i
1
Als eerste Zeeuwse buitenplaats heeft Overduin bij
Oostkapelle het certificaat Particulier Natuurbeheer.
André Faas is de drijvende kracht achter Overduin.
36 ZEELAND
ANDRE FAAS, RENTMEESTER
B
Hij weet wat het is om op
een buitenplaats te wonen.
„Ik heb een jaar in het
koetshuis van Overduin ver
bleven", zegt André Faas,
op wiens visitekaartje Rent
meester Buitenplaats Over
duin staat vermeld. „Dat was twee jaar gele
den, toen ik een ander huis in Zeeland zocht
en tijdelijk wat ruimte wilde hebben om op
mijn gemak te kunnen zoeken. Je woont er na
tuurlijk prachtig. Het voelt nog steeds alsof
het een beetje van mezelf is. En 's avonds, met
die luchten en sterren, is het hier zo ontzet
tend stil. Dat is gewoon prachtig."
Overduin, gelegen ten noordoosten van Oost
kapelle, is een van de spaarzaam bewaard ge
bleven herinneringen aan Walcheren als bui
tenplaatslandschap. Vermogende kooplieden
en regenten lieten in de zeventiende en acht
tiende eeuw weelderige onderkomens bou
wen in de Tuin van Zeeland. Overduin, aan
vankelijk een middeleeuwse boerderij, werd
eind zeventiende eeuw omgevormd tot fraaie
buitenplaats.
Huis Overduin ging rond 1800 tegen de vlak
te. Veertig jaar later werden de gronden en de
boerderij gekocht door Willem Cornelis Mary
de Jonge van Ellemeet, die het huidige - voor
die tijd uiterst moderne - huis liet bouwen in
een parkachtige omgeving. In 1918 kwam
Overduin in handen van de familie Heyse, die
het beheer van de buitenplaats (42 hectare) in
1970 overdroeg aan de daarvoor in het leven
geroepen Stichting Overduin.
André Faas vervult sinds 1 januari 2006 in op
dracht van de stichting de functie van rent
meester.
Rentmeester, dat klinkt als iemand die te paard
zijn landgoed inspecteert.
Faas lacht. „Ach, je kunt het ook beheerder
noemen, maar bij de buitenplaatsen hebben
ze het nu eenmaal over rentmeester. Vroeger
was dat degene die het geld ophaalde bij de ge
bruikers van de gronden. Hij moest ervoor zor
gen dat het allemaal rendeerde. Vaak woonde
de rentmeester zelf ook op de buitenplaats en
hij zorgde ervoor dat hij genoeg emolumen
ten (inkomsten buiten het normale salaris)
had. Dat heb ik allemaal niet. Als rentmeester
ben ik assistent van het bestuur en handel ik
alle lopende zaken af."
Hoe word je rentmeester?
„Nadat ik in 1971 was afgestudeerd, heb ik zes
jaar gewerkt bij Ambachtsheerlijkheid Crom-
strijen in de Hoeksche Waard. Daar was ik as
sistent-rentmeester en heb ik het vak een beet
je geleerd. Daarna heb ik jarenlang bij het Ka
daster gewerkt. Toen ik eenmaal met pen
sioen was en Overduin een rentmeester
zocht, heeft barones Sweerts de Landas-Spren-
ger mij gevraagd. Zij zit in het bestuur van de
stichting en ik had haar destijds leren kennen
bij Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen."
Het maakte de cirkel in uw loopbaan mooi rond.
„Zeker. Ik ben begonnen als rentmeester en ik
eindig ook als rentmeester. Op zich is dat toe
val, maar het is wel leuk dat het zo is gelopen,
terwijl er tussendoor ook allerlei andere din
gen zijn gebeurd."
Faas maakte carrière bij het Kadaster, in uit
eenlopende delen van het land. Van 1987 tot
1998 was hij directeur van - zoals de organisa
tie volledig heette - de Dienst van het Kadas
ter en de Openbare Registers in Zeeland. Hij
loodste de organisatie door grote veranderin
gen-
„In begin waren we onderdeel van het minis
terie van VROM, maar dat gaf toch bepaalde
problemen. Op 1 januari 1994 zijn we verzelf
standigd. We kregen veel meer bevoegdheden
en eigen financiële mogelijkheden. In die tijd
kon het niet beter met het onroerend goed in
Nederland. Alle huizen werden meer waard
en er werd veel gebouwd en verkocht. Het Ka
daster plukte daar de revenuen van.
We gingen ook veel meer kijken naar wat on
ze klanten precies wilden. De blik werd naar
buiten gericht, terwijl het voorheen allemaal
een intern gebeuren was. Het was een heel
boeiende tijd.
Het vak zoals dat vroeger was, is er niet echt
meer. Het is nu meer registreren, automatise
ren en producten proberen te verkopen. Het
Kadaster is ook weg uit Zeeland. Er zijn nog
maar drie, vier kantoren in heel Nederland,
want alles gaat digitaal.
Ik heb niet alleen in Middelburg gewerkt,
maar ook in Drenthe, in Utrecht, in Eindho
ven, in Roermond. Op het laatst was ik direc
teur van de regio Zuid: Brabant en Limburg.
