'Relschoppers hadden niets met protest Madrid te maken'
Erdogan doet
alles om de
aandacht af
te leiden van
de onrust
in zijn land.
6 BUITENLAND
GRENSCONFLICT
66 Zonder brood en werk is
er geen waardigheid,
alleen slavernij
ISTANBUL - Het Türkse leger heeft
gisteren een Syrisch gevechts
vliegtuig uit de lucht gehaald.
„Wanneer je mijn luchtruim
schendt, dan kun je harde klap
pen verwachten", aldus premier
Erdogan. Het vliegtuig zou het
Türkse luchtruim hebben ge
schonden. Syrië ontkent dit en
noemt de actie 'een daad van
agressie'.
De spanning aan de grens loopt
de afgelopen dagen al op. In de
Türkse media wordt al gespecu
leerd over een mogelijke militaire
operatie in Syrië door het Türkse
leger. Die operatie heeft alles te
maken met het graf van
Süleyman Shah, de grootvader
van Osman I, stichter van het Ot
tomaanse rijk. De tombe ligt op
een Turks grondgebied in Syrië
en wordt beschermd door 25 Türk
se militairen. De islamitische strij
ders van Islamitische Staat van
Irak en de Levant, die de tombe
hebben omsingeld, hebben ge
dreigd op 24 maart, vandaag dus,
de Türkse vlag naar beneden te ha
len.
President Gül stelde vlak voor
zijn vertrek naar Nederland nog
dat Türkije er alles aan zal doen
om de tombe te beschermen.
„Het is ons grondgebied en de
vlag moet daar wapperen. Ik wil
dat iedereen dat weet."
Met het neerhalen van het Syri
sche vliegtuig gisteren lopen de
spanningen nu nog verder op.
Het is niet de eerste keer dat de
Türkse strijdkrachten, aan de
grens in actie komen. Zes maan
den geleden schoten Türkse Fió's
ook al een Syrische helikopter uit
de lucht die het Türkse luchtruim
schond. In 2012 werd een Türks
toestel door de Syriërs neerge
haald en riep Turkije de hulp van
de Navo in.
Sinds begin 2013 zijn aan de Türk
se grens Duitse, Amerikaanse en
Nederlandse troepen en patriot
ten gestationeerd, die de Türken
moeten beschermen voor een aan
val van de buren.
Het neerhalen van de Syrische jet
komt precies een week voor de lo-
kale verkiezingen. En dat is niet
volgens iedereen toeval. Erdogan
verkeert in de moeilijkste periode
van zijn politieke carrière. Hij,
zijn familie en zijn partij zijn ver
wikkeld in een corruptieschan
daal. Met het opvoeren van de
spanning met Syrië zou hij de aan-
dacht van alle corruptie en
geluidstapes, die keer op keer op
duiken, weg willen halen
Volgens oppositieleider Kemal Ki-
licarolgu wil Erdogan, die giste
ren in Istanbul en Kocaeli door
duizenden aanhangers werd toe
gejuicht, met het incident aan de
Syrische grens zichzelf als ware
held neerzetten. „Maar dit is niet
juist. Dieven zijn geen helden."
De blokkade van Twitter - sinds
donderdagnacht is Twitter in Tür
kije officieel geblokkeerd - zou
volgens tegenstanders een soort
gelijke afleidingsmanoeuvre zijn.
De blokkade heeft vooralsnog een
averechts effect. De website is een
voudig te bereiken en Türken
twitteren meer dan voorheen.
Maar met zijn 'Twitter-verbod'
zette Erdogan wel het nieuws
naar zijn hand.
Een Türkse operatie in Syrië zou
hetzelfde doen en mogelijk zelfs
reden zijn om de verkiezingen uit
te stellen, zo klinkt het. „De druk
op Erdogan is zo groot. Hij ver
keert in het nauw en ik ben nu
echt bang van hem", schreef pro
fessor en schrijver Baskin Oran
gisteren op de onafhankelijke
nieuwssite T24. Wanneer Türkije
een operatie in Syrië begint zijn
de poppen helemaal aan het dan
sen. „Dan is er geen weg meer te
rug."
