AMBACHT
WONEN 7
K(n)oprot
Moestuin
VRAAG Si ANTWOORD
BEGRIPPEN
Haar huis is een mu
seum. Niet dat je
bij binnenkomst
meteen struikelt
over haar kunst
werken, maar ze
zijn er wel. Of pre
ciezer, ze hangen. In de woonka
mer, in de hal, in de trapopgang,
in de slaapkamers. Eentje staat:
haar kantklosversie van De Drie
Haringen, een fraai renaissance-
monument in de binnenstad van
Deventer, haar woonplaats.
Willemien Spekkink (nu 53) was
17 jaar toen ze werd bevangen
door het kantklosvirus. Ze kocht
een boekje over frivolité, een tech
niek waarbij je met één enkele
draad kunstwerkjes van knoopjes
legt. Ook kantklossen stond erin.
Ze had er nooit van gehoord,
maar raakte al snel verknocht aan
de handwerktechniek, ook wel
sierweven genoemd. „Het is een
binair systeem, nullen en enen,
zeg maar. Kruisen, draaien, krui
sen, draaien. Heel simpel. Net als
breien: één recht, één averecht.
Maar ook heel verslavend."
De vruchten van haar ijver han
gen door haar huis. Bij binnen
komst, in de hal, valt het oog van
de bezoeker op haar replica van
Het huwelijkskleed, het kanten art-
deco-geschenk van een kantgroep
uit Brabant aan Juliana en Bern-
hard bij hun huwelijk in 1937-
Dan, in de woonkamer, staaltjes
moderne kantklos-toepassingen.
Zo hangt daar een schilderdoek
met afbeelding van een branding;
het water golft langs grote rotsen
richting oever. Wie dichtbij
komt, ziet dat de stroombewe
ging van het water niet is geverfd
(of gedrukt), maar met garen aan
gebracht. Het draad ligt er als het
ware bovenop. „Dat doek met die
afbeelding lag bij de Action. Ik
heb het zelf gepimpt. Dat kan
door effectgaren of glanzende pail
letten in het kantwerk te gebrui
ken, maar ook op deze manier."
Pimpen; dat past in het rijtje van
vet cool en zo, de taal van de
jeugd. Of in ieder geval van jonge
re mensen, bij wie je niet direct
de associatie met kantklossen
hebt. „De aanwas van jonge leden
laat bij de kantklosgroepen in ons
land te wensen over. Dus probeer
je het hipper te maken, bij een
breder publiek onder de aandacht
te brengen. Vroeger, op de lagere
school, kreeg ik nog breiles. Dat
was heel gewoon. Maar als je nu
over bijvoorbeeld borduren be
gint, heeft dat voor de jonge gene
ratie al een stoffige klank. Dan
hoef je helemaal niet meer over
kantklossen te praten. Dat is jam
mer, want deze techniek behelst
veel meer dan een kanten kleedje
maken. Moderne kunst voor in
huis, applicaties op een handtas
of op kleding, een kanten jasje
voor om een kerstbal; de mogelijk
heden zijn onbegrensd."
De aandacht verschuift naar de
eettafel, waar Spekkink het ma
ken van een eenvoudig kantwerk
demonstreert. Op de klosjes die
ze gebruikt, is draad gewikkeld.
Ze slaat de paren klosjes snel over
elkaar heen, waarna ze een speld
in het patroon op het kussen
steekt. Die houdt het vlechtwerk
op zijn plaats. Nooit geweten dat
'nullen en enen' zo ingewikkeld
kan zijn. Ze lacht. „Dit zijn twaalf
klosjes. Boven, in de kamer die ik
als atelier heb ingericht, ben ik be
zig met een werk dat 350 klosjes
heeft. Het principe is hetzelfde,
maar je moet goed opletten. Ga je
verkeerd, dan mag je alles uitha
len en opnieuw beginnen."
Natuurlijk heeft Spekkink haar ei
gen favorieten. Ze is in haar nop
jes met haar Gezicht op Deventer.
Dat werk was vorig jaar te zien op
de tentoonstelling van de Landelij
ke Organisatie Kant Kunst
(LOKK), ter ere van het 35-jarig
bestaan. „Ik ben er vier maanden
lang een aantal avonden per week
mee bezig geweest. Het is van wit
kant, in Russische stijl, met band
jes die slingeren en vervolgens
aan elkaar zijn vastgemaakt. Het
invullen van de huisjes was een
uitdaging; daar bestond ook geen
patroon voor. Om de juiste gloed
en de gewenste pastelkleur te krij
gen, heb ik aquarelverf gebruikt."
Ze had het werk kunnen verko
pen, nog tijdens de expositie.