Ik ben wel tien keer verhuisd in mijn leven."
En uiteindelijk toch teruggekeerd naar Zeeland?
„Ja. En weer naar Zeeuws-Vlaanderen. Ik ben
in Leiden geboren, maar toen ik drie jaar was,
zijn we naar Biervliet verhuisd. Mijn vader
was architect en begon er voor zichzelf. Later
zijn we naar Oostburg gegaan en na het ly
ceum ging ik studeren. In 2004 ben ik terugge
komen in Zeeuws-Vlaanderen, aanvankelijk
in een boerderij in Waterlandkerkje en nu in
Aardenburg. Ik was veertig jaar weggeweest.
Het is lekker rustig hier. En een beetje apart."
Kwam uw ervaring bij het Kadaster van pas bij
het rentmeesterschap?
„Jazeker, want het ligt in eikaars verlengde.
Het systeem van de registratie van het onroe
rend goed en de zakelijke rechten erop ken ik
natuurlijk goed. De basis was er dus en de rest
moest ik er, al doende, bijleren."
Ik begon én
ik eindig als
rentmees
ter. Op
zich is dat
toeval, maar
het is wel
leuk dat
het zo is
gelopen
Wat maakt het werk boeiend?
„De variëteit. En de binding die je krijgt met
de buitenplaats. Ik merk dat ook bij andere
mensen. Je kunt niet zomaar naar binnen,
maar je mag wel wandelen over het terrein.
Toen ik daar woonde, zag ik pas goed hoeveel
daarvan gebruik wordt gemaakt. Veel mensen
hebben zo'n vast rondje.
Als er een open dag is, komen er ook heel veel
mensen uit de buurt. Die hebben altijd verha
len over bijvoorbeeld hun vader die de wijn
kwam leveren bij de familie, of over een tante
die op Overduin heeft gewerkt of verbleef."
De buitenplaats omvat behalve het grote huis
(waar de beheerder woont) het koetshuis
(deels bewoond, deels verhuurd aan 'beken
den'), een boerderij - met schuur (onderko
men van Stichting Het Werkend Trekpaard),
bakkeet en huis - en een aardappelbewaar
plaats. De stichting is verantwoordelijk voor
het onderhoud van de opstallen, evenals voor
het beheer van het park en het Oranjebos.
Daarnaast zorgt zij ervoor dat, zoals in 1970 is
vastgelegd, in het huis regelmatig 'sociaal-cul
turele evenementen' plaatsvinden. Zo zijn er
af en toe opvoeringen, speelt Het Zeeuws Or
kest er vaak voor sponsors en reikt de gemeen
te Veere er haar koninklijke onderscheidingen
uit. Het grootste evenement was in 2010, toen
het Zeeland Nazomerfestival het majestueuze
pand gebruikte vopr de locatievoorstelling De
misantroop.
Faas: „Je moet een balans zien te vinden tus
sen het instandhouden van het originele land
goed en het openstellen voor het publiek.
Mensen vinden het leuk om iets te zien zoals
het vroeger was. Overduin straalt een sfeer uit
van honderd jaar geleden. Dat vinden mensen
mooi. Maar als het te druk wordt, gaat het ten
koste van de sfeer van het landgoed. Daar zoe
ken we een evenwicht in."
Hoeveel zorgen brengt het beheer van zoiets
groots en waardevols met zich mee?
„Op zich valt dat mee, want we houden het
goed in stand, dus je kunt niet worden verrast
door bijvoorbeeld instortingsgevaar. Het is
goed onderhouden, maar als het flink waait,
kan er altijd wat gebeuren.
Zorgen hebben we vooral over het buitenge-
beuren. In het Oranjebos heb je nog de origi
nele hakhoutpercelen. Die moet je één keer in
de zes tot twaalf jaar 'kortzetten'. Maar nadat
we ze afgezaagd hebben, worden de jonge
scheuten opgegeten door damherten. We heb
ben daarom een nieuw beheerplan gemaakt
waarin we enkele stukken hakhout overeind
te houden en de rest laten veranderen in een
duinbos.
Een tweede probleem is het oprukken van de
Amerikaanse vogelkers. Om dat aan te pakken
willen we aansluiten bij een landelijk plan om
stikstof terug te dringen."
EP
Alsof het een beetje
mij n buitenplaats is
door Rolf Bosboom
André Faas
groeide op in
Biervliet en
Oostburg. Na
het Koningin
Wilhelmina Ly
ceum studeer
de hij rechten
aan de gemeen
telijke universi
teit in Amster
dam.
Na zijn afstude
ren ging hij wer
ken bij de Am
bachtsheerlijk
Cromstrijen in
Numansdorp.
Na zes jaar stap
te hij over naar
het Kadaster.
Van 1987 tot
1998 was hij di
recteur van Ka
daster Zeeland.
In 2004 ging
Faas met pen
sioen. Per 1 ja
nuari 2006
werd hij be
noemd tot rent
meester van
Buitenplaats
Overduin in
Oostkapelle.