De organisatie van de 'Mars voor
de Waardigheid' reageerde giste
ren woedend en teleurgesteld op
de gewelddadige afloop van een
verder vreedzaam verlopen mid
dag. „De relschoppers hadden
niets met het protest te maken",
zegt een woordvoerder op de web
site. „De reactie van de politie
was disproportioneel en gericht
tegen families die nog op het
plein stonden. Opnieuw zijn de
mensenrechten geschonden." Het
is een gevoel dat door veel Span
jaarden wordt gedeeld. Want van
de voorzichtige economische
groei, waar de regering zichzelf
nu voor op de borst slaat, merkr
de gewone man nog maar weinig.
Om de miljardenhulp vanuit Eu
ropa voor de redding van de ban
ken terug te betalen, wordt nog al
tijd stevig gekort en worden de
lasten verzwaard.
Zo betalen de Spanjaarden sinds
januari 22 procent meer voor elek
triciteit en is het aantal basisbeur
zen voor studenten drastisch te
ruggebracht. Een op de vier arbei
ders zit werkloos thuis en nog
steeds worden dagelijks honder
den mensen uit hun huis gezet,
omdat ze de hypotheek niet kun
nen opbrengen. Een van de boeg
beelden van het protest in Spanje
is Juan Manuel Sanchez Gordillo
(62). Trots voerde hij zaterdagmid
dag de intocht aan in Madrid van
een groep van 350 Andalusiërs.
Onder het motto: 'brood, werk en
een dak boven het hoofd voor ie
dereen' was de groep in zes dagen
tijd vanuit Cordoba, 350 kilome
ter zuidelijker, naar de hoofdstad
gemarcheerd.
Met Gordillo, amper vier turven
hoog, met grijze baard, voorop.
Zoals altijd met geruit hemd en
een sombrero op z'n hoofd. „40
procent van de bevolking leeft on
der de armoedegrens, meer dan
een miljoen mensen kunnen zich
zelf en hun gezin amper in leven
houden. Daarom zijn we hier.
Zonder brood en werk is er geen
waardigheid, alleen slavernij."
Gordillo wordt in Andalusië ge
zien als 'de verlosser', een Spaan
se Robin Hood. Als communisti
sche burgemeester van het dorp
Marinaleda (Sevilla) beroofde hij
eerder met zijn gevolg grote su
permarkten en leverde de buit af
bij de voedselbank.
Hij vraagt hardop aandacht voor
het menselijke gezicht van de cri
sis. En wordt gehoord. Door de
Spanjaarden, die hij weet te ont
roeren met teksten recht uit het
hart. En door de media, die zijn
controversiële uitspraken gretig
verspreiden. „Er zijn momenten
in de geschiedenis waarin een op
stand essentieel is", zegt Gordillo
over het motief achter de Mars.
„We zijn vredelievend, maar ook
revolutionair. Tegen het geweldda
dige, corrupte bandietensys
teem."
Gordillo predikt de revolutie,
maar nam vandaag afstand van de
ongeregeldheden, die uitbraken
toen een kleine groep de strijd
aan ging met de oproerpolitie.
Die greep hard in en gebruikte
rookbommen en rubberen kogels.
Vijftien gewonden liggen nog
steeds in het ziekenhuis.
Turkije haalt jet Syrië neer
door onze correspondent
Jessica Maas
I Een Turks gevechtsvliegtuig ziet een rokend Syrisch vliegtuig neerstorten, nadat de Turkse luchtmacht het uit de
lucht heeft geschoten. Volgens premier Erdogan wegens 'schending van het luchtruim', foto Anadolu Agency/HH
Zwarte Zee
Kasab
SYRIË
Middellandse
Zee
25
De tombe van Süleyman Shah,
grootvader van de stichter van het
Ottomaanse rijk, ligt op een stukje
Turks grondgebied in Syrië en wordt
bewaakt door 25 Turkse militairen.
door Pauline Blom
MADRID - Een landelijke protest
mars in de Spaanse hoofdstad Ma
drid liep zaterdag uit op rellen.
Met als resultaat 88 gewonden, 24
arrestaties en chaos in het hart van
de stad.
Juan Manuel Sanchez Cordillo