Maar nee. „Ik wil er zelf naar kun
nen kijken. Soms maak ik een uit
zondering, dan geef ik iets weg.
Zoals aan mijn broer, die mijn
kantwerk van een motorfiets
mooi vond. Toen heb ik een nieu
we gemaakt. De andere zit in het
grote boek, waarin zelfs nog mijn
allereerste werkje is opgeborgen."
Willemien Spekkink
kantklosser in
Deventer
VRIJDAG 4 APRIL 2014
'Nullen en enen,
heel simpel dus'
In deze wekelijkse rubriek,
onder redactie van Jan van
Mullem en Bauke Boersma,
geven experts op het gebied
van klussen, tuinieren, interieur
en huishouden advies aan
lezers. Het deskundigenpanel
van deze week:
TUINIEREN
Romke van de Kaa is voormalig
kweker, auteur van tal van
tuinboeken en 'groencolumnist'
voor dagbladen en vakbladen.
H. Sengers ontdekte onlangs dat veel
knoppen in zijn rododendrons dood
en verdord zijn. „Kennissen noemen
het koprot. Is er een bestrijdingsmid
del en wanneer en hoe is het even
tueel te behandelen? Bestaat het risi
co dat het volgend jaar terugkeert en
zit de oorzaak in de grond? Moeten
de struiken wellicht gerooid worden?
Het zijn er zes, van een meter hoog."
Dat zijn nogal wat vragen, maar Rom
ke van de Kaa verkneukelt zich eerst
ergens anders om. „Mooie naam, kop
rot. Al is knoprot nog beter. De kwaal
komt door een schimmel die wordt
verspreid door een cicade. Bestrijd de
cicade en je bestrijdt de plaag. Maar
ja, die cicade springt en blijft niet op
één plek zitten als je met de spuitbus
komt. Uitbreken van de aangetaste
knoppen, waarin de cicade zijn eieren
heeft gelegd, is eigenlijk de beste be
strijding. Doe dat in de herfst."
N. Janssen heeft sinds kort een moes
tuin. „Ik wil een kweekbak in de moes
tuin maken om voor te kweken. Tot
die bak er is, wil ik alvast met zaadjes
gaan werken in de volle grond. Kun
nen de zaadjes zo in de grond of moet
ik er eerst iets mee doen? Ik lees hier
en daar dat ik moet voorkiemen in
kiempotten, maar wat is wijsheid?"
„Allereerst zou ik een boek gaan le
zen over de groentetuin", adviseert
Romke van Kaa. „Daar staat precies in
hoe je moet zaaien. Ook in blogs op
het internet is veel informatie te vin
den. Een vragenrubriek als deze is te
klein voor een handleiding voor het te
len van groenten. In het algemeen: wil
je groenten vervroegen, zaai dan bin
nen in potten en plant de jonge plan
ten later uit. Dat gaat goed met sla, to
maten, courgettes, komkommers en
bonen. Bij die laatste: zaai één boon
per potje. Groenten als wortelen en
bieten worden direct in de volle
grond gezaaid. Zaadhandel Van de
Wal (www.zaadhandelvanderwal.nl)
geeft een handige zaaikalender uit,
waarin staat wat je wanneer binnen of
buiten moet zaaien. Voorkiemen is
niet gebruikelijk, al kun je peulvruch
ten wel kort in lauw water weken
voor het zaaien."
Bonen zaaien in potten.
Zelf een vraag?
Stuur een e-mail (indien
mogelijk met een foto) naar
wonen@depersdienst.nl
door Jan van Mullem
Kussen: 'Werkblad' onder
het patroon. Kussens zijn
er in verschillende vormen
en groottes. De meeste zijn
rond en variëren van 40 tot
60 centimeter in diameter.
Ze zijn gevuld met natuur
lijk materiaal of kunststof,
vroeger ook wel met zee
gras. Je moet er gemakke
lijk spelden in kunnen ste
ken.
Klos: Garenhouder. Keuze
uit diverse materialen, vaak
van hout (onder meer palis
sander, beuken). Er bestaan
ook (goedkopere) kunst
stof klosjes.
Garen: Er kan worden ge
klost met linnen, katoen,
zijde en polyester.
Paille: Vloeibaar plastic
waarmee je kantwerken
kunt verstevigen.
Meer informatie: www.lokk.nl
Via deze vereniging is ook een dvd te
bestellen, genaamd Kant klos doe je zó.
De dvd, waaraan ook Spekkink heeft
meegewerkt, laat beginners kennisma
ken met alle facetten van kantklossen.
A reageren?
wonen@depersdienst.nl
Willemien Spekkink is trots
op haar kanten versie van
een Deventer monument
(links), foto's Eric Brinkhorst
