouders en opvoeding. Die ouders
- voor Marai haar opa en oma Smal-
leer - spelen een belangrijke rol in het
boek. Oma Smalleer zat tijdens de oor
log in een Jappenkamp in Indonesië.
Daarmee is voor haar de relatie van
haar dochter met een Japanse man ge
doemd. Ook haar kleindochter is voor
haar besmet.
Marai studeert Japans. Tijdens een se
mester aan een Japanse universiteit
maakt ze bij haar Japanse grootouders
de aardbeving en tsunami van 2011
mee. De titel van het boek verwijst
naar die ramp: slachtoffers werden in
blauw zeil gewikkeld.
Schrijfster Eline de Boo blijft daarmee
heel dicht bij haar eigen werkelijk
heid. Ze bevond zich op 11 maart 2011
om 14.45 uur met haar man en drie
van haar vijf kinderen op de 51ste ver
dieping van hun flat in Tokio. Het ge
bouw zwiepte heen en weer, staal
kraakte op beton, in de omgeving
vloog een olieraffinaderij in brand.
Het boek vertelt over één betekenis
volle dag uit het leven van Marai.
Voor haar vader is ze niet Japans ge
noeg, voor haar moeder niet zelfstan
dig genoeg: wie ze is wordt van bui
tenaf bepaald. Eline: „Mijn boek is ze
ker geen preek of expliciet evangelise
rend. Het gaat wel over zingeving. Vra
gen naar zin, zijn voor iedereen be
langrijk. Daarom: ik schrijf niet alleen
voor mensen in de kerkzaal, maar
voor mensen op de marktplaats."
met medewerking van Ineke Berkhout en Hanneke van den Berg
róia-H ftncYAï
Koren Zailckas
Vertaling
Mireille Vroege
Cargo,
19,90 euro.
John Flanagan
Broederband
De outsiders
(dl 1) en De
indringers (dl
2). Gottmer,
16,95 euro.
door Mario Molegraaf
\Um maai alles
Mirjam van
Hengel
Hoe mooi alles
Leo en Tineke
Vroman, een
liefde in
oorlogstijd
Querido,
19,90 euro.
door jan van Damme
Eline de Boo signeert haar debuutroman Blauw zeil vandaag in De Koperen Tuin in Goes.
Eline de Boo
Blauw zeil
Uitgeverij
Mozaïek,
272 pagina's,
17,90 euro.
Eline de Boo signeert vandaag van 14.00
tot 16.00 uur in boekhandel De Koperen
tuin in Goes.
