De 'zuster' gaat
anders werken
Thuis met
een ring van zorg
VERDIEPING 11
PERSONEEL
Voor de bewoners zijn het alle
maal 'zusters'. Toch zijn er gro
te verschillen in opleiding bij
het - meestal vrouwelijke - per
soneel. In ieder verzorgings
huis werken helpenden, verzorgenden en
verpleegkundigen.
De verpleegkundige wint terrein, vertelt
Cristel van der Wolf, directeur van de
School voor Gezondheidszorg van het
ROC Tilburg. „Dit komt deels doordat de
zorg in verzorgingshuizen complexer
wordt. Ouderen die er nu komen wonen,
hebben meer hulp nodig op lichamelijk ge
bied. Ook de geestelijke problemen nemen
toe. Zo komen er meer mensen met demen
tie."
Verpleegkundigen hebben meer bevoegd
heden dan verzorgenden en helpenden. Al
leen de verpleegkundige mag bijvoorbeeld
een infuus aansluiten.
Voor verzorgenden blijft ook niet alles bij
het oude. Sommigen worden van het te
huis overgeplaatst naar de wijk, de thuis
zorg in. Grote zorginstellingen hebben na
melijk ook een thuiszorgpoot. De vraag
naar thuiszorg zal toenemen omdat de
overheid wil dat ouderen zolang mogelijk
thuis blijven wonen.
De meeste huisartsen zijn daar bezorgd
over omdat er minder geld is om de verzor
ging van deze ouderen te garanderen. Ze
zijn bang dat thuiswonende ouderen slech
ter gaan eten en drinken of geestelijk ach
teruit gaan. Daarom heeft de Landelijke
Huisartsen Vereniging alarm geslagen. De
huisartsen zeggen nu al de effecten te mer
ken van het sluiten van verzorgingshuizen.
Het gaat vooral om oude gebouwen, met
kleine kamers, die niet geschikt zijn te ma
ken voor complexe zorg.
Toch willen de meeste mensen zelf ook
het liefst thuis oud worden. Met hulp van
naasten en technologie. De School voor Ge
zondheidszorg heeft een apart leslokaal in
gericht met zorgtechnologie. Er staan bij
voorbeeld medicijndozen die piepen zodra
een cliënt pillen moet innemen. Of alarme-
ringssytemen waarmee een zorgverlener
op afstand kan zien hoe het iemand thuis
vergaat.
Ook leert de school tegenwoordig anders
naar een cliënt te kijken. Niet binnenko
men, de mouwen opstropen en aan de slag
gaan. Maar kijken wat iemand nog zelf kan
doen en ook hoe familie het beste bij de
zorg kan worden betrokken.
Volgens Van der Wolf worden de studen
ten nadrukkelijk voorbereid op een toe
komst met veel dementie. Er lijden nu
256.000 Nederlanders aan dementie. Het
is, met ruim 4 miljard aan gezondheids-
zorgkosten, de duurste volksziekte. Door
de vergrijzing neemt dementie explosief
toe: in 2040 lijden meer dan een half mil
joen Nederlanders aan de ziekte.
Op dit moment woont 70 procent van de
Nederlanders met dementie thuis.
FAMILIE
Ze heeft wel iets met mevrouw
Schippers, zegt Anke Kerstens,
verpleegkundige bij Buurtzorg
Nederland. De 79-jarige wedu
we met Alzheimer verzet zich
uit alle macht tegen verhuizen naar een ver-
zorgings- of verpleeghuis. Naar de dagbe
steding? In een groep? Wil ze evenmin.
Heel haar leven was ze een autonome
vrouw met een eigen wil. Daar verandert
de chaos in haar hoofd niks aan.
Een zoon: „Mijn moeder heeft altijd ge
zegd dat ze voor geen goud naar een tehuis
wil. Het zou een drama voor haar zijn. We
hebben nu ze thuis woont heus wel zor
gen, Alzheimer is een vreselijk aftakelings
proces. Maar we hebben als kinderen gecon
cludeerd: we kunnen beter thuis afscheid
van haar nemen, dan in een verzorgings
huis. Daar heeft ze geen leven meer."
Mevrouw Schippers krijgt per dag twee
uur hulp van een klein lokaal team, het
concept van Buurtzorg Nederland. Dit
team brengt structuur in haar dag, bege
leidt haar bij wassen en aankleden, het in
nemen van medicijnen en zorgt dat ze vol
doende eet en drinkt.
's Ochtends trekt iemand de luxaflex om
hoog en haalt het dekbed van de bank.
Want daar slaapt mevrouw, naar boven is
geen optie meer. „Ze slaapt er goed dus la
ten we het zo", zegt Kerstens. „Een bed
zou de woonkamer te veel veranderen.
Dan herkent ze het niet meer."
TXissen de middag en 's avonds komt er
ook een half uur hulp. 's Avonds gaat het
dekbed terug op de bank, de luxaflex neer
en krijgt mevrouw Schippers iets te drin
ken en een krant of boek. Wat ze doet als
ze helemaal alleen thuis is, is onduidelijk.
Soms valt er iets af te leiden uit veranderin
gen in huis. Dan heeft ze opgeruimd, tas
sen verzameld. Ook is ze graag in de tuin,
met haar twee poezen.
Mevrouw Schippers heeft zes kinderen.
Vijf keer per week is er iemand van de fa
milie bij haar. In het weekend halen ze
boodschappen. Uit voorzorg is het gas afge-
sloten en zijn kaarsen uit huis gehaald.
Als de schoonmaakster komt, komt er een
schoondochter mee. Die stimuleert me
vrouw Schippers mee te helpen. Anders
wijst ze de hulp zo de deur, lacht haar
zoon. „Mijn moeder is altijd een einzelgan-
ger geweest. Vroeger hield ze bij wijze van
spreken haar jas aan als ze op visite was."
Natuurlijk, er waren periodes dat ook Anke
Kerstens haar hart vasthield. Dat was toen t
mevrouw Schippers op straat ging dwalen,
op zoek naar haar overleden man. Gelukkig
werd ze door een anti-depressivum rusti
ger. En de buren houden een oogje in het
zeil.
Zo redt mevrouw Schippers zich al bijna
drie jaar thuis. Haar zoon betwijfelt of ze
beseft dat er een ring van zorg om haar
heen ligt, met ook nog de huisarts, een ca
semanager dementie en maaltijdverstrek
king. Maar voor moeders gevoel blijft ze au
tonoom, zoals ze haar hele leven zo graag
wilde.
DONDERDAG 27 MAART 2014
De namen van de ouderen zijn voor hun privacy
gefingeerd.
